EBSO Yönetim Kurulu Ba?kan? Ender Yorganc?lar, 37 y?ld?r büyük firmalar? aç?klad?klar?n? belirterek 2018 y?l?nda bir de?i?iklik yaparak üretimi ve merkezi ?zmir’de olan firmalar?n Türkiye genelindeki üretim rakamlar?n? da de?erlendirmeye ald?klar?n? söyledi. Ayr?ca üretimi ?zmir d???nda olan ama vergisini burada ödeyen firmalar?n de?erlendirmeye dahil edilmedi?ini ifade eden Yorganc?lar, "Tamamen ?zmir’de istihdam sa?layan ve üreten firmalar? ön plana ç?karmay? amaçlad?k. Firma olarak bak?ld???nda 2018 sonunda 81 firma kar beyan etti?ini, 58’inin Ar- Ge yapt???n?, 26’s?n?n yabanc? sermayeli oldu?unu, 19’unun da 2018 bilançolar?n? zararla kapatt?klar?n? görüyoruz. Sektör olarak ilk 100’ün içinde bak?ld???nda ise 19’unun kimya ve kimyasal ürünler firmalar?, 24’ünün g?da, 16’s?n?n demir çelik, 12’sinin ta??t otomotiv yan sanayi, 9’unun tekstil, 7’sinin maden, 7’sinin ka??t bas?m, 3’ünün makine, enerji, a?aç ve mobilya sanayisinden ise birer firma var" dedi. Listedeki ilk 10 firman?n 100 büyük firman?n üretimden sat??lar?n?n yakla??k yüzde 57’sini yapt???n? anlatan Ender Yorganc?lar, sözlerini ?öyle sürdürdü:
"Toplam 106 milyar liral?k net sat??lar?n 94 milyar liras? üretimden sat??lardan olu?uyor. Yani net sat??lar?n yüzde 89’u üretimle ilgili. Yüzde 11’i de üretim d???nda. 100 büyük firmam?z?n d?? ticaret performans?n? inceledi?imizde 6.5 milyar dolarl?k ihracat ve 12 milyar dolarl?k ithalat yapt?klar?n? görmekteyiz. Yani net ithalatç? pozisyonunday?z. ?zmir’in ithalat? yakla??k 9 milyar dolar civar?nda. Üretimi d??ar?da olan firmalar?n da ithalat rakamlar? da bu de?erlendirmey dahil edildi. Firmalar?n hammadde olarak d??ar?ya ba??ml? oldu?unu görebiliyoruz. Tekstil, mermer grubu da net ihracatta öne ç?kan sektörler. Bu sektörlerin ithalata ba??ml?l??? önemli ölçüde az ama g?da ve kimya gibi sektörler maalesef ülkemizde petrol olmad??? için d??a ba??ml?l??? yüksek sektörler aras?nda yer al?yor."
F?RMALARDA F?NANSMAN G?DERLER?
EBSO Ba?kan? Ender Yorganc?lar, Türkiye’deki firmalar?n yat?r?mlar?n?n tamam?n? banka kredileriyle yapt???n? belirterek ?öyle dedi:
"Bankalar?n sistemin içindeki pay? önemli ve büyük. Nakit dengesi aç?s?ndan bak?ld???nda k?sa vadeli borçlar?n toplam borçlar içindeki oran? daha yüksek. Çünkü sanayici uzun vadeli kredi bulamad??? için k?sa vadeli krediler kullan?yor. En fazla 6 ayl?k krediler kullan?yor. Sanayicinin yeni bir yat?r?m? para kazan?r hale getirmek için en az 4-5-6 y?l uzun vadeli kredi almas? laz?m. Türkiye’deki mevduat?n ortalamas? 35- 40 gün aras?nda. Bankalar ise maksimum 6 ayl?k krediler veriyor. Bu da ?irketlerimizin nakit aç?s?ndan riskini yükseltiyor. Faiz oranlar?n?n yüksek olmas? nedeniyle finansman giderleri yüksek seyrediyor."
KUR FARKININ ETK?S?
Kur fark? nedeniyle firmalar?n baz? s?k?nt?lar ya?ad???na dikkat çeken Ender Yorganc?lar, kur istikrar?n?n önemini vurgulayarak, "Kurdaki dalgalanmalar firmalar?n zarar etmesine neden oldu. Yabanc? sermaye ve yerli firmalar?n analizini yapt?k. Yabac? firmalar da bu ini? ç?k??lardan etkilendi" dedi. 2018 y?l?ndaki ekonomik ortama bak?ld???nda büyüme oran?n?n 2.6’larda oldu?unu ifade eden Yorganc?lar, Merkez Bankas?’n?n enflasyon oran?n? revize etti?ini hat?rlatarak dolar?n 6.05’lerden 6.43’e yükselmesiyle Türk Liras?’n?n en az yüzde 5 de?er kayb? ya?ayaca??n? dile getirdi.
