Enerji uzmanı Javier Blas, Bloomberg'de kaleme aldığı yazıda Avrupa'daki enerji krizinin göründüğünden çok daha kötü bir noktaya evrilebileceğine ilişkin uyarıda bulundu.
Söz konusu yazıya göre piyasalar, arz sıkıntılarının ve yüksek fiyatların 2024'e kadar sürmesini bekliyor.
Blas, doğalgaz fiyatlarının halihazırda Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesiyle martta çıktığı tüm zamanların en yüksek seviyesinin altında işlem gördüğünü belirtti. Ancak doğalgaz verilerine detaylı bakıldığında Blas'a göre savaşın beklenenden çok daha derin ve uzun süreli etkileri olabilir.
‘TEHLİKE ÇANLARI ÇALIYOR'
Enerji uzmanı krizin kısa süreli etkileri üzerinden yeniden fiyatlanan gaz piyasasının 2023 kışı ve 2024 için aşırı düzeyde tehlike çanları çaldığını söyledi.
Son birkaç gün içinde, tüm Avrupa gaz fiyatı eğrisi çok daha yüksek bir seviyede yeniden fiyatlandı. Blas'a göre fiyat eğrisindeki kayma geçen ay gaz piyasasının en dikkate değer gelişimi olsa da Avrupa başkentlerinde yeterince dikkat çekmedi.
Ancak maliyeti üstlendiği için endüstri durumun son derece farkında.
Blas bir Alman imalatçısının martta, 2023'ün tamamı için gazı megavat saat başına 80 eurodan alabileceğini ancak şimdi fiyat riskinden korunmak için 145 euro gibi rekor bir düzeyde ödeme yapmak zorunda olduğunu belirtti.
‘ŞİRKETLER VE BİREYLER AĞIR BEDEL ÖDÜYOR'
Şirketler kadar bireylerin de önemli bir bedel ödediğini vurgulayan Blas, piyasa danışmanlık şirketi Cornwall Insight'ın, Birleşik Krallık'ta hanelerin gaz ve elektrik faturaları için ekimden itibaren yılda 3 bin 244 sterlin ödeme yapacağı tahminine yer verdi. Bu yaklaşık yüzde 65'lik bir artış anlamına geliyor.
Yeniden fiyatlama yapılmadan önce Birleşik Krallık'taki enerji danışmanları daha düşük bir artış bekliyordu.
Rusya'nın, Kuzey Akım-1 üzerinden Almanya'ya gaz arzını kesmesinin ardından Avrupa için gösterge fiyat olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TFF'de işlem gören gaz kontrat fiyatı bir ayda iki katına çıkarak 175 euroya yükseldi.
Ancak yine de spot gaz fiyatları savaşın ilk günlerinde belirlenen 227 euroluk rekor düzeyin yüzde 30 altında seyrediyor. Blas bunun endişe verse de henüz alarma geçirmediğini söyledi. Enerji uzmanı, marttaki kötü piyasa koşullarından sonra politika yapıcıların tam da bu nedenle paniğe kapılmadığını belirtti.
‘PİYASA MOSKOVA TEHLİKESİNE İKNA OLDU'
Verilere daha yakından bakmayı öneren Blas spot gaz fiyatlarının yaklaşık 185 euroya yükseldiği 5 Mart'ta, Aralık 2022'deki teslimat için yapılan sözleşmenin yalnızca yaklaşık 155 euroya yükseldiğine dikkat çekti. Spot fiyatın biraz daha düşük olduğu geçen haftaysa aralık kontratı yaklaşık 195 eurodan işlem gördü.
Enerji uzmanına göre Rusya’nın Avrupa doğalgaz arzını manipüle ettiği bir yılda, piyasa nihayet Moskova’nın bunu yapmayı belki de daha yoğun bir şekilde sürdüreceğine ikna oldu.
Rusya'nın bakım çalışmaları nedeniyle Kuzey Akım-1'den doğalgaz akışını 11-21 Temmuz arasında durdurması nedeniyle ilk test önümüzdeki iki hafta içinde gelecek.
‘RUSYA BASKI KOZUNU ELİNDE TUTACAK'
Berlin, Moskova’nın hattı tamamen kapalı tutmak için bahane bulacağından ve Almanya’ya gaz arzını tamamen keseceğinden endişeleniyor. Blas, Almanya'nın bu endişesinde haklı olsa da Rusya'nın daha farklı bir strateji izleyebileceğine dikkat çekiyor.
Enerji uzmanına göre Rusya'nın, baskısını sürdürmek için sevkıyatları tamamen durdurmak yerine az miktarda da olsa akışları devam ettirmesi daha muhtemel.
Goldman Sachs'ın değerlendirmesini hatırlatan Blas, arzın kesilmesi durumunda Gazprom'un elde ettiği kazançların da zarar göreceğini söyledi.
Moskova'nın muhtemelen kıştan hemen önce Alman ekonomisini dize getirmek için musluğu tamamen kapatabileceğini vurgulayan Blas, piyasanın bunu henüz fiyatlamadığını ifade etti.