Türkiye seçime gidiyor. Cumhurba?kan? ve AK Parti Genel Ba?kan? Recep Tayyip Erdo?an, seçim karan?n? canl? yay?nda imzalad?.
2023 Cumhurba?kanl??? ve milletvekilli?i genel seçimi 14 May?s Pazar günü yap?lacak.
Erdo?an, daha önce yapt??? aç?klamada “Resmi olarak 10 Mart'ta yetkimizi kullanaca??z ve ondan sonra 60 gün süre var. O süreyi de Yüksek Seçim Kurulu de?erlendirecek” demi?ti.
Erdo?an'?n karar?n?n ard?ndan Yüksek Seçim Kurulu bugün ya da yar?n toplanacak ve seçimlerin 14 May?s'ta yap?lmas? karar?n? alacak. YSK önümüzdeki hafta yeniden toplanarak seçim takvimini de aç?klayacak.
SEÇ?M SÜREC? NASIL ??LEYECEK
1- Seçimin yenilenmesi karar? nas?l al?n?r?
Anayasa’n?n 116. maddesine göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), üye tam say?s?n?n be?te üç ço?unlu?uyla seçimlerin yenilenmesine karar verebiliyor. Cumhurba?kan?n?n da seçimlerin yenilenmesini karar? alma hakk? bulunuyor. Bu ?ekilde yenileme karar? verilmesi halinde genel seçim ile cumhurba?kan? seçimi birlikte yap?lacak.
2- Seçimin yenilenmesi karar? al?nd?ktan kaç gün sonra seçim yap?l?r?
Cumhurba?kan? Seçim Kanunu’nun 3’üncü maddesine göre, seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde bu karar 48 saat içinde Resmi Gazete’de yay?mlanacak ve 60. günü takip eden ilk pazar günü Cumhurba?kan? ile milletvekili genel seçimi birlikte yap?lacak.
3- Seçimin yenilenmesi karar? al?n?rsa, mevcut Cumhurba?kan?n?n görevi devam eder mi?
Cumhurba?kan? Seçimi Kanunu’nun, “Seçim sistemi ve uygulanmas?”n? düzenleyen 4. maddesinin 4. f?kras?, “Cumhurba?kan?n?n görev süresinin dolmas? veya seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi ya da seçimlerin tamamlanamamas? hallerinde, yenisi göreve ba?lay?ncaya kadar mevcut Cumhurba?kan?n?n görevi devam eder.” hükmünü içeriyor. ???????
4 – Seçim yasalar?nda yap?lan de?i?iklikler ne zaman uygulan?r?
Anayasa’n?n 67. maddesinin son f?kras?, “Seçim kanunlar?nda yap?lan de?i?iklikler, yürürlü?e girdi?i tarihten itibaren bir y?l içinde yap?lacak seçimlerde uygulanmaz.” hükmünü içeriyor.
Seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim baraj?n? yüzde 7’ye indiren, ittifak?n ald??? oylar?n milletvekili hesab? ve da??l?m?n? de?i?tiren Milletvekili Seçimi Kanunu ile Baz? Kanunlarda De?i?iklik Yap?lmas?na Dair Kanun, 6 Nisan 2022’de Resmi Gazete’de yay?mlanarak yürürlü?e girmi?ti. Buna göre, seçim yasas?nda yap?lan son de?i?iklik, 6 Nisan 2023’ten sonra yap?lacak seçimlerde uygulanabilecek.
5- Seçim yasas?ndaki de?i?ikli?inin uygulanmas?nda geçen bir y?ll?k süre için, “seçimin ba?lang?ç tarihi” mi “oy verme günü” mü esas al?n?r?
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 4 Mart 2011 tarihli 40 say?l? karar?yla, 298 say?l? Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakk?nda Kanun ile 2839 say?l? Milletvekili Seçimi Kanununda De?i?iklik Yap?lmas?na Dair 5980 Say?l? Kanun’un uygulanma süresini tart??m??t?. Kurul, seçimin 12 Haziran 2011 Pazar günü yap?lmas?na karar verildi?ini, seçim yasas?na ili?kin de?i?ikliklerin ise 10 Nisan 2010 tarihli Resmi Gazete’de yay?mlanarak ayn? gün yürürlü?e girdi?ini belirtmi?ti. Kurul, yasa de?i?ikli?inin uygulanmas?na ili?kin hesaplamada “oy verme tarihini” esas alm??t?. YSK’nin bu karar? di?er seçimlerde de uygulanacak. Bu durumda, hesaplamada “oy verme günü” esas al?nacak.
6- Seçim karar? al?nmas?n?n ard?ndan YSK’de süreç nas?l i?leyecek?
Seçim tarihine ili?kin karar?n al?nmas?n?n ard?ndan YSK, Cumhurba?kan? ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi için takvimi belirleyip seçimin ba?lang?ç tarihini duyuracak. YSK, iki seçim için tek takvim haz?rlayacak. Seçimin i? ve i?lemlerini yürütecek YSK’de seçimle ilgili tüm süreçler bu takvime göre i?leyecek.
7- Cumhurba?kan? seçiminde ilk oylamada ço?unluk sa?lanamazsa, ikinci oylama ne zaman yap?lacak?
Ço?unluk sa?lanamazsa, bu oylamay? izleyen ikinci pazar günü seçmenler bir kez daha sand?k ba??na gidecek. Bu seçime, ilk oylamada en çok oy alan iki aday kat?lacak ve geçerli oylar?n ço?unlu?unu alan aday Cumhurba?kan? seçilecek.
Oylamalara tek adayla gidilmesi halinde, oylama referandum ?eklinde yap?lacak. Geçerli oylar?n salt ço?unlu?unu alan aday Cumhurba?kan? seçilecek.
8- Seçime giren siyasi partilerin baraj hesaplamas? nas?l yap?lacak?
Siyasi partilerin milletvekili ç?karabilmesi için ya tek ba??na ülke seçim baraj?n? geçmesi ya da bir ittifak içerisinde yer almas? ve bu ittifak?n toplam oyunun geçerli oylara göre belirlenmi? ülke baraj?n? geçmesi gerekecek.
9- Yeni seçim yasas?na göre, ittifaktaki kaç parti seçim baraj?n? a?m?? say?lacak?
Seçim yasas?nda de?i?iklik yapan 7393 say?l? Kanunun 2. maddesine göre, ittifakta yer alan partilerin ayr? ayr? yüzde 7’yi geçmesi gerekmiyor. ?ttifak?n ald??? oy toplam? genel baraj olan yüzde 7’yi geçti?inde ittifak içindeki tüm partiler baraj? geçmi? say?lacak.
10- ?ttifak içindeki partilerin milletvekili say?lar? nas?l hesaplanacak?
Oy toplam? genel baraj? geçti?i takdirde, ittifak? olu?turan siyasi partilerin milletvekili say?lar?, ittifak?n ald??? toplam milletvekili say?s?n?n, her partinin ald??? oy oran?na göre da??t?larak hesaplanacak.???????