Yüksek enflasyon sigara ve alkollü içkilerin fiyat?n? önemli ölçüde art?rabilir. Bunun nedeni ise bu iki ürünün Özel Tüketim Vergisi'nin (ÖTV) her alt? ayda bir otomatik olarak ÜFE baz?nda art?r?l?yor olmas?. Yasa ile yap?lan bu düzenleme bu y?l ÜFE oran? çok yüksek olunca sigara ve alkol kullananlar?n ceplerini ekstra yakacak.
Y?l?n ilk 4 ay?nda Üretici Fiyat Endeksi yani ÜFE yüzde 39.23 oldu. Y?ll?k rakam yüzde 121 düzeyinde. ÖTV art??lar? ise 6 ayl?k ÜFE art??lar? kadar yap?l?yor. E?er kalan 2 ayda ÜFE geçen aylar?n ortalamas? gibi olursa 6 ayl?k ÜFE yüzde 60'a ç?kacak. Yani sigar?n?n ÖTV'si yüzde 60 art?r?lacak. Sigarada öyle karma??k bir vergi sistemi var ki anlamak biraz zor ama sonuçta al?nan her sigara paketinin yüzde 87'si vergiye gidiyor.
YÜZDE 60 ÜFE ÖTV'Y? 23.5 L?RAYA ÇIKARIR
?imdi dilimiz döndü?ünce anlatmaya çal??al?m. Sigaran?n ÖTV'si nispi yani oransal olarak yüzde 63 düzeyinde. Ancak o kadar basit de?il. Bu vergiye bir asgari maktu ve bir de maktu vergi e?lik ediyor. Asgari maktu çok önemli çünkü bu tutar?n alt?na inilemiyor. En az ÖTV bu tutar kadar olacak. Bu oran ?u anda 0.7197 lira. Her bir sigara dal?ndan al?nan vergi bu. 20 sigaral?k bir pakette 14,39 liraya denk geliyor ?u anda. ??te bu tutar yüzde 60 artarsa kar??m?za ç?kacak rakam 23.5 lira.
36.5 L?RALIK SINIR
?kinci ad?ma geçelim. 23.5 liray? ald?m git demiyor Maliye. Asgari maktu tutar sigara fiyat?n?n yüzde 63'ünün alt?na inemiyor. Yani 23.5 liral?k asgari maktu vergi sigara fiyat?n?n yüzde 63'ü olacak en az. Bu rakam da 36,5 lira. Bir de sat?? fiyat? üzerinden al?nan KDV var. KDV oran? da bildi?iniz gibi yüzde 18. ?imdi sigara ?irketleri KDV, bayi kar?, maliyeti derken sizce sigaray? kaç liraya satabilir? 36.5 liral?k tutar en dü?ük vergi ?u anda 22,8 lira düzeyinde.
27 L?RALIK S?GARA 43.2 L?RAYA ÇIKAB?L?R
Hadi bir de fiyat üzerinden gidelim. Örne?in ?u anda 27 lira olan pahal? sigaran?n yüzde 63'ü yani nispi vergisi 17.01 lira. Buna bir de paket ba??na al?nan 0.7150 lira eklendi?inde ÖTV 17,72 lira oluyor. Asgari maktu vergi 14.39 lira oldu?u için s?nav? geçmi? oluyor bu sigara. Yine sigara öyle bir fiyata sat?lmal? ki sat?? fiyat?n?n yüzde 63'ü bu rakam?n alt?na dü?memeli. Bu andaki s?n?r ise 22.8 lira. KDV de eklendi?inde bu yüzden en ucuz sigara da 23.5 lira civar?nda sat?l?yor. Olas? bir 6 ayl?k ÜFE kadar ÖTV art??? ise 23.5 liray? 37.6 liraya ç?karacak. 23,5 liral?k ucuz sigara 37.6 ve 27 liral?k pahal? sigara ise 43.2 lira olacak. Bu ise iki aç?ndan önemli bir etki yapabilir. Bunlardan ilk enflasyon. Zaten büyük sorun olan TÜFE'yi bu art???n yukar? itece?i aç?k. Di?er önemli sorun ise fiyat art??lar?n?n kaçak kullan?m?n? art?rmas?.