Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye (Kamu Ekonomisi) Anabilim Dal?’ndan Kadriye Gül Yücel’in “Asgari Ücretin Belirlenmesi ve Vergilendirilmesi: Adalet Ba?lam?nda Kar??la?t?rmal? Bir De?erlendirme” ba?l???yla yay?mlad??? doktora tezinde Türkiye’deki asgari ücretin di?er ülkelere oranla ne kadar dü?ük oldu?unu ortaya koydu.
Yücel ara?t?rmas?nda Avrupa’daki 22 ülkedeki cumhurba?kan? ve ba?bakan maa?? ile asgari ücretlinin gelirini kar??la?t?rd?. 2017 verilerinin baz al?nd??? ara?t?rmada en fazla uçurumun Türkiye’de oldu?u görüldü. 2017 y?l?nda Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an’?n maa?? toplamda 133 bin 763, 4 Euro’yken, asgari ücretlininki 5 bin 314, 68 Euro’ydu. Cumhurba?kan? Erdo?an’?n maa?? asgari ücretin 25,17 kat?yd?.
Bu y?lki asgari ücret ise 2 bin 825 lira 90 kuru?, Cumhurba?kan? Erdo?an’?n maa?? 88 bin lira. Erdo?an’?n maa?? asgari ücretin 31 kat?. 2017 verileriyle k?yasland???nda Erdo?an ile asgari ücretli aras?ndaki fark 5,83 kat artt?.
ASGAR? ÜCRET DEMOKRAS?YLE BA?LANTILI
Ara?t?rmadan asgari ücretin belirlenmesinde ülkedeki demokrasinin do?rudan ba?lant?l? oldu?u ?u ?ekilde ifade edildi:
“Ülkelerin demokrasi endeksinin belirlenmesinde ücret ve asgari ücretler do?rudan belirleyici bir gösterge olmamakla birlikte, görece demokratik toplumlarda ücret düzeylerinin belirlenme yönteminin demokratik bir süreçte gerçekle?ti?i gözlenmektedir” diye aç?klan?yor. Türkiye’deki demokrasinin geriledi?i 2018 Demokrasi Endeksi ile anlat?larak, “167 ülke içerisinde Türkiye’nin s?ralamas? ise önceki y?la göre 10 basamak gerileyerek 110. s?rada yer almaktad?r."
HUKUKUKUN ÜSTÜNLÜ?Ü ASGAR? ÜCRET? ETK?L?YOR
Asgari ücret ile hukukun üstünlü?ü aras?nda da do?rudan ili?ki kurulan ara?t?rmada, Hukukun Üstünlü?ü Endeksi’ne göre Türkiye’nin 126 ülke aras?nda 106 s?rada yer ald??? belirtilerek, “Son be? y?ld?r Türkiye’nin s?ralamas?n?n dramatik biçimde geriledi?i göze çarpmaktad?r; 2014 y?l?nda 59. s?rada; 2015 y?l?nda 80. s?rada, 2016’da 99. s?rada ve 2017 y?l?nda 101.s?rada yer alm??t?r” denildi.
2019 YILINDA ASGAR? ÜCRETL? ??Ç? 3 B?N 837 EURO KAZANIYORDU
Yücel’in akademik ara?t?rmas?ndan tespitler ?öyle:
-1 Euro’nun 6,32 TL oldu?u 19 Eylül 2019 y?l?nda Türkiye’deki asgari ücretli bekar bir çal??an?n y?ll?k net kazanc? 30 ülke aras?nda 27’inci s?rada yer ald?. Türkiye’deki bekar çal??an bir y?lda 3 bin 837 Euro kazanabilirken, listenin ba??ndaki Danimarka’daki asgari ücretli genç çal??an 27 bin 341 Euro kazanabiliyor.
-Avrupa ?statistik Ofisi verilerine göre 24 Avrupa ülkesi aras?nda en çok gelir adaletsizli?inin ya?and??? ülke Türkiye oldu. En yoksul ve en zenginin gelirleri aras?ndaki uçurumun ya?and??? ülke de Türkiye. Ülkede en zengin yüzde 10’luk dilim, en yoksul yüzde 10’luk dilimin 7,8 kat? gelir elde ediyor.
-Avrupa Birli?i’nde ücretli çal??an kesimin, milli gelirden giderek daha az oranda pay almaya ba?lad?. 28 ülke içinde ülkesindeki gayri safi yurtiçi has?ladan en az gelir alan emekçiler Türkiye’de ya??yor. Danimarka, Finlandiya, Almanya, Avusturya gibi asgari ücret düzeylerinin yüksek oldu?u geli?mi? ülkelerde emek gelirlerinin has?la içindeki pay? yüzde 50 ila 60 aras?nda de?i?irken, Türkiye’de bu oran yüzde 36,2 düzeyinde.
-Türkiye’de asgari ücretin ki?i ba??na dü?en milli gelire oran? 2010 y?l?nda yüzde 59,55’ken, bu oran 2018’de yüzde 39,93’ye indi.