İngiltere’de Brexit sancıları artarak sürüyor. Ali Kemal'in torunu diye bilinen Başbakan Boris Johnson, geçtiğimiz günlerde İngiliz Muhafazakar Parti'nin kongresinde binlerce delegeye, daha yüksek ücretler, yatırımlar ve üreterek büyüyen ekonomi sözü verdi ama gerçekler tam tersi olmaya başladı.
İşte İngiltere'yi ve Johnson'u sarsan ekonomik sıkıntılar;
1) TEDARİK ZİNCİRİ ZARAR GÖRDÜ
AB'den ayrıldıktan sonra başta gümrüklerde çıkan sorunlar, ardından tedarik zincirinin zarar görmesi nedeniyle ülkede, yer yer benzin veya çeşitli başka madde sıkıntıları yaşanıyor.
10 günlük benzin sıkıntısı hafifledi ama halk da ne yapacağını şaşırmış durumda. Kimi stokçuluk peşinde, kimi de corona virüsü dönemindeki gibi ne bulursa almaya çalışıyor. Birçok yere benzin tedariki sağlanamıyor. TIR veya kamyon şoförleri için talep katlanarak arttı.
2) VERGİLER VE FİYATLAR ARTTI
Vergilerin ve fiyatların artması nedeniyle firmalar, iş hayatında kümülatif bir krizle mücadele etmek zorunda. Corona virüsündeki derin düşüşün ardından İngiliz ekonomisinde yüzde 7'lik büyüme tahmini var ama bu daha çok Manchester bölgesindeki iyileştirme çalışmaları, hızlı toplu taşıma, yol yapım ve otobüs güzergahları yatırımları ile ilgili.
Kuzey bölgelerinin teşvik edilerek büyümeye çalışıyorlar, oraya gidecek öğretmenlere bile 3000 Sterlin ikramiye verilecek.
3) EN AZ 1 MİLYON İŞÇİ ARANIYOR
Yetişmiş eleman veya işçi açığı had safhada. Ülkede 1 milyon açık işyeri var. Başbakan Johnson bunu aşmak için asgari ücreti yüzde 5.7 oranında artırarak 9.42 Sterlin'e çıkarmaya vadetti.
Ancak ekonomide üretimi artırmadan verilecek yüksek ücretin enflasyonu azdıracağı belirtiliyor. Şirketlerin yetişmiş eleman talebi nedeniyle, endüstride ve diğer alanlarda zaten ücretler yükseliyor. Tarım, et işleme ve diğer alanlarda binlerce yardımcı işçiye de ihtiyaç var.
4) THATCHER MODELİNDEN DÖNÜŞ
Başbakan Johnson, işadamları tarafından “serbest piyasacı- liberal Thatcher dönemi”nden dönüşle suçlanıyor. Ucuz göçmen işçiye karşı çıkan Johnson'un, özellikle vasıfsız işçi sıkıntısı yaşayan sektörlere bir çözümü de yok. AB'den kontrolsüz göç de istemiyor. İş dünyası, en azından kalifiye elemanlar için vize şartlarının yumuşatılmasını talep ederken, Johnson'u “sosyal demokrat gibi” davranmakla eleştiriyor.
5) TARIM VE HAYVANCILIKTA SIKINTI
Birçok tarımsal üretimde ucuz işçi bulunamıyor. Bu nedenle ücretler yükseliyor.
İngiliz çiftçiler, aşırı kalabalık olan ve personel eksikliği nedeniyle başa çıkamadıkları çiftliklerindeki hayvanları seri halde kesmeye başladı.
Nakliyedeki sorunlar nedeniyle on binlerce litre süt dağıtılamadı ve döküldü. Bu konudaki sıkıntının Noel’e doğru daha da artması bekleniyor.