SEÇ?MLER
?malat sanayisindeki büyümenin kendileri için çok önemli oldu?unu hat?rlatan Ba?kan Yorganc?lar, üretim olmad??? zaman kalk?nman?n hayal oldu?unu savundu. 2019 y?l?ndaki ekonomik geli?melerle ilgili baz? öngörülerde bulunan Yorganc?lar ?öyle devam etti:
"1990’l? y?llarda seçim bittikten sonra partiler erken seçimi dillendirirdi. ?imdi seçimleri zaman?nda yapabilen bir ülke haline geldik. Bu da ülkemizin demokrasisi aç?s?ndan önemli. Yerel seçimlerin mart sonunda bitece?ini tahmin ettik. ?tirazlar nedeniyle 23 Haziran’da ?stanbul’da seçim yenilenecek. Hem Ramazan ay? hem bayram tatili ve seçimin haziran sonunda olmas? bize may?s ve haziran aylar?n? da kaybettirdi. Herkes yat?r?m yapacaksa seçimi bekliyor. Ekonomi ikinci planda kald?. Hükümetin aç?klamalar? yaparak yat?r?m ortam?n? normalle?tirmesini bekliyoruz."
TERÖRE KÜRESEL ÇÖZÜM ÖNER?S?
Küresel piyasada jeopolitik risklerin de bulundu?unu ifade eden EBSO Yönetim Kurulu Ba?kan? Yorganc?lar, Çin ve ABD’de aras?ndaki gerilimi hat?rlatarak, "?ki ülke birbirlerine gümrük vergileri uyguluyor. ?ki dev stratejik ülkelerin aras?ndaki gerilimin d???nda kalmam?z söz konusu de?il. Sadece bu de?il. S-400’ler, F-35’ler, ?ran ambargosu, do?algaz fiyatlar?, terör. Terörü biz y?llard?r tan?yoruz. Ama dünya terörle 11 Eylül’de tan??t?. Terör küreselse çözüm de küresel. Bütün ülkelerin ta??n alt?na elini koymas? laz?m. Sadece bizden beklemeleri son derece yanl??" dedi. ?? insanlar?n?n gündeminde erken seçim olmad???n? anlatan Yorganc?lar, "D?? politika ad?mlar?na bak?ld???nda Avrupa Birli?i entegrasyonunda 67 maddeyi gerçekle?tirdik. Ülkemiz elinden geleni yapmaya devam ediyor. Ancak 1990’l? y?llardan beri AB kap?s?nda bekliyoruz. Gümrük Birli?i antla?mas?n?n gözden geçirilmesi gerekir. Bugün yeni bir hikaye yazmak laz?m. En büyük sermaye müte?ebbis varl???. ?hracat?n yüzde 92’si sanayi ürünlerinden olu?uyor. 1990’l? y?llarda tar?m ürünlerinden olu?uyordu. Katma de?erli üretim ve dijitalle?me do?rultusunda ilerlenmesi yeni do?rudan yat?r?mlar?n ivedilikle te?vik edilmesi gerekir. Moral bozmak yok. 45 y?ld?r i? hayat?n?n içinde bir sürü kriz gördüm. Bu uzun sürdü ama bu da geçecek. Hepimizin birlik içinde olmas? gerekir" dedi.
Konu?mas?n?n sonunda güvenli?in önemli oldu?unu belirten Ender Yorganc?lar, "Paray? her zaman kazan?rs?n, kaybedersin ama Atatürk ve silah arkada?lar? bu ülkeyi aslan?n karn?ndan çekip ç?kar?p bize verdiler. Biz de ona sahip ç?k?p büyütüp yeni nesillere en iyi ?ekilde emanet etmek zorunday?z. ?kinci 6 ay ile ilgili umutsuz bir ya?am yok. ??lerin düzelece?ine inan?yorum. Belli zaman kaybettik ama sonunda i?ler yoluna girecek" dedi.
Üretimden sat??lara göre ilk 10 firma ?u isimlerden olu?tu:
1- Tüpra?-?zmir Rafineri
2- Petkim
3- ?zmir Demir Çelik,
4- Philsa Philip Morris
5- BMC Otomotiv
6- JTI Tütün
7- Özkan Demir Çelik
8- Kocaer Demir Çelik
9- Abal?o?lu Yem-Soya
10- P?nar Süt