?zmir Büyük?ehir Belediye Meclisi’nin Kas?m ay? ola?an meclis toplant?s?n?n yedinci oturumu, Ba?kan Tunç Soyer yönetiminde, ESHOT Genel Müdürlü?ü 2021 Bütçe ve Performans Program? gündemiyle yap?ld?. Kurumun 2021 y?l? gider bütçesi 1 milyar 817 milyon 146 bin TL; geliri 1 milyar 176 milyon 196 bin TL; aç?k fazlan?n finansman? ise 640 milyon 950 bin TL olarak, oyçoklu?uyla kabul edildi.
?apka ç?karmak laz?m
Toplant?da konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Ba?kan Vekili Mustafa Özuslu, ESHOT’un kâr amac? gütmeden toplu ula??m hizmeti verdi?ini belirtti. Ba?kan Tunç Soyer’in, ilk dönemi için 500 otobüs alma sözü verdi?ini hat?rlatan Özuslu, “Ülke genelinde tek seferde yap?lan en büyük otobüs al?m? gerçekle?tirildi. Bunu bir kere tebrik edelim. Bunlar da Haziran 2021’e kadar ESHOT filomuza dahil olacak. Otobüs filomuzun ya?? 6.2’ye dü?ecek. 100 elektrikli otobüsün de filoya dahil olmas?yla elektrikli otobüs say?m?z 120’ye ç?kacak ve filonun ya? ortalamas? 5.2’ye inecek. Daha iyi hizmet veren, kaliteli otobüslerle devam edece?iz. Kalk?nma Bakanl???’na da otobüsler için verdi?i 105 milyon liral?k yat?r?m te?vi?i için te?ekkür ediyoruz” dedi.
120 dakika sistemi iyi geldi
1 Eylül 2020’de, toplu ula??mda 90 dakika ücretsiz aktarma sisteminden, ilk iki aktarmas? tam bini?ler için ücretli olan 120 dakika sistemine geçi? yap?ld???n? hat?rlatan Özuslu, yeni sistemle ortaya ç?kan olumlu sonuçlara da de?indi, ?u bilgileri verdi: “120 dakika ?zmir’e iyi geldi. Bini? kayb? var m?? Var. ?lk bini?lerde yüzde 1’lik bir art?? var. Vatanda? kendisini daha do?ru otobüse binmesi konusunda yönlendirmi?. ?kinci bini?lerde ‘50 kuru? al?yoruz’ diye ele?tirildik. Kimse, ‘Niye ilk bini?lerde 10 kuru? dü?ürdünüz?’ demiyor. Üçüncü bini?ler artm??. ?steyenler rakamlar? ESHOT Genel Müdürlü?ü’nden al?r, bakar” aç?klamas?nda bulundu.
?ZTA?IT’a destek ça?r?s?
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin, metropol d??? ilçelerde toplu ta??mac?l?k hizmeti veren minibüs kooperatiflerini tek çat? alt?nda birle?tirdi?ini ve toplu ula??m sistemine entegre etti?ini de ifade eden Özuslu, “Seferihisar’da hayata geçirdi?imiz ?ZTA?IT Projesi’ni ESHOT Torbal?, Menemen’de, Ödemi?’te hizmete sunmaya çal???yor. Ancak pandemi nedeniyle ?ZTA?IT’?n yolcu say?lar? da azald?. Bu hizmet için yat?r?m yapm?? kooperatiflerde örgütlü arkada?lar?m?z?n ma?duriyeti söz konusu. Say?n Cumhurba?kan?m?z?n ç?kard??? kararnameyle, 7244 Say?l? Kanun kapsam?nda yap?lan sübvanse ödemelerinin süresi 3 ay ile s?n?rl? tutuldu. Bu sürede Büyük?ehir Belediyesi, ?ZTA?IT’a gerekli deste?i yapabildi. ?kinci pandemi dönemi geldi. Kararnamede, bu süreyi uzatma yetkisi Çevre ve ?ehircilik Bakanl???’na verilmi?ti. Bakanl?k süreyi uzatt? ancak, belediyelere toplu ta??mac?l?k hizmeti veren kurulu?lar? kapsam d???nda b?rakt?. Yaz?lar yazd?k. Bu uygulamay? yayg?nla?t?rmak ve devam ettirmek için meclisimizden el birli?i ile destek istiyoruz” dedi.
Devlet, ÖTV ve KDV’yi kald?rs?n!
“Devletten bir ricam?z var” diyen Özuslu, “ESHOT’un 600 milyon lira bir deste?e ihtiyac? var. Büyük?ehir bütçesinden biz bu rakam? veriyoruz. E?er belediyelere ba?l? toplu ta??mac?l?k kurum ve kurulu?lar? için ÖTV ve KDV yükü kald?r?l?rsa sadece ESHOT için y?ll?k 135 milyon TL’ye yak?n bir tasarruf söz konusu olacak. Bu ciddi bir girdidir. Bunu devletimizden talep ediyoruz. Madem ?ehir içi toplu ta??mac?l?k bir kamu hizmeti; gelin bunu birlikte yapal?m” ifadelerini kulland?.
?zmir’de ula??m ucuz
CHP Grup Sözcüsü Nilay Kökkk?l?nç da meclis üyelerinden ?ZTA?IT Projesi’ne destek olmalar?n? istedi. Kökk?l?nç, gerek TBMM karar?, gerekse Cumhurba?kanl??? kararnamesi ile çe?itli kesimlerin ücretsiz ya da indirimli toplu ula??m hakk? nedeniyle sadece 2019’da 933 milyon 366 bin liral?k gelir kayb? söz konusu oldu?unu belirterek, “Devlet taraf?ndan ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’ne bu miktarda bir ödeme yap?l?rsa 600 milyon liral?k sübvanseye de ihtiyaç kalmayacak” diye konu?tu.
Rayl? sistemde iyi bir s?nav verdik
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Soyer de konu?malar sonras?nda yapt??? aç?klamada ?unlar? söyledi:
“Geli?mi? kentler yoksullar?n özel araç kulland??? de?il, zenginlerin toplu ula??m kulland??? kentlerdir. Bu söz ile rayl? sistemler kastediliyor. Rayl? sistem konusunda ?zmir Büyük?ehir Belediyesi geride kalan 1,5 y?lda çok iyi bir s?nav verdi. Pandemiye ra?men Narl?dere Metro Hatt? in?aat?, takviminde i?lemeye devam etti. Çi?li Tramvay? ihalesi yap?ld?. Karaba?lar-Gaziemir Metro Hatt? için de çal??malara ba?lad?k. Ama en önemlisi Buca metrosu… 1 milyar dolarl?k bütçesi ile ?zmir tarihinin en büyük yat?r?m? olacak bu projeyle ilgili olu?turdu?umuz konsorsiyumla 450 milyon dolarl?k mutabakat sa?land?. Ocak ay?nda uluslararas? ihaleyi gerçekle?tirme noktas?na gelece?iz. As?l hedefimiz lastik tekerlerli toplu ula??m? asgariye indirmek ve rayl? sistemleri yayg?nla?t?rmakt?r. Be? y?lda 500 otobüs vaadimizin tamam?na yak?n?n? (451 otobüs) 2.5 y?l bitmeden hizmete alm?? olaca??z. Ayr?ca 100 elektrikli otobüsün al?m? ile ilgili çal??malar? da önümüzdeki y?l ba?lat?yoruz. Burada ba?ar?l? bir performans ç?karan ESHOT Genel Müdürümüzü, genel müdür yard?mc?s? arkada?lar?m?z? kutluyorum. Bu ola?anüstü bir ba?ar? hikayesidir. Tek seferde yap?lan 368 otobüs al?m?, be? y?la yay?lm?? olarak 570 milyon TL’lik bütçeye tekabül ediyor. ?u an bunu Devlet Malzeme Ofisi’nden pe?in olarak almaya kalsan?z 800 milyon TL... Bu al?m?n, dövizdeki dalgalanmalara ra?men be? y?l boyunca ücretsiz bak?m/onar?m hizmetini de dahil eden bir ?ekilde yap?lm?? olmas?, parmakla gösterilecek bir ba?ar? hikayesi. ?zmir için büyük bir kazanç, tebrik ediyorum.”
Sefer say?m?z azalmad?
Pandemi döneminde sefer say?s?n? azaltmadan hizmet verdiklerini söyleyen Ba?kan Soyer, “18 Mart 2020 tarihinde, tüm toplu ula??m araçlar?m?za günlük ortalama 1 milyon 800 bin bini? varken, 1315 otobüsle servis veriyorduk. Bugün 1388 arac?m?z hizmet veriyor; günlük ortalama bini? say?s? ise 800 bin... Yani daha az yolcuya daha fazla araçla hizmet veriyoruz. Tüm bu krize ra?men sefer say?lar?nda da azalmaya gitmedik. Maliyet art??lar?na ra?men, en iyi ?ekilde hizmet vermeye devam ediyoruz” dedi.
Ak?ll? duraklar?n say?s? artacak
ESHOT Genel Müdürlü?ü’nün 2021 y?l?nda yapaca?? yeniliklere de de?inen Soyer, konu?mas?n? ?öyle tamamlad?:
“Güne? enerjili 65 dura??m?z?n say?s?n? 225’e ç?kar?yoruz. Geleneksel ?zmir kapal? duraklar?n? be? noktada yeniden hayata geçiriyoruz. Ak?ll? durak say?m?z? yayg?nla?t?raca??z. Her y?l 200 olmak üzere 1000 adet otobüs dura?? al?m? yapaca??z. 100 elektrikli otobüs alaca??z. Kad?n ?oför say?m?z? 100’e ç?karaca??z. Güne? Enerjisi Santrali (GES) çal??malar?m?za a??rl?k vererek bir milyon 600 bin liral?k tasarruf sa?lamay? planl?yoruz. Sa?l?kç?lar?m?za ekstra servis sunma konusunda hassasiyet ta??yoruz. Onlar? toplu ula??mdan uzakla?t?r?p görev yerlerine h?zla ula?t?raca??z. Yeni otobüslerimizin hizmete girmesi ile filomuzun ya? ortalamas? 11.7’den 5.2’ye dü?ecek. Pandemi döneminde ESHOT Genel Müdürlü?ümüz çal??anlar?, ?oförleri, teknik arkada?lar?m?z, sa?l?kç?lar kadar a??r bir s?nav verdiler, görevlerinin ba??nda canla ba?la çal??maya devam ettiler. Çok ba?ar?l? bir s?nav verdiler. ESHOT bütçemizin ve performans program?m?z?n ?zmir’e hay?rl? olmas?n? diliyorum.”
ESHOT Genel Müdürlü?ü’nün 2021 y?l? bütçesinde öne ç?kan yat?r?mlar ise ?öyle:
Yeni otobüsler geliyor
2021 bütçesinde öne ç?kan en büyük gider kalemi otobüs al?mlar? oldu. ?halesi bu y?l yap?lan ve sözle?mesi imzalanan 134’ü körüklü toplam 364 otobüsün ve tekerlekli sandalyeli yolculara özel yap?lan 4 adet engelli otobüsünün ödemeleri için 457 milyon 715 bin 46 TL ayr?ld?. Bu otobüslerin etap etap gelece?i ve tamam?n?n Haziran 2021’e kadar hizmet vermeye ba?layaca?? belirtildi. Bu araçlar?n kat?lmas?yla ