Enerji uzman? Javier Blas, Bloomberg'de kaleme ald??? yaz?da Avrupa'daki enerji krizinin göründü?ünden çok daha kötü bir noktaya evrilebilece?ine ili?kin uyar?da bulundu.
Söz konusu yaz?ya göre piyasalar, arz s?k?nt?lar?n?n ve yüksek fiyatlar?n 2024'e kadar sürmesini bekliyor.
Blas, do?algaz fiyatlar?n?n halihaz?rda Rusya-Ukrayna sava??n?n patlak vermesiyle martta ç?kt??? tüm zamanlar?n en yüksek seviyesinin alt?nda i?lem gördü?ünü belirtti. Ancak do?algaz verilerine detayl? bak?ld???nda Blas'a göre sava??n beklenenden çok daha derin ve uzun süreli etkileri olabilir.
‘TEHL?KE ÇANLARI ÇALIYOR'
Enerji uzman? krizin k?sa süreli etkileri üzerinden yeniden fiyatlanan gaz piyasas?n?n 2023 k??? ve 2024 için a??r? düzeyde tehlike çanlar? çald???n? söyledi.
Son birkaç gün içinde, tüm Avrupa gaz fiyat? e?risi çok daha yüksek bir seviyede yeniden fiyatland?. Blas'a göre fiyat e?risindeki kayma geçen ay gaz piyasas?n?n en dikkate de?er geli?imi olsa da Avrupa ba?kentlerinde yeterince dikkat çekmedi.
Ancak maliyeti üstlendi?i için endüstri durumun son derece fark?nda.
Blas bir Alman imalatç?s?n?n martta, 2023'ün tamam? için gaz? megavat saat ba??na 80 eurodan alabilece?ini ancak ?imdi fiyat riskinden korunmak için 145 euro gibi rekor bir düzeyde ödeme yapmak zorunda oldu?unu belirtti.
‘??RKETLER VE B?REYLER A?IR BEDEL ÖDÜYOR'
?irketler kadar bireylerin de önemli bir bedel ödedi?ini vurgulayan Blas, piyasa dan??manl?k ?irketi Cornwall Insight'?n, Birle?ik Krall?k'ta hanelerin gaz ve elektrik faturalar? için ekimden itibaren y?lda 3 bin 244 sterlin ödeme yapaca?? tahminine yer verdi. Bu yakla??k yüzde 65'lik bir art?? anlam?na geliyor.
Yeniden fiyatlama yap?lmadan önce Birle?ik Krall?k'taki enerji dan??manlar? daha dü?ük bir art?? bekliyordu.
Rusya'n?n, Kuzey Ak?m-1 üzerinden Almanya'ya gaz arz?n? kesmesinin ard?ndan Avrupa için gösterge fiyat olan Hollanda merkezli sanal do?algaz ticaret noktas? TFF'de i?lem gören gaz kontrat fiyat? bir ayda iki kat?na ç?karak 175 euroya yükseldi.
Ancak yine de spot gaz fiyatlar? sava??n ilk günlerinde belirlenen 227 euroluk rekor düzeyin yüzde 30 alt?nda seyrediyor. Blas bunun endi?e verse de henüz alarma geçirmedi?ini söyledi. Enerji uzman?, marttaki kötü piyasa ko?ullar?ndan sonra politika yap?c?lar?n tam da bu nedenle pani?e kap?lmad???n? belirtti.
‘P?YASA MOSKOVA TEHL?KES?NE ?KNA OLDU'
Verilere daha yak?ndan bakmay? öneren Blas spot gaz fiyatlar?n?n yakla??k 185 euroya yükseldi?i 5 Mart'ta, Aral?k 2022'deki teslimat için yap?lan sözle?menin yaln?zca yakla??k 155 euroya yükseldi?ine dikkat çekti. Spot fiyat?n biraz daha dü?ük oldu?u geçen haftaysa aral?k kontrat? yakla??k 195 eurodan i?lem gördü.
Enerji uzman?na göre Rusya’n?n Avrupa do?algaz arz?n? manipüle etti?i bir y?lda, piyasa nihayet Moskova’n?n bunu yapmay? belki de daha yo?un bir ?ekilde sürdürece?ine ikna oldu.
Rusya'n?n bak?m çal??malar? nedeniyle Kuzey Ak?m-1'den do?algaz ak???n? 11-21 Temmuz aras?nda durdurmas? nedeniyle ilk test önümüzdeki iki hafta içinde gelecek.
‘RUSYA BASKI KOZUNU EL?NDE TUTACAK'
Berlin, Moskova’n?n hatt? tamamen kapal? tutmak için bahane bulaca??ndan ve Almanya’ya gaz arz?n? tamamen kesece?inden endi?eleniyor. Blas, Almanya'n?n bu endi?esinde hakl? olsa da Rusya'n?n daha farkl? bir strateji izleyebilece?ine dikkat çekiyor.
Enerji uzman?na göre Rusya'n?n, bask?s?n? sürdürmek için sevk?yatlar? tamamen durdurmak yerine az miktarda da olsa ak??lar? devam ettirmesi daha muhtemel.
Goldman Sachs'?n de?erlendirmesini hat?rlatan Blas, arz?n kesilmesi durumunda Gazprom'un elde etti?i kazançlar?n da zarar görece?ini söyledi.
Moskova'n?n muhtemelen k??tan hemen önce Alman ekonomisini dize getirmek için muslu?u tamamen kapatabilece?ini vurgulayan Blas, piyasan?n bunu henüz fiyatlamad???n? ifade etti.