Ege Bölgesi Sanayi Odas? Ba?kan? (EBSO) Ba?kan? Ender Yorganc?lar 2019 y?l? üçüncü çeyrek büyümesini de?erlendirdi. Ekonomik geli?melerin en konsantre ve en önemli göstergesinin büyüme rakamlar? oldu?unu belirten Yorganc?lar “2019 y?l? üçüncü çeyre?inde, baz etkisinin de katk?s?yla, ekonomi binde 9 oran?nda büyümü?tür. Kamu tüketimi yan?nda özel tüketimin büyümede aktif rol oynad??? anla??l?yor. Mal ve hizmet ihracat?n?n ithalattan daha yava? artmas? ise kurlardaki istikrars?zl???n bir yans?mas? olarak de?erlendirilebilir. Binde 9’luk büyüme h?z?, nüfusu yakla??k yüzde 1,5 oran?nda artan, be? milyona yak?n insan? i?siz olan bir ülke için oldukça dü?üktür. Ancak, üç çeyrek küçülmenin ard?ndan gelen bu pozitif oran bizleri umutland?rm??t?r. 2018 y?l? A?ustos ay?nda ya?anan türbülans ve devam?nda gelen olumsuz sürecin ekonomik krize ve ard?ndan da h?zla artan i?sizlikten sonra sosyal krize dönü?tü?ü bir dönem ya?and?. ?imdi yaralar? sarmam?z, ekonomiyi nitelikli büyüme patikas?na yeniden sokmam?z gerekiyor. Dünya konjonktürü zorlu olmakla birlikte dü?ük faiz iklimi ve küresel sermayenin yeniden geli?mekte olan ülkelere yönelmesi söz konusudur. Türkiye’nin son bir y?lda ya?ad??? deneyim, içerisinde ciddi ve önemli dersleri bar?nd?r?yor. Türkiye, d?? kayna?a dayal? in?aat ve iç talep öncelikli büyüme patikas?ndan ihracata dayal?, cari aç??? art?rmayan bir nitelikli büyümeye patikas?na geçmelidir” dedi.
Ekonominin üçüncü çeyrekte yüzde 0,9 oran?nda büyürken, y?l?n 9 ayl?k bölümünde ise binde bir oran?nda küçüldü?ünü de hat?rlatan Ba?kan Yorganc?lar “2019 üçüncü çeyre?inde tar?m sektörü yüzde 3,8, hizmetler sektörü binde 6, sanayi sektörü yüzde 1,6 oran?nda büyürken in?aat sektörü 7,8 oran?nda küçülmü?tür. Bu veriler yetersiz olsa da cari aç?k vermeden de pozitif büyüme yakalanabilece?ini ortaya koymas? bak?m?ndan önemlidir” diye konu?tu.
Sanayi sektörünün üçüncü çeyrek ve dokuz ayl?k performans?n? da de?erlendiren Ba?kan Yorganc?lar, “Sektörün performans?n? ihtiyaçlar ve potansiyeller çerçevesinde çok yetersiz, ancak zorlu ulusal ve küresel ko?ullar çerçevesinde takdir edilesi buluyoruz. Zira, sektör enerji girdilerindeki yüksek oranl? art??lara ra?men üçüncü çeyrekte ihracat?n? yüzde 3,5 oran?nda art?rabilmi?tir. Üstelik bunu emek verimlili?i yüzde 2,4, reel ücret ücretler yüzde 6,6 oran?nda artarken ba?arm??t?r. Dolay?s?yla 2019 y?l? üçüncü çeyre?inde sanayicimiz adeta mucize yaratm??t?r” dedi.
Üçüncü çeyrekte harcamalar yönünden büyümede oldukça “dengesiz” durumun da dikkat çekici oldu?unu vurgulayan Yorganc?lar ?unlar? söyledi: “Devlet, bütçe dengelerini zorlayarak 9 çeyrektir büyümeyi tetiklemi?tir. Özel tüketim üç çeyrek sonra yeniden büyümeye ba?lam??t?r. Ancak yat?r?mlar, özellikle de makine ve teçhizat yat?r?mlar?nda be? çeyrektir devam eden küçülme sürdürülebilirli?in zor oldu?unu ortaya koymakta, yar?nlara olumlu bakmam?z? engellemektedir. ?thalat?n ihracattan h?zl? büyümesi ise üzerinde ayr?ca durulmas? gereken bir geli?medir”
Gelinen noktada ekonomide baz? risklerin iyi yönetilmesinin gereklili?ini ifade eden Yorganc?lar “Kamu dengelerinde çok ciddi bir bozulma ya?anm??t?r. Kamu borç çevirme oranlar?; bedelli askerlik, imar aff? ve TCMB ihtiyat akçesinin kullan?lmas?na ra?men, yüzde 200’lerin üzerindedir. Bu, piyasalarda kamunun özel kesimi d??lamas?na neden olmaktad?r. Kamunun tasarrufa özen göstermesi gerekiyor. Yine ticaret sava?lar?n?n ya?and??? bir ortamda TL’nin a??r? de?erlenmesine izin verilmemelidir. D?? kaynak giri?inin ba?lamas? bu riski art?r?yor. Ayr?ca, sanayide reel ücretlerin verimlili?in çok üzerinde artmamas?na özen gösterilmelidir. Bu zorlu dönem atlat?l?ncaya, normal normal h?z?na kavu?uncaya kadar sanayicilere pozitif ayr?mc?l?k yap?lmal?, akaryak?t, elektrik ve do?al gaz sübvansiyonlu olarak verilmelidir. Enflasyonla mücadeleye kararl?l?kla devam edilmelidir. Birçok ekonomik ve sosyal sorunun anas? olan i?sizlik ile mücadele için istihdam te?vikleri art?r?lmal?d?r. Türkiye’nin ya?ad??? ekonomik zorluklar?n yeni bir erken seçimi kald?rmas? olas? görünmüyor. Bu konu gündemden dü?ürülmelidir. Aksi halde be? çeyrektir gerileyen makine-teçhizat yat?r?mlar?n?n yani üretken kapasitenin artmas? mümkün olamayacakt?r. Sevindirici olan ?ey ekonominin ini?ten yatay seyre geçmi? olmas?d?r. Bizi zorlu ancak ümitli bir yoku? bekliyor. Bu günlerin k?sa zamanda geride kalaca??n? umuyoruz” diye konu?tu.