Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ), Marmara Denizi ve Çanakkale Bo?az? k?y?lar?nda etkili olan müsilaj sorununu ve çözüm önerilerini konu?mak üzere 'Müsilaj?n Ekolojik, Ekonomik, Sosyal Etkileri ve Çözümleri' ba?l???yla zoom uygulamas? üzerinden bir panel düzenledi.
Panele, ?stanbul Üniversitesi Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Ahsen Yüksek, Bal?kç?l?k ve Su Ürünleri Genel Müdürlü?ü Kaynak Yönetimi ve Bal?kç?l?k Daire Ba?kan? Doç. Dr. Mahir Kany?lmaz, ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve ??leme Teknolojisi Bölümü Avlama Teknolojisi Ana Bilim Dal? Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Adnan Ayaz, Güney Marmara Kalk?nma Ajans? (GMKA) ?l Koordinatörü Recai Ba?aran, GMKA Çanakkale Yat?r?m Destek Ofisi Uzman Petek E?erci Co?kun ve ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Temel Bilimler Bölümü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Ye?im Büyükate? konu?mac? olarak kat?ld?. Panelde, müsilaj?n ekolojik, ekonomik, sosyal etkileri ve çözümleri masaya yat?r?larak tart???ld?.
ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Su Ürünleri Avlama ve ??leme Teknolojisi Bölümü Avlama Teknolojisi Ana Bilim Dal? Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Adnan Ayaz, Marmara k?y?lar?nda görülen müsilaj?n bal?kç?l?k, dal?? turizmi ve genel turizmi olumsuz etkiledi?ini söyledi. Ayaz, bugünlerde deniz suyu yüzeyinde azalan müsilaj?n suyun alt?ndan Ege'ye akt???na dikkat çekti.
“MÜS?LAJIN OLU?MA SÜRES? DE???T?”
Müsilaj?n denizde her y?l göründü?üne, bu y?l a??r? ?ekilde ortaya ç?kt???na dikkat çeken Prof. Dr. Adnan Ayaz, "Müsilaj?n olu?ma süresi de?i?ti. 2007 y?l?nda ya?ad???m?z müsilaj olay? ekim ay? sonlar?nda olmu?tu. ?uanda ise Marmara Denizi'nde ocak ay?nda ba?lad?. Mart ay?nda Çanakkale bölgesini etkiledi. Marmara Denizi'nde yürüttü?ümüz çal??mada zaten ocak ay?nda müsilaj?n ba?lad???n? görmü?tük. Yo?un o köpüklenme olay? görüntüsü ilk ba?ta yoktu. Çünkü önce azot ve fosfor kirlili?inden kaynaklanan bir durum oldu?u için fitoplankton ço?almas? ortamda oluyor. Canl?lar strese giriyor. Ani sular?n so?umas? ya da ortamda besin tükenmesi sonucu ölmeden önce salg?lad??? polisakkarit kökenli bir yap??kan madde denize salg?l?yor. Bu yap??kan madde ile birlikte denizdeki partiküller, canl?lar?n parçalar?, ölülerin birle?mesiyle bu kötü görüntü olu?uyor" dedi.
“BO?AZA YAKIN OLAN BÖLGELERDE DALI? TUR?ZM? VE TUR?ZM ETK?LEN?YOR”
Yap??kan bir madde olan müsilaj nedeniyle insanlar?n denize girmek istemeyece?ini ifade eden Prof. Dr. Ayaz, "Müsilaj?n etkiledi?i bölge Çanakkale Bo?az?'ndan geçerek Bozcaada aç?klar?ndan Limni'ye do?ru gidip, da??l?yor. Ak?nt? ve lodos ile birlikte yukar? sular?n etkisiyle Saros Körfezi'ne giriyor. Ancak ?uanda da Saros Körfezi'nde de müsilaj?n k?y? bölgelerde kalmad???n? bal?kç?lardan biliyoruz. Derin sularda ise, müsilaj bal?kç?l??? etkiliyor. ?uanda bo?aza yak?n yerlerde Marmara'dan sürekli bir tahliye oldu?u için bu bo?aza yak?n olan bölgelerde dal?? turizmi ve turizm etkileniyor. O maddenin normalde cilde, vücuda herhangi bir etkisi yok. Geçen hafta ben de müsilaj içinde dal?? yapt?m, yüzdüm. Ama kötü bir görüntüsü var, kimse o halde suya girmek istemez" diye konu?tu.
“15 METRE KALINLIKTA EGE DEN?Z?'NE DO?RU AKIYOR”
Müsilaj?n bugünlerde su yüzeyinde görülmedi?ini, ancak dipte kal?n bir tabaka olarak akt???n? belirten Ayaz, ?unlar? söyledi:
"Marmara Denizi'nde hiç bir bal?kç?l?k faaliyeti yap?lamaz hale geldi. Bal?kç?lar sezonu erken kapatt?. A??r? ?ekilde bal?kç?l???m?z? etkiledi. Müsilaj asl?nda Çanakkale Bo?az?'nda ?uanda da var. Siz görmüyorsunuz. Suyun üstündekiler rüzgar?n etkisiyle k?y?ya bas?ld??? için görmüyorsunuz. Asl?nda esas suyun üstü de?il, alt?ndaki k?sm? önemli. Art?k çürüyen, yükselip, suyun üstünde köpüklenmeye neden olan bakteri parçalanarak suyun üzerine ç?kar?yor. O da k?y?ya at?l?yor. Karadeniz'den gelen ak?nt? da komple ak?yor. 15 metre kal?nl?kta akt???na dair bir echo-sounder görüntüsü var. Karadeniz suyunun içinden 15 metre kal?nl?kta Ege Denizi'ne do?ru ak?yor."
“BAZI CANLILARIN ÖLÜMÜNE SEBEP OLACA?INI DÜ?ÜNÜYORUM”
Müsilaj?n yo?un olmas?n?n bal?k türlerine zarar verece?ini söyleyen Ayaz, "Çok yo?un oldu?unda dip bal???n? önüne katarak, ba?ka bölgelere sürdü?ünü, uzakla?t?rd???n? dü?ünüyorum. Çok yo?un oldu?u zaman bal???n göç yolunu de?i?tirebilir. Bu sene Gökçeada'da kolyoz olmas? gerekiyor, olmad?. Bu etkilemi? olabilir. Ama çok yo?un olmas?n?n kesinlikle baz? canl?lar?n ölümüne sebep olaca??n? da dü?ünüyorum" ?eklinde konu?tu.
“ATIK SULAR MÜS?LAJ OLAYINI TET?KL?YOR”
Müsilaj?n olu?ma etkenlerinden de bahseden Ayaz, "Büyük?ehirlerin özellikle denize ar?t?lmadan bo?alt?lan at?k sular, kimyasal fabrikalar?n denize verdi?i, att??? at?k sular. Bunun yan? s?ra tarlada kulland???m?z iyi tar?m uygulamas? yapmay?p, a??r? gübreleme sonucu ya?mur sular?yla Marmara Denizi'ne akan bu tip sular, bu müsilaj olay?n? tetikliyor" dedi.