Avusturya Bilimler Akademisi Avusturya Arkeoloji Enstitüsü Müdürü ve Efes Antik Kenti Kaz? Heyeti Ba?kan? Sabine Ladstatter, 2022 kaz?lar?nda sansasyonel bir bulguya ula?t?klar?n? söyledi.
Arkeologlar?n Erken Bizans Dönemi'ne tarihlenen dükkanlar ile yerel bir mahalleyi ortaya ç?kard???n? ifade eden Ladstatter, "Bu, ?u anda antik kentin kült yap?lar?ndan olan yamaç evlerin 50 y?l önce bulunmas?ndan bu yana Efes'teki en önemli ke?iftir" dedi.
Buluntular?n mükemmel ?ekilde korundu?unun alt?n? çizen Ladstatter, ?öyle konu?tu:
"Bölge görünü?e göre milattan sonra 614-615 y?l?nda aniden yok olmu?. Odalardaki tüm ev e?yalar?n?n üzerini kal?n ve yo?un bir yang?n tabakas? örtmü?. Böylece hepsi gelecek nesiller için korunmu?. Kronolojik olarak farkl? zamanlara tarihlenseler bile bu buluntu, Pompei arkeolojik alan?yla kar??la?t?r?labilir."
Yeni ke?fedilen bölgenin Roma kentinin siyasi merkezi olan Yukar? Agora'n?n hemen biti?i?indeki Domitian Meydan?'nda oldu?unu vurgulayan Ladstatter, bundan sonraki çal??malarda y?k?mla ilgili detaylara ve kentin tarihi için ç?kar?labilecek sonuçlara odaklanacaklar?n? kaydetti.
Uskumrulu amforalar, alt?n sikkeli dükkan kasas? ve hac? ?i?eleri...
Çal??malarda ?imdiye kadar 170 metrekarelik alanda birkaç dükkandan olu?an küçük ölçekli bir yap? ortaya ç?kar?ld???n? aktaran Ladstatter, ?öyle devam etti:
"Bu yerle?im alan?ndaki odalar 3-4 metre yüksekli?e kadar korunmu? ve tamamen büyük bir y?k?m tabakas?yla örtülmü?. Tabakalar?n alt?ndan inan?lmaz derecede zengin bir buluntu toplulu?u ortaya ç?kt?. Say?lar? binlerle ifade edilen seramik kaplar bulundu. Bunlar?n aras? midye ya da istiridye gibi deniz ürünlerinin kal?nt?lar?yla dolu.Tüm kaseler ya da tuzlanm?? uskumru ile doldurulmu? amforalar (çömlek) ç?kar?ld?. Ayr?ca ?eftali, badem ve zeytin çekirdeklerinin yan? s?ra kömürle?mi? bezelye ve baklagillere ait tohumlar da di?er buluntular aras?nda. Özellikle dört alt?n sikke ve bronz sikkelerin bulundu?u birkaç dükkan?n kasas? dikkat çekici. Kaz?lan odalar mutfak, depo, taberna, kandil ve Hristiyan hac? hediyelik e?yalar?n?n bulundu?u dükkan ve ekli bir sat?? odas? olan bir atölyedir. Burada Hristiyan hac?lara hediyelik olarak sat?lan ve boyunda ta??nabilen çok say?da küçük hac? ?i?esi ke?fedildi."
Arkeolojik bulgular?n ani, dramatik ve önemli bir yang?n tahribat?n? gösterdi?ine de?inen Ladstatter, y?k?m?n tam gününü belirlemenin mümkün olmayaca??n? ancak bulunan tohumlar?n en az?ndan y?l?n? netle?tirece?ini aktard?.
Ladstatter, depreme dair de ?u ana kadar herhangi bir belirtiye rastlamad?klar?n? vurgulayarak, bölgede bir insan kal?nt?s?na da ula?amad?klar?n? dile getirdi.
Kaz?larda askeri çat??man?n kan?t? olarak bir dizi ok ve m?zrak ucu bulundu?u bilgisini paylayan Ladstatter, "Efes'ten yakla??k 100 kilometre uzakl?ktaki Sardes Antik Kenti'nde de ayn? tarihlerde y?k?ma tan?kl?k eden sikke buluntular? Efes'in bulgular? ile örtü?mektedir. Bunlar daha önce Sasanilerin Bat? Anadolu sald?r?lar? ile ili?kilendirilmi? ancak bu ?imdiye kadar yap?lan ara?t?rmalarda tart??ma konusu oldu." ifadesini kulland?.
Sabine Ladstatter, Domitian Meydan?'ndaki yeni buluntular?n Efes kent tarihindeki birçok bilinmezi çözece?ine inand???n? sözlerine ekledi.