Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus'un bat? k?s?mlar?nda, K?z?ldeniz'de, mercan kayal?klar?nda ya?ayan aslan bal???, Süvey? Kanal? üzerinden Akdeniz'e 1990'l? y?llarda giri? yapt?. ?klim de?i?ikli?i, sulardaki ?s?nma gibi nedenlerde özellikle 2012'den sonra k?sa sürede yay?lan aslan bal???, ?zmir k?y?lar?na kadar ç?kt?.
Karaburun'da toplu halde görülmeye ba?lanan aslan bal???n?n yay?lmas?n? uzmanlar da yak?ndan izliyor. Karaburun'da dal?? merkezi i?leten e?itmen Hamdullah Aras, bölgede yakla??k 30 y?ld?r profesyonel dal?? yapt???n?, geçen y?l?n sonunda ilk kez aslan bal???na rastlad???n?, di?er dalg?çlar?n da kar??la?t??? aslan bal?klar?n?n say?lar?n?n h?zla artt???n? ifade etti.
Bu bal???n özellikle Seferihisar k?y?lar?nda yo?unla?t???n? ifade eden Aras, ?öyle konu?tu:
"Bizim dal?? yapt???m?z yerlerde görülüyor ama dokunmad???n?z sürece olumsuz bir etkisi yok. Renkli bir görünü?ü olmas? nedeniyle su alt? foto?rafç?lar?n?n ilgisini çekiyor. Bu bal??? görmek için gelip dal?? yapanlar vard? ancak son aylarda giderek yayg?nla?mas?yla böyle talep yok art?k."
4-5 y?lda ?skenderun'dan ?zmir'e geldi
Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Ana Bilim Dal? Ba?kan? Prof. Dr. Murat Bileceno?lu ise bu bal???n Akdeniz'de ilk kez 1991 y?l?nda raporlanmas?na ra?men 2012'de Lübnan aç?klar?nda görüldükten sonra h?zla yay?ld???n?, 2014'te ?skenderun Körfezi'nde raporlanan bal???n, 2018-2019 y?llar?nda ?zmir k?y?lar?na ula?t???n? aktard?.
Aslan bal???n?n tuzluluk, s?cakl?k gibi faktörlere dayanma gücünün yüksek oldu?unu, Akdeniz'in en istilac? türleri aras?nda yer ald???n? ifade eden Bileceno?lu, bal???n Ege'deki ilerleyi?ini endi?eyle takip ettiklerini kaydetti.
Bileceno?lu, "Ortam, yeni istilac? türlerin gelmesine gebe, çünkü Süvey? Kanal? aç?k. Buras? aç?k oldu?u sürece etkileri kestirilemeyen farkl? canl?lar?n Akdeniz'e, oradan da Ege'ye gelmesi muhtemel." ifadelerini kulland?.
Aslan bal???n?n Antalya ve Mu?la'da baz? restoranlar?n menülerinde yer ald???na, dikenleri ay?kland?ktan sonra pi?irilerek servis edildi?ini aktaran Bileceno?lu, bu türle, avc?l?k yoluyla mücadele edilmesi gerekti?ini ifade etti.
Aslan bal???n? "çok obur" ve "f?rsatç?" diye tan?mlayan Bileceno?lu, ?unlar? kaydetti:
"Özellikle k?y?sal bal?klar? çok ciddi miktarlarda tüketiyor. Aslan bal???n? tehlikeli yapan hem obur olmas? ve dikenlerinin zehirli olmas? ama diken d???nda bir s?k?nt? yok ve eti tüketiliyor. Son günlerde aslan bal???n?n mide içeri?ine yönelik çal??malar var. Hangi bal?klarla daha çok beslendi?ini görebilece?iz. Bizim en büyük korkumuz ise k?y? bal?klar?n? obur bir ?ekilde tüketiyor olmas?."
Orfoz ve lagostaki azalman?n etkisi
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Okan Akyol da ?zmir'de ilk kez Seferihisar k?y?lar?nda görülen aslan bal???n?n 7 ayda Karaburun'a ula?t???n?, gelecek y?llarda Çandarl? ve Edremit körfezlerine yay?lmas?n? beklediklerini belirtti.
Akyol, "Aslan bal???n?n en büyük tüketicisi orfoz ve lagos bal?klar?. Ancak son y?llarda denizlerimizde orfoz ve lagos azald?. Avlanmas? yasak ama bir ?ekilde bunu avl?yorlar maalesef. Bu da aslan bal???n?n daha da yay?lmas?na sebep oluyor." dedi.
Tar?m ve Orman Bakanl???n?n balon bal??? avc?l???n? destekledi?ine dikkati çeken Akyol, "Aslan bal???na böyle bir destek henüz yok, gelecekte olabilir ama Bakanl???n aslan bal???n?n restoranlarda tüketilmesine yönelik projeleri ve programlar? var. Sonuçta bu bal?k yenebilen ve lezzetli oldu?u söylenen bir tür. Bir de aslan bal???n?n ileride avlanma yar??mas? gibi etkinlikler de olaca??n? duyduk." diye konu?tu.