ESHOT Genel Müdürlü?ü’nün ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Meclisi’nde görü?ülerek onaylanan 2020 Faaliyet Raporu’na göre kurumun 2020-2024 dönemini kapsayan Stratejik Plan’da belirlenen hedeflere yönelik çal??malar yap?ld?. Rapor hakk?nda de?erlendirmeler yapan CHP Meclis Grubu Sözcüsü Nilay Kökk?l?nç, “?zmir’de tüm toplu ula??m hizmetlerinin yakla??k yar?s?n? kar??layan ESHOT, yurtta?lara e?it, eri?ilebilir, konforlu ve kaliteli hizmet sunuyor. Kurumun, 2020 Y?l? Faaliyet Raporu’na bak?ld???na, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin yay?nlad??? tasarruf tedbirlerine uyuldu?u, kamu kaynaklar?n?n, mali saydaml?k esaslar?na uygun, etkili, verimli ve ekonomik kullan?ld??? görülüyor” dedi.
PANDEM?YE RA?MEN YATIRIM
Mart 2019’dan bu yana devam eden koronavirüs salg?n?n?n, tüm dünyada oldu?u gibi ülkemizde de sosyal ve ekonomik ya?am? olumsuz etkiledi?ini kaydeden Kökk?l?nç, ?öyle devam etti: “Toplu ula??mda, hem al?nan tedbirler gere?i hem de toplumsal endi?e nedeniyle yüzde 80’lere varan oranlarda bini? kay?plar? ya?and?. Gelinen noktada, toplu ula??m araçlar?n? kullananlar?n oran?, pandemi öncesine göre halen yüzde 50 seviyelerinde. Bu ?artlar, ESHOT aç?s?ndan da son derece önemli gelir kayb? yaratt?. Ancak tüm bu olumsuz ko?ullara ra?men, kurumun, hizmet kalitesini art?rma yolunda yat?r?mlar?na devam etti?ini, bütçesinin önemli bir k?sm?n? yeni otobüs al?mlar?na ay?rd???n? görüyoruz.”
TEK SEFERDE 364 OTOBÜS ALINDI
Bu kapsamda çevreci, konforlu, engelli bini?ine uygun ve teknolojik donan?mlar?yla ön plana ç?kan 32 adet solo ve 10 adet körüklü otobüs ile 10 midibüs olmak üzere toplam 52 arac?n, Devlet Malzeme Ofisi’nden (DMO) al?nd???n? belirten Kökk?l?nç, “Ard?ndan da 2020’de tek seferdeki en büyük otobüs al?m?na imza at?ld?. Düzenlenen ihale ve sonras?nda yap?lan yüzde 20 i? art??? ile toplamda 204 solo ve 160 körüklü otobüs, tek kalemde, üstelik de son derece uygun fiyat, ödeme ko?ullar? ve sat?? sonras? hizmet paketiyle sat?n al?nd?” diye konu?tu.
BUNU YAPAN BA?KA BELED?YE YOK
?zmir Büyük?ehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlü?ü’nün, “Türkiye’de ilk kez” engelli vatanda?lar?n kullan?m?na özel olarak üretilen dört adet otobüsü de filosuna dahil etti?ine dikkat çeken Kökk?l?nç, sözlerini ?öyle tamamlad?: “Aral?k 2015’te al?nan 15 solo otobüs ve yine 2020’de ?ZULA? filosuna dahil edilen 16 solo otobüs de dikkate al?nd???nda, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin, son 15 ayda toplam 451 yeni otobüsü vatanda?lar?m?z?n hizmetine sundu?unu görüyoruz. Türkiye’de bunu yapabilen ikinci bir belediye yok. Böylece Ba?kan Tunç Soyer’in, 2020-2024 Stratejik Plan?’na da i?ledi?i ‘500 yeni otobüs’ hedefinin 451’i, ilk iki y?lda gerçekle?mi? oldu.”
ZARARA RA?MEN EN ?Y? ?EK?LDE H?ZMET
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer de yapt??? de?erlendirmede “Pandemi döneminde, toplu ula??mda sa?l?k güvenli?ini azami ölçüde sa?lamak için otobüs filomuzu gençle?tirme, yurtta?lar?m?za daha güvenli ve konforlu toplu ula??m imkân? sunma yolunda çok önemli ad?mlar att?k. Pandemi yasaklar?n?n ba?lad??? 18 Mart 2020 tarihinde,1315 otobüsle; günlük toplam 1 milyon 800 bin bini? vard?. Bugün 1338 arac?m?z hizmet veriyor; ancak günlük bini? say?m?z ise ortalama 800 binlerde. Yani daha az yolcuya, daha fazla otobüsle hizmet veriyoruz. Tüm bu krizlere ra?men sefer say?lar?n? azaltmaya gitmedik. Maliyet art??lar?na ve zarar etmemize ra?men, en iyi ?ekilde hizmet vermeye devam ettik” diye konu?tu.
2020'DE ÖNE ÇIKAN FAAL?YETLER
Kabul edilen 2020 y?l? ESHOT Genel Müdürlü?ü Faaliyet Raporu’na göre ESHOT’un Gider Bütçesi 1.337.748.998 TL, gerçekle?me oran? yüzde 90,8, Gelir Bütçesi 1.058.206.864 TL, gerçekle?me oran? yüzde ise 101,53 oldu.
ESHOT Genel Müdürlü?ü’nün 2020 y?l?ndaki faaliyetlerden öne ç?kanlar ?öyle:
HALK TA?IT UYGULAMASI
Türkiye’de ilk ve tek olan uygulama kapsam?nda, haftan?n her günü 05.00-07.00 ve 19.00-20.00 saatleri aras?nda toplu ula??m hizmeti yüzde 50 indirimli veriliyor. Böylece tam bini? yapan her yolcuya ayda yakla??k 134 TL’lik katk? sa?lan?yor. Ö?rencilerin ayl?k tasarruf rakam? ise 50 TL’yi buluyor. Uygulama, 31 Mart 2019’da ba?lad?. O tarihten bu yana 77 milyon bini?, Halk Ta??t Uygulamas? kapsam?nda yap?ld?. Vatanda?lara sa?lanan tasarruf katk?s? toplam tutar? 70 milyon TL’yi geçti.
Ö?RENC?YE AYLIK 106 TL KATKI
Ö?rencilere, Kas?m 2019’da indirim yap?ld?. 1.80 TL’ye de?il, 1.64 TL’ye; üstelik de 120 dakika boyunca aktarma ücreti ödemeden seyahat ediyorlar. Ayn? ?ekilde, 60 ya? grubu vatanda?lar ve ö?retmenler de 120 dakika boyunca aktarma ücreti ödemeden tüm toplu ula??m araçlar?ndan yararlanabiliyor. 2020 y?l?nda her bir ö?renciye ayl?k sa?lanan fayda, yakla??k 106 TL’ oldu.
ÇOCUK ?ZM?R?M KART
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nden sosyal yard?m alan ailelerin, 0-5 ya? aras? çocuklar? ile birlikte kullanabilece?i “Çocuk Kart Uygulamas?” 1 A?ustos 2019’da hayata geçirildi. Çocuklar?n, aileleriyle birlikte daha fazla sosyalle?mesini hedefleyen proje do?rultusunda, 2020 y?l?nda kullan?lan aktif Çocuk ?zmirim Kart say?s? 990’a ula?t?.
BE? YEN? ?ZM?R?M KART MERKEZ? VE MOB?L H?ZMET ARACI
Daha önce Konak’ta bir merkez ve bir ?ube ile hizmet veren ?zmirim Kart ba?vuru merkezlerinin say?s? 7’ye ç?kar?ld?. Bostanl? Vapur ?skelesi, Fahrettin Altay Aktarma Merkezi, Bornova Metro ?stasyonu, Hilal Aktarma Merkezi ve Üçyol Metro ?stasyonu’nda aç?lan ünitelerde; engelli, gazi, gazi yak?n?, ?ehit yak?n?, 65 ya?, 60 ya?, ö?renci ve ö?retmen kart i?lemleri yap?l?yor. Ayr?ca, önceden duyurulacak program dahilinde çevre ilçelere hizmet vermesi planlanan ?zmirim Kart Mobil Ba?vuru Ünitesi de 12 Nisan’dan itibaren hizmete ba?lad?.
?ZTA?IT
Çevre ilçelerde yer alan bireysel ta??mac?lar?n, kenti içi toplu ula??m sistemine entegrasyonu projesi kapsam?nda, pilot bölge olarak seçilen Seferihisar’da hayata geçirildi. Bireysel toplu ta??mac?l?k kooperatifleri tek çat? alt?nda topland?, ?ZTA?IT ad?yla ESHOT denetimli olarak hizmet vermeye ba?lad?. Uygulama sayesinde ESHOT’un hizmet veremedi?i k?rsal bölgeler de toplu ula??m a??na dahil edildi. Bu bölgelerde ya?ayan 60 ve 65 ya? grubu vatanda?lar, engelliler, ö?renciler ve ö?retmenler; ücretsiz ve indirimli toplu ula??m haklar?n? kullanmaya ba?lad?. Minibüslerin kalkmas?yla; toplu ula??mda nakit dönemi sona erdi; ?zmirim Kart kullan?m? ba?lad?. Yeni otobüsler sayesinde yolculuk konforu ve güvenli?i artt?. Minibüslerin kurals?z dur-kalklar? da sona erdi ve genel trafik güvenli?ine katk? sa?land?. Projenin, di?er çevre ilçelerde de hayata geçirilmesi planlanmakta; bu do?rultuda bireysel ta??mac?l?k kooperatifleri ile görü?meler devam ediyor.
AVANTAJLI OTOBÜS ALIMI
2019’un son ay?nda ve 2020 y?l?nda, pandemi sürecinin getirdi?i tüm olumsuz ?artlara ra?men, son derece uygun fiyat ve ödeme ko?ullar?yla yeni otobüs al?mlar? yap?ld?. 2020 y?l? içinde ülke genelinde tek seferde yap?lan en büyük otobüs al?m?na ?zmir Büyük?ehir Belediyesi imza att?.
Yaln?zca engelli vatanda?lar?n kullan?m? için yap?lan, ayn? anda tekerlekli sandalyeli 7 yolcu ta??yabilen, toplam 14 yolcu kapasiteli 4 adet engelli otobüsünün al?m?yla Türkiye’de bir ilke imza at?ld?. Aral?k 2019’dan itibaren ESHOT’un ald??? toplam otobüs say?s?; 435 (236 solo, 170 körüklü, 25 midibüs, 4 engelli) oldu. Haziran 2020’de, ?ZULA? filosuna kat?lmak üzere al?nan 16 solo otobüs de dahil edildi?inde, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, Ba?kan Tunç Soyer döneminde toplam 451 otobüsün al?m?na imza atm?? oldu. ESHOT filosuna dahil edilen 435 yeni otobüsün toplam maliyeti yakla??k 635 milyon TL oldu. Borç, vade fark? olmaks?z?n, 60 ayda (5 y?l) e?it taksitlerle ödenecek. Firmayla yap?lan anla?maya, be? y?l boyunca ücretsiz servis hizmeti de dahil edildi. Bugün 435 otobüs DMO’dan al?nacak olsayd? bu rakam 745 milyon TL’yi geçecekti. Üstelik bu rakam?n pe?in ödenmesi gerekecekti. Bunu ödeyebilmek için tek seferde sa?lanmas? gereken banka kredilerinin faizi de dü?ünüldü?ünde, ESHOT Genel Müdürlü?ü’nün, kamu ad?na yapt??? al?m?n kârl?l??? çok daha iyi anla??lmaktad?r. Haziran 2020’de ?ZULA? filosuna dahil edilen 16 yeni otobüsle birlikte son iki y?lda ?zmir için yap?lan 451 otobüslük yat?r?m?n toplam maliyeti ise yakla??k 647 milyon TL oldu. 2020-2024 dönemini kapsayan Stratejik Plan’da, 500 yeni otobüsün al?m? öngörülüyordu.
OTOBÜS F?LOSU GENÇLE?T?
Ba?kan Soyer göreve geldi?inde, filo ya? ortalamas? 12,6 idi. Yeni al?nan araçlarla bu rakam 6.2’ye geriledi.
ESHOT KEND? ELEKTR???N? ÜRET?YOR
ESHOT, tüm tesislerinde y?lda 6 milyon 950 bin kilovat/saat’lik elektrik enerjisi tüketiyor. 2020’de bunun 1 milyon 677 bin kilovat/saati (yüzde 24.1), Gediz Garaj? çat?lar?na kurulan GES taraf?ndan üretildi. Böylece 2020’de 920 bin TL’lik tasarruf sa?land?. Sal?m? engellenen karbondioksit miktar? 2 bin 155 ton oldu. Tüm bu zehirli sal?m? “yaln?zca bir günde” filtreleyebilmek için gereken a?aç say?s?n?n 54 bin 113 oldu?u dikkate al?nd???nda, GES’in önemi çok daha iyi anla??lacakt?r. Projeleri haz?rlanan Gediz 2. Etap, Buca Adatepe ve Kar??yaka Ata?ehir GES’lerinin de devreye girmesiyle birlikte y?lda 4 milyon 260 bin kilovat/saat elektrik enerjisi üretilecek. Böylece ihtiyaç duyulan y?ll?k enerjinin yüzde 62’si güne?ten sa?lanacak.
GÜNE? ENERJ?L? DURAKLAR
Kent genelinde 65 adet otobüs dura??, GES kurularak ayd?nlat?lmaya ba?land?. Bu say?n?n 255’e ç?kar?lmas?na yönelik çal??malar devam ediyor.
60 M?LYON TL REKLAM GEL?R?
Otobüslerin, duraklar?n ve aktarma merkezlerinin, be? y?ll???na reklam amaçl? kullan?m hakk? ihalesi yap?ld?. Kazanan firma, 4 bin 998 otobüs dura?? ve 900 otobüsün reklam amaçl? kullan?m hakk? kar??l???nda, ESHOT’a 60 milyon lira ödeyecek. ?irket ayr?ca, otobüs içlerinde, duraklarda ve aktarma merkezlerinde toplam 1820 adet sesli ve görüntülü dijital bilgi platformu ile yolcu bilgilendirme sistemi kuracak. Bu, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi yönetiminin ‘ak?ll? ?ehir’ vizyonuna da katk? sunacak. Sistemler, sözle?me bitiminde ESHOT Genel Müdürlü?ü’ne devredilecek.
SA?LIK ÇALI?ANLARINA ÜCRETS?Z H?ZMET
Mart 2020’den bu yana, sa?l?k çal??anlar?na, eczac?lara ve eczane çal??anlar?na ücretsiz toplu ula??m hizmeti veriliyor. Bunun d???nda, hastanelerin bulundu?u güzergâhlarda, yaln?zca sa?l?k çal??anlar?na ücretsiz ta??yan özel servis otobüsleri hizmete al?nd?. Bu araçlar, ?zmir ?l Sa?l?k Müdürlü?ü ve ?zmir Tabip Odas?’ndan al?nan bilgiler do?rultusunda, hastanelerin mesai ba?lang?ç ve biti? saatleri do?rultusunda çal???yor. Çi?li, Kar??yaka, Bornova, Buca, Konak, Gaziemir, Balçova, Narl?dere ve Güzelbahçe ilçelerini kapsayan 13 Özel Sa?l?k Personeli Servisi halen hizmete devam ediyor. Sa?l?kç?lara özel servis hizmeti, Türkiye’de yaln?zca ?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan veriliyor.
V?RÜSSAVAR GÜVENL? OTOBÜS
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin, ESHOT Genel Müdürlü?ü filosuna katt??? otobüslerden biri, sahip oldu?u sa?l?k güvenli?i sistemleriyle öne ç?k?yor. “Dünyada ilk kez” ?zmir’de kullan?ma al?nan güvenli araçta; yolcu ate?ini ölçen güvenlik sistemi, fotokataliz havaland?rma sistemi ve dezenfektan püskürtme sistemi bulunuyor.
AMEL?YATHANE H?JYEN? P?LOT UYGULAMA
Toplu ula??m araçlar?nda virüs ve bakterilerin yay?lmas?n? önleyecek proje, deneme amaçl? olarak hayata geçirildi. Ameliyathanelerde kullan?lan hepa filtreli ve UV ???nl? hava temizleme cihazlar?, yine “dünyada ilk kez” ?zmir’de üç otobüse monte edildi. Pilot uygulaman?n verimli olmas? halinde yayg?nla?t?r?lmas? planlan?yor.
ULA?IMDA ÜCRETS?Z ?NTERNET
?zmir Büyük?ehir Belediyesi, 2015’te WizmirNET ad?yla ba?latt??? ücretsiz ve kablosuz internet hizmetine ESHOT otobüslerini de dahil etti. Pilot uygulama, üniversite ba?lant?l? 10 hattaki toplam 60 araçta ba?lad?. Bu otobüsleri kullanan yurtta?lar, mobil telefonlar?ndan WizmirNET’e ba?lan?p, istenen ad?mlar? takip ederek internet hizmetinden yararlanabiliyor. Bir kez ba?lant? yap?ld?ktan sonra mobil telefonlar ayn? araca di?er bini?lerde otomatik olarak internete ba?lan?yor. Uygulamadan; 2020’de 177 bin 788 yolcu; bu y?l ise 31 Mart itibariyle 52 bin 828 yolcu yararland?.
B?S?KLETLE HER YERE
Kent ula??m?nda bisiklet kullan?m?n?n yayg?nla?t?r?labilmesi yolunda, otobüslere ayn? anda iki bisiklet ta??yabilen aparatlar monte adildi. Yeni al?nan solo otobüslerin tamam?nda, fabrika ç?k??l? olarak bisiklet ta??ma aparatlar? bulunuyor. Mevcutta 295 adet bisiklet ta??ma aparatl? otobüs hizmet veriyor. Yeni al?nan 204 solo otobüsün de hizmete girmesiyle birlikte, iki?er bisiklet ta??nabilen aparat monte edilmi? otobüs say?s? 499 olacak.
Ayr?ca yine bisikletli ula??m? te?vik etmek ad?na, yo?un saatler (06.00-09.00 ve 16.00-20.00 saatleri) d???nda otobüslere katlanabilir bisikletle bini?e izin veriliyor.