Çi? ya da az pi?mi? olarak tüketilen etlerin parazit hastal?klar?n?n bula?mas? aç?s?ndan riskli oldu?unu söyleyen Ege Üniversitesi T?p Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dal? Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Nazmiye Alt?nta?, s???r etinin iyi pi?mi? olmas?na özen gösterilmesi gerekti?ini belirterek, "Etli çi? köfte yemekten kaç?nmal?y?z. Özellikle salam, sucuk, sosis tüketenler yeni yap?lm??lar? 3-7 gün aras? beklettikten sonra tüketmelidir. S???r etlerini nas?l yerseniz yiyin ama iyi pi?irin. 50 derecenin üzerinde pi?melidir" dedi.
Ege Üniversitesi T?p Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dal? Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Nazmiye Alt?nta?, tenyan?n iki farkl? türü oldu?unu söyleyerek Türkiye'de 'taenia saginata' denilen s???r tenyas?n?n bulundu?unu, 'taneia solium' olarak adland?r?lan domuz tenyas?n?n ise yurt d???nda daha s?k görüldü?ünü ifade etti. Türkiye'de domuz eti yenmedi?i için 'taneia soliumun' yabanc? ülkelerde ortaya ç?kt???n? anlatan Alt?nta?, “S???r tenyas? s???rlar?n etlerinin iyi pi?memesi nedeniyle insanlar taraf?ndan al?n?r. Parazitin eri?kin ?ekli dedi?imiz ?ekli insanda olu?ur" dedi. S???rlar?n etlerinin içinde larvalar bulundu?unu kaydeden Prof. Dr. Alt?nta?, hiç pi?meden çi? köfte ?eklinde tüketilen ya da az pi?irilen etlerden a??z yoluyla al?nan tenyalar?n ba??rsaklara yerle?ip eri?kinleri meydana getirdi?ini dile getirdi. Bu tenyalar?n bir süre içinde 12-25 metre büyüklü?e ula?abilen parazitler oldu?unu söyleyen Alt?nta?, "Parazit hastal?klar?n?n bir özelli?i vard?r. Kimi hastalarda hiç belirti vermeyebilir kimilerinde ise sindirim sistemiyle ilgili sorunlar ortaya ç?kabilir. Kar?n a?r?s?, bulant? kusma, ishal ya da kab?zl?k gibi belirtiler ç?kar. Sinir sistemine ait belirtiler ortaya ç?kabilir. ?nsanlarda sinirlilik hali olabilir. Özellikle üçlü belirti dikkat çeker. Bunlar i?tahta artma, i?tahta azalma ya da i?tahta sap?tma olarak adland?r?l?r. ??tahta sap?tma daha çok çocuklarda görülür. Farkl? yiyeceklere kar?? ilgi duyarlar. Örne?in toprak yeme al??kanl??? kazanabilirler. Çocuklar?n?n yemek yedi?ini ancak bir türlü kilo alamad???n? söyleyen anneler de parazit hastal???ndan ?üphelenebilir" diye konu?tu.
EN AZ 50 DERECEDE P???R?LMEL?
Parazit hastal?klar?n?n etin çi? olmas?ndan kaynakland???n? ve yeteri kadar pi?mi? ette bir risk olmad???n? ifade eden Prof. Dr. Alt?nta?, ?unlar? söyledi: "Eskiden toplumumuzda çi? köfte al??kanl??? daha fazlayd?. ?imdi ise etli çi? köfteler d??ar?da sat?lmasa da evde yap?l?yor. Çi? köfte bu parazitlerin yavrular? yani larvalar?n?n bulundu?u s???r etiyle yap?lacak olursa bu insanlara bula?abilir. Etli çi? köfte yemekten kaç?nmal?y?z. Özellikle salam, sucuk, sosis tüketenler yeni yap?lm??lar? 3-7 gün aras? beklettikten sonra tüketmelidir. S???r etlerini nas?l yerseniz yiyin ama iyi pi?irin. 50 derecenin üzerinde pi?melidir."
MÜHÜRLEYEREK P???RME
Ailece et tüketimine önem verdiklerini belirten vatanda?lardan Emre Akçay da etin iyi pi?ti?inde daha lezzetli oldu?unu dile getirerek, "Izgaradaki tad?n? çok seviyorum. Zaman zaman çi? köfte de tüketiyorum. Ama sak?ncalar? konusunda bir bilgim yok" dedi. Di?er bir vatanda? Asl? Kabaa?aç da "Ayda birkaç kez et pi?iriyorum. Önce harl? ate?te tutuyorum. Sonra arkas?n? önünü mühürleyip k?s?k ate?e 15-20 dakika pi?iriyorum. Bula?abilen hastal?klar? biliyorum. Bence önemli olan eti mühürlemek. Çi? köfte hiç yemiyoruz ailecek. Çocuklar?ma da yedirmem" diye konu?tu.
Eti mühürlemenin yüksek ate?te mümkün oldu?una dikkat çeken kasap Haydar Karaca ise ?öyle devam etti:
"Evdeki ocaklar 50 derecede yanarken sanayi ocaklar? 150 derecede yanar. Bu mühürleme i?i sanayi tüplerinde daha iyi olur. Eti alan vatanda?lar evde pi?ireceklerse k?s?k ate?te, suyunu kaç?rmadan pi?irmelerini öneririm. Eti buzlu?a sokup ç?karmay?n. Baz? etler taze al?n?p tüketilir. Örne?in k?yma ne kadar beklerse proteini gider. Kimileri de az pi?mi? sever. Bu tercih meselesidir."