Say??tay Ege Üniversitesi'ne ili?kin 2024 y?l? denetim raporu yay?mland?. Raporda kamu kaymaklar?n?n kullan?m?ndaki eksiklik ve usulsüzlükler dikkat çekti. Mevzuata ayk?r?l?klar, bütçe limit a??mlar?, ruhsats?z ö?renci köyü, sosyal tesis borçlar? ve Menemen Çiftli?i'nin at?l alanlar? göze çarpt?.
Rapora göre üniversitenin mali yap?s?nda dikkat çeken durumlardan biri de zararlar oldu. Üniversitenin Döner Sermaye ??letmesi, 2024 y?l?nda 6 milyar 24 milyon 652 bin TL gelir elde ederken, 9 milyar 123 milyon 920 bin TL gider yapt?. Dönem, 3 milyar 99 milyon TL zarar ile kapat?ld?.
?HALE KANUNU’NA AYKIRI DO?RUDAN TEM?N
Say??tay’?n ikinci bulgusunda, Üniversite’nin ?dari Mali ??ler Daire Ba?kanl??? ile Yap? ??leri ve Teknik Daire Ba?kanl??? taraf?ndan 2024 y?l?nda yap?lan mal, hizmet ve yap?m i?lerinin k?s?mlara bölünerek do?rudan temin yöntemiyle gerçekle?tirildi?i belirlendi. Denetçiler, ayn? firmaya ayn? gün içinde üç ayr? do?rudan temin yap?ld???n?, al?mlar?n ihale yap?lmas? gereken tutarlar? geçti?ini ve bu yöntemin y?l boyunca tekrarland???n? kaydetti.
Kamu ?daresi cevab?nda, bundan sonra ihaleye ç?k?laca?? ve al?mlarda hassasiyet gösterilece?i ifade edilse de Say??tay, bu uygulaman?n Kamu ?hale Kanunu’nun temel ilkelerine ayk?r?l?k olu?turdu?unu vurgulad?.
Raporda “Denetimlerde; 2024 y?l? içerisinde do?rudan temin kapsam?nda yap?lan al?mlarda ayn? firmaya ayn? gün içinde 3 adet do?rudan temin yap?ld???, ayn? firma üzerinden yap?lan al?mlar?n aç?k ihale konusu yap?lacak düzeyi sadece bir gün içinde yap?lan al?mlarla geçti?i, bu al?m usulünün y?l içinde aral?klarla devam etti?i toplamda mal ve hizmet al?m? ile yap?m bak?m onar?m için ayr?lan ödene?in yar?s?ndan fazlas?n?n birkaç firma üzerinden sa?land??? görülmü?tür” ifadeleri yer ald?.
YÜZDE 10 SINIRI A?ILDI, ?Z?N ALINMADI
Üçüncü bulguda, 4734 say?l? Kamu ?hale Kanunu’nun 22/d maddesi kapsam?nda yap?lan harcamalarda, bütçeye konulan ödene?in yüzde 10’unun a??lmas?na ra?men Kamu ?hale Kurulu’ndan uygun görü? al?nmad??? tespit edildi. Üniversitenin bu kapsamda yapt??? harcama 134,9 milyon TL’ye ula?t?. Bu tutar ödene?in yüzde 10 s?n?r?n? geçti. Say??tay, Kurul onay? olmadan harcamalara devam edilmesini mevzuata ayk?r? buldu.
Raporda bulgu ile ilgili ?u ifadeler yer ald?:
Üniversitenin 2024 y?l? bütçesine mal ve hizmet al?mlar? için toplam 155.127.900,00 TL ödenek konulmu? olup y?l içerisinde 4734 say?l? Kanun’un 22/d maddesi çerçevesinde parasal limitlere tabi toplam 134.913.986,04 TL harcama yap?lm??t?r. Ancak yap?lan al?m tutar?n?n bütçeye konulan ödene?in %10’unu a?t??? ve a?an tutarlar için al?mlar yap?ld?ktan sonra yaz? yaz?ld??? ancak Kamu ?hale Kurulunun izin vermedi?i görülmü?tür. Kamu ?daresi cevab?nda, Kanun'un 22/d maddesindeki parasal limitler dahilinde yap?lan harcamalar?n, bu amaçla konulan ödeneklerin % 10'unu a?mamas?na azami derecede dikkat edilece?i ifade edilmi?tir. Sonuç olarak; parasal limitler dahilinde yap?lan mal ve hizmet al?mlar?nda %10 s?n?r?n?n Kamu ?hale Kurulundan uygun görü? al?nmadan a??lmamas? gerekmektedir.
RUHSATSIZ Ö?RENC? KÖYÜ
Raporda Ege Üniversitesi Ö?renci Köyü’nün i?letme ruhsat? olmadan faaliyet göstermesi dikkat çekti. 2006’dan beri ö?rencilere bar?nma hizmeti sunan ve 1999 ö?renciyi bar?nd?ran köyde, yang?n ve tesisat güvenli?ine dair eksiklikler nedeniyle ruhsat al?namad??? ortaya ç?kt?. Kamu ?daresi, maliyetlerin yüksekli?i nedeniyle eksikliklerin giderilemedi?ini belirtti. Say??tay ise köyün mutlaka yönetmeli?e uygun hale getirilmesi gerekti?ini kaydetti.
Raporda “Denetimlerde; 01.07.2022 tarih ve 835900 say?l? ?tfaiye Daire Ba?kanl???n?n yaz?s?nda belirtilen ö?renci köyü kazan dairelerinde elektrik ve do?algaz hatlar?n?n ayr??t?r?lmas?na ili?kin noksanl?klar giderilemedi?i için Yang?n Yönetmeli?ine uygunluk raporu olu?turulamad??? veb nedenle de Gençlik ve Spor Bakanl??? taraf?ndan yay?mlanan Yüksekö?renim Özel Bar?nma Hizmetleri Yönetmeli?i gere?ince i?letme ruhsat? al?namad??? görülmü?tür Kamu ?daresi cevab?nda, Ö?renci Köyünün eksikliklerinin giderilmesinin yüksek maliyet gerektirmesi nedeniyle yeterli bütçe imkan? olmad??? için i?letme ruhsat?n? al?namad??? beyan edilmi?tir. ?dare taraf?ndan konuyla ilgili yaz??malar yap?lm?? ancak olumlu netice al?namam?? olup bulgu konusu eksiklik tamamlanamam??t?r.” ifadeleri yer ald?.
SOSYAL TES?SLERDE DEV BORÇ YÜKÜ
Üniversiteye ba?l? sosyal tesislerin de ciddi mali sorunlarla bo?u?tu?u tespit edildi. Spor tesisleri, yüzme havuzu, konukevleri ve kültür merkezi gibi i?letmelerin 2024 y?l? sonuna kadar Sosyal Tesisler ??letmesi bünyesinde yönetildi?i, ancak 30 Aral?k 2024’te al?nan kararla Sa?l?k Kültür Spor Daire Ba?kanl???’na devredildi?i belirtildi. Denetimlerde, sosyal tesislerin SGK’ya 39 milyon TL, vergi dairesine 15 milyon TL, tedarikçilere 3 milyon TL ve üniversite bütçesine 8 milyon TL borcu bulundu?u ortaya ç?kt?. Say??tay, borçlar?n mutlaka yap?land?r?larak üniversite bütçesi içinden kar??lanmas? gerekti?ini belirtti.
MENEMEN Ç?FTL???’N?N ARAZ?LER? ATIL KALDI
Raporda yer alan en dikkat çekici bulgulardan biri de Menemen Ara?t?rma, Uygulama ve Üretim Çiftli?i oldu. Üniversiteye tahsisli 4 bin 100 dekar alanda faaliyet gösteren çiftlikte sadece 1000-1500 dekar?n ekili oldu?u, geri kalan 2500-3000 dekar alan?n at?l b?rak?ld??? kaydedildi.
Çiftlikte bulunan süt sa??m ünitesinin çal??mad???, ihtiyaç duyulan sütün d??ar?dan sat?n al?nd??? belirtildi. 2024 y?l?nda çiftlikten 14,5 milyon TL gelir elde edilse de arazilerin büyük bölümünün kullan?lmamas? nedeniyle önemli gelir kayb? ya?and??? vurguland?. Say??tay, hem üretim planlamas?n?n hem de ö?renci uygulamalar?n?n art?r?lmas? gerekti?ini, ayr?ca 1976 tarihli yönetmeli?in güncellenmesi ça?r?s?nda bulundu.
SÜRDÜRÜLEB?L?RL?K C?DD? SORUN
Raporda genel olarak, üniversitenin mali kaynaklar?n?n etkili, ekonomik ve verimli kullan?lmad???, ihale mevzuat?na ayk?r? uygulamalara gidildi?i ve mali sürdürülebilirlik aç?s?ndan ciddi sorunlar?n bulundu?u tespit edildi.