Enerji Piyasas? Düzenleme Kurumu (EPDK), sanayide kullan?lan elektri?e yüzde 50,8, Boru Hatlar? ile Petrol Ta??ma A? (BOTA?) ise yine sanayide kullan?lan do?algaza yüzde 49,5 zam yapt?. EPDK ve BOTA? yapt?klar? aç?klamalarda, salg?n?n etkilerinin küresel ekonomilerde etkisini sürdürdü?ü bir dönemde ba?layan Rusya-Ukrayna sava??n?n ba?ta Avrupa ülkeleri olmak üzere tüm dünya enerji piyasalar? için a??r sonuçlar? beraberinde getirdi?ini belirtti. Yap?lan zamlara küresel ?artlar gerekçe gösterilirken, maliyeti artan sanayici ve üretici de zor durumda kald?.
Karar'dan Sacide Demir'in haberine göre; enerji zamlar?n?n otomobilden giyime kadar birçok sektörde etiketlere zam olarak yans?mas? beklenirken, bir haber de temel g?dalardan olan ekmek fiyatlar? için geldi. Halihaz?rda ?stanbul’da 4 liradan sat??a sunulan 210 graml?k ekme?in maliyetinin 5 lira 70 kuru?u buldu?unu söyleyen Ekmek Üreticileri ??verenleri Sendikas? Ba?kan? Cihan Kolivar, yak?n dönemde 6 liradan sat?labilece?ini belirtti.
Un krizinin a??ld???n? ancak elektrik ve do?algaza gelen zamlar?n fiyatlara yans?t?laca??n? belirten Kolivar, ‘’Geçen sene eylül ay?nda 200 gram ekmek 2 buçuk lirayd?, kilosu ise 12 lira 50 kuru?tu. Bu sene ise 200 gram ekmek 4 lira, kilosu ise 19 liraya ç?kt?. Toplamda ekme?e yüzde 53 zam yap?l?rken, maliyetler ise ba?ta do?algaz ve elektrik olmak üzere tüm girdiler yüzde 200-300’den fazla artt?. Geçen sene 150 liraya ald???m?z maya bu sene 350 liraya ç?kt?. Bunlar?n yan? s?ra i?çilik maliyetleri de sigorta primleri vs de yüzde 100’e yak?n artt?’’ dedi. Kolivar, yetkililere beraber maliyet yapma ça?r?s?nda bulunarak, 6 liran?n bile maliyetleri kurtarmad???n? f?r?nc? esnaf?n? 7 buçuk liran?n kurtarabilece?ini ifade etti. ?stanbul Ticaret Odas?’na (?TO) ba?l? f?r?nlarda 210 gram ekme?in fiyat? Temmuz ay?nda al?nan kararla 4 TL’ye yükseltilmi?ti.
‘RUHSATSIZ FIRINLAR KAPAS?TEY? DÜ?ÜRDÜ’
Fiyatlar?n artmas?nda enerji ve kira maliyetini sebep gösteren Kolivar, 25 bin liral?k faturalar?n ?imdi 40-45 bin liralara yükselece?ini söyleyerek, “?stanbul’da ekme?in pahal? olu?unun sebebi ruhsats?z f?r?nlar. Çünkü onlar ruhsatl? olan f?r?nlar?n kapasitelerini dü?ürüyor. Ruhsats?z f?r?nlar olmasa, maliyetler ayn? kalsa dahi üretim kapasitemiz artaca?? için zam yapmak zorunda kalmazd?k. Ankara’ya bak?n. Ankara’n?n ekmek fiyatlar?yla ilgili haber çok fazla yap?lmaz. Toplam 400 f?r?n? var ve hepsi ruhsatl?. Bizde sadece üretim izni olmayan 400 f?r?n var. Bunlar kapasitemizi azaltt??? için fiyatlar yükseliyor” aç?klamas?nda bulundu. Ruhsat? olan f?r?nlara do?algaz?n konut tipi verilemesini talep ettiklerini belirten Kolivar böylece rekabet gücü olaca??n?, ruhsats?z f?r?nlar?n aç?lmas?n?n azalaca??n? söyledi.
‘TMO’NUN VERD??? UNLA EKMEK YAPILMIYOR’
Un fiyatlar?nda ya?anan krizin a??ld???n? ancak bu?dayrekoltesinin hâlâ dü?ük oldu?unu söyleyen Kolivar, Türkiye’nin nüfusunun 65 milyon iken bu?day rekoltesinin 22 milyon ton oldu?unu, ancak nüfusun 85 milyonu a?mas?na ra?men bu?day rekoltesi 21 milyon tonda kald???n? aktard?. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) unun çuval?n? 350 TL’ye satt???n? söyleyen Cihan Kolivar, bu unla ekmek yap?lamad???n?, ekmeklik un çuval fiyat?n?n piyasada 450-580 TL aras?nda sat?ld???n? belirtti. Kolivar, undaki fiyat art???n?n art?k 50’?er TL ?eklinde gerçekle?ti?ini belirtti.