Semra Ye?il ve Kadri Dall?’n?n moderatörlü?ünde düzenlenen söyle?inin konu?u Dr. Okan Ceylan, Lozan Nüfus Mübadelesinin ekonomi ve tar?ma yans?mas?n? anlatt?.
Lozan Nüfus Mübadelesine giden süreci özetleyen Dr. Okan Ceylan; “ Lozan’da görü?ülen konulardan biri de nüfus mübadelesi. Nüfus Mübadelesinin arka plan?na bakt???m?zda 1923 y?l?ndan 1925’e kadar devam eden bir süreç. Bunun toplumsal ve ekonomik etkilerine bakt???m?zda ise 1930’lar?n ortalar?na kadar geliyor. Çünkü sava?tan yeni ç?km???z, ekonomik durumumuz toparlanma a?amas?nda, mübadillerin kültürel, ekonomik ve toplumsal olarak adaptasyon sorunlar? var. Bu mübadele sürecinde ?stanbul Ortodokslar? ve Bat? Trakya Müslümanlar? hariç tutuluyor. 1 milyon 200 bin Rum Anadolu’dan gönderiliyor. 500 bine yak?n Türk Yunanistan’dan buraya geliyor. Yunanistan o tarihlerde 5 Milyon nüfusa sahip, Rusya’dan da bir o kadar Rum geliyor. Türkiye’nin nüfusu ise o tarihlerde 13 milyon” dedi.
AMAÇ GÖÇMENLER? ÜRET?C? HAL?NE GET?RMEK
Mübadele sonras?nda devletin amac?n?n mübadilleri üretici haline getirmek oldu?unu belirten Dr. Okan Ceylan; “Türkiye’nin üretim ekonomisine, topra?? i?leyecek i? gücüne ihtiyac? var. Devletin göçmenlere kredi vermesi laz?m, arazi da??tmas? laz?m ve ürettikleri ürünleri pazarlayacaklar? kooperatiflerin kurulmas? laz?m. Genç Cumhuriyet de bunlar? yap?yor. Devlet mübadillerin üretici haline gelebilmesi için 1923- 1933 y?llar? aras?nda tüm Türkiye’de 157.736 mübadil ailesine toplam 6 milyon 300 bin dekar büyüklü?ünde tar?m topra?? veriliyor. Kurulan mübadil köylerine 7 milyon kg. tohumluk da??t?l?yor. 27 bin 500 pulluk, 41 bin tar?m aleti, 23 bin adet büyükba? hayvan da??t?l?yor, kredi de veriliyor” dedi.
MÜBADELE HER ALANI ETK?LED?
Söyle?inin moderatörlerinden Kadri Dall? da mübadele sonras? ekonomi ve tar?m? Yunanistan aç?s?ndan de?erlendirdi. Osmanl? da bir burjuva s?n?f?n?n olmad???n? belirten Kadri Dall?; “Osmanl?’da ticaret egemenlerin varl?k gösterdi?i bir alan de?ildi. Askerlik, devlet yönetimi, büyük toprak sahipli?i egemen Müslümanlar?n tekelindeydi. Halk çiftçilik ile u?ra??yordu. Böyle olunca Osmanl?’da burjuva s?n?f?n? Rumlar, Ermeniler ve Levantenler olu?turuyordu. Buradan giden büyük sermaye sahipleri Yunanistan’dan da Avrupa’ya gidiyorlar. Bu yönüyle bakt???m?zda mübadele sadece iki halk?n yer de?i?tirmesi de?il. Bu yer de?i?tirmeler, hep bu söyle?ilerde anlatt???m?z gibi gidilen yerlerin dans?n?, müzi?ini, edebiyat?n?, sosyolojisi, demografisini, mutfak kültürünü etkilemi?tir” dedi.