AK Parti'nin orta gelirliyi konut sahibi yapmak için TBMM'ye getirdiği yasa teklifindeki destek tutarları kafa karıştırdı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı teknik rapora göre, 1 milyon TL konut kredisi kullananlara Hazine tarafından 2023 yılında sadece 7 bin lira destek sağlanacak.
İlk yıl ödenecek 7 bin lira destekle vatandaşın nasıl ucuz konut sahibi olacağını anlaşılamadı. Rapora göre, 3 milyon TL kredi kullananlara bu yıl 47 bin lira, 5 milyon lira kredi kullananlara 167 bin lira destek verilecek. Herkesi konut sahibi yapma vaadiyle çıkarılacak düzenleme, kamu kaynaklarının ucuz konut alanlara düşük, pahalı ve lüks konut alanlara daha fazla akıtılacağını da ortaya koydu.
YASA TEKLİFİ ANAYASAYA’YA AYKIRI
Seçim öncesi hazırlanan konut müjdesinin kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sert tartışmalarla başladı. Komisyonun CHP ve İYİ Partili milletvekilleri Hazine'yi toplamda 442 milyar lira borçlandırmak zorunda bırakacak yasa teklifinin Anayasa’ya aykırı olduğunu, bu devasa kaynak ihtiyacının karşılanması için ek bütçe çıkarılması gerektiğini söylediler. CHP'li milletvekillerinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle geri çekilmesi için sunduğu önerge AK Parti ve MHP'li üyelerce reddedildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından komisyona sunulan etki analizi raporuna göre, 1 milyon TL kredi kullanıp konut borçlanmasına giren vatandaşlara Hazine 2023 yılında 7 bin lira destek sağlayacak. Bu vatandaşın kredisine 2024 yılında 52 bin lira, 2025 yılında 38 bin lira destek verilecek ve 3 yıllık dönemde yapılacak toplam destek 97 bin lirada kalacak.
Aynı şekilde 3 milyon TL kredi kullananlara Hazine tarafından 47 bin lirası bu yıl olmak üzere 3 yılda toplam 371 bin lira; 5 milyon TL kredi kullananlara ise 167 bin lirası bu yıl olmak üzere 3 yılda toplam 886 bin lira destek sağlanacak.
KAMU KAYNAĞI LÜKS KONUTA
Hazine'nin TBMM'ye sunduğu etki analizi, yeni konut kredisi müjdesiyle sağlanacak desteklerin normal konutlardan ziyade lüks konutları satın alanlara akacağını da ortaya koydu. Rapora göre, mütevazı bir konut için 1 milyon TL konut kredisi kullanan bir vatandaşa kullandığı kredinin sadece yüzde 9.7'si oranında kamu desteği sağlanacak. Buna karşılık 3 milyon liralık konut alanlara kredinin yüzde 12.36'sı kadar, 5 milyon lira kredi kullananlara ise kredinin yüzde 17.72'si kadar devlet desteği sağlanacak.
DEVLET 442 MİLYAR TL BORÇLANACAK
Yasa teklifine göre, konutlara kredi desteği sağlayabilmesi için Hazine'ye bu yıl 221 milyar lira borçlanma yetkisi verilecek. Cumhurbaşkanı bu borçlanma tutarını 221 milyar lira daha artırabilecek. Böylece Hazine toplamda 442 milyar liraya kadar borçlanmak zorunda kalacak ve bu borç devletin net borçlanma tutarını gösteren hesapların içerisinde yer almayacak.
MECLİS’İN BÜTÇE YAPMA YETKİSİ ORTADAN KALDIRILIYOR
Düzenlemeye CHP ve İYİ Parti milletvekilleri Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle karşı çıktı. Halkın konut sahibi olmasını herkesin istediğini, ancak bu yolla yapılamayacağını belirten CHP Milletvekili Bülent Kuşoğlu, 2023 yılı bütçesinin henüz bir ay bile geçmeden bu teklifle bozulmak istendiğini söyledi.
Kuşoğlu, ek bütçe gerektiren kaynak ihtiyacının Anayasa’ya aykırı yolla borçlanma artırılarak sağlanmaya çalışıldığını ifade eden Kuşoğlu, bu teklifle Meclis’in bütçe yapma yetkisinin ortadan kaldırıldığını bildirdi. Kuşoğlu, devletin 442 milyar lira borçlandırılarak büyük bir yükün altına sokulacağını, ekonominin daha da bozulacağını söyledi.
KALPAZANLIK GİBİ
CHP'li Mehmet Bekaroğlu, Anayasa’nın çiğnendiğini ifade ederken, “Sahte para basmaya kalpazanlık deniyor değil mi? Siz de hayali bir kaynak oluşturacaksınız ve onunla seçime gideceksiniz. Ek bütçe kanunu olmadan bütçeye kimse ödenek koyamaz” dedi.
İYİ Partili Durmuş Yılmaz da düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğunu belirtirken, konut müjdesinin hayata geçirilmesine imkân olmadığını ifade etti.
MHP'DE DE KUŞKU OLUŞTU
Düzenlemeyi değerlendiren MHP Milletvekili Mustafa Kalaycı, kredi için Hazine’nin sağladığı desteklerin 8'inci yıldan itibaren geri tahsil edileceğine dikkat çekerek, bu durumda bir kamu kaybının oluşmayacağını söyledi.
Yüzde 5 de müteahhitten destek sağlandığına dikkat çeken Kalaycı, bu durumda belki de kâr edileceğini, Hazine’nin borçlanması için niçin yetki alındığını kendisinin de anlayamadığını ifade etti.
50 BİN KONUTA 2.7 MİLYAR TL DESTEK
Düzenlemeyi komisyonda savunan AK Partili Mustafa Savaş, destek kapsamında 50 bin konut için Hazine’nin sağlayacağı desteğin ilk yıl 2 milyar 750 milyon TL olacağını, 3 yıllık dönemdeki toplam desteğin de 18 milyar 220 milyon lira olacağını söyledi.
Savaş, 100 bin konuta destek sağlanması halinde Hazine’nin toplam desteğinin 36 milyar 440 milyon liraya çıkacağına işaret ederken 442 milyar liraya varan Hazine borçlanmasına neden gerek duyulduğu sorusuna açıklık getiremedi.
Savaş, 15 bin lira hane geliri olan bir vatandaşın 1.1 milyon TL konut satış bedeli ve yüzde 0.69 faiz oranı var sayımında ödeyeceği taksit tutarının ilk yıl için 4 bin 500 TL, ikinci yıl 5 bin 400 TL, üçüncü yıl 6 bin 500 TL; sonraki 4 yıldan 7'nci yılın sonuna kadar 9 bin 700 TL, 8-15 yılları arasında 11 bin 200 TL olacak. Yüklenici 55 bin lira, Hazine 98 bin lira katkı sağlayacak. SÖZCÜ