Atlantik Okyanusu’nun en ücra kö?elerinden birinde yer alan Eri?ilemeyen Ada’ya eri?en plastik at?klar?n miktar?, gezegenimizin denizlerindeki plastik at?k sorununun boyutunu gözler önüne serdi. Birle?ik Krall?k’a ba?l? Adaya eri?en plastik ?i?elerin yüzde 84’ünün Asya’da, ço?unun da Çin’de üretildi?i anla??ld?.
Ara?t?rmac?lar ?i?elerin üretim tarihlerinin son birkaç y?l içinde olmas?ndan yola ç?karak at?klar?n gemilerden b?rak?lm?? olabilece?i sonucuna vard?. Her y?l 12,7 milyon ton plasti?in karadan denizlere ula?t??? tahmin ediliyor. Fakat bu miktara denize aç?ld?ktan sonra at?lan plastikler dahil de?il.
Proceedings of the National Academy of Sciences adl? bilimsel dergiye yazd?klar? makalede konuyu inceleyen Güney Afrika ve Kanadal? ara?t?rmac?lar, bugüne kadar okyanuslara kar??an plastiklerin ço?unun karalardan bu noktalara geldi?i dü?ünülse de bunun do?ru olmayabilece?ine dikkat çekti. Ara?t?rman?n liderli?ini yapan Cape Town Üniversitesi FitzPatrick Afrika Ornitolojisi Enstitüsü’nden Peter Ryan, Eri?ilemeyen Ada’da 2009 y?l?nda inceledikleri plastik at?klar?n 3 bin 515 parçadan olu?tu?unu, bu say?n?n 2018’de 8 bin 84’e yükseldi?ini söyledi.
Pet ?i?eler bu at?klar içinde hem en büyük paya sahip hem de oran? büyük h?zla artan grubu olu?turuyor. Okyanuslara kar??an pet ?i?elerin miktar? 1980’den beri her y?l ortalama yüzde 14,7 art?yor.
Adada bulunan en eski plastik çöp 1971 y?l?nda üretilmi?. Fakat k?y?ya eri?en ?i?elerin ço?u son iki y?lda üretilen ?i?eler. Prof. Ryan “??i ö?rendikten sonra üzerinde etiketi olmayan bir pet ?i?e hakk?nda bile pek çok bilgi edinebilirsiniz. Üretim tarihi ?i?enin üzerine bas?lm??t?r. ?i?eler üretici ?irketin i?aretlerini de ta??rlar ve böylece hangi üreticiden ve hangi ülkeden geldiklerini bulabilirsiniz. Bizim için daha büyük ?ok, adaya hakim rüzgar yönü olan Güney Amerika yerine Asya’da üretilmi? çöplerin eri?mesi. ?i?elerin yüzde 84’ü Asya’da üretilmi?ti” diyor.
?i?elerin Asya üretimi olmas? ve üretildikten k?sa süre sonra Eri?ilemeyen Ada’ya eri?mesi, bunlar?n yak?nlardan geçen bir gemiden at?lm?? olmas? ihtimalini güçlendiriyor. Prof. Ryan ba?lang?çta bunlar?n ticari gemilere k?yasla “Vah?i Bat?’y? and?ran” bal?kç?l?k gemilerinden at?lm?? olabilece?ini dü?ündü?ünü fakat bölgede Çin’in de?il Japonya ve Tayvan’?n bal?kç?l?k yapmas? nedeniyle geriye kalan tek ihtimalin ticari gemiler oldu?unu söylerken “Son 10 y?lda Güney Amerika ile Asya aras?nda bu rota s?kl?kla kullan?l?r oldu. Fakat ticari gemilerin çöpleri denizlere dökmeme yasa??na uymas?n? beklerdim. Bu yüzden ?ok oldum” ifadelerini kullan?yor. Prof. Ryan, gemicilik sektörünün bu bulgulara verece?i yan?t? merakla bekledi?ini söylüyor. (BBC Türkçe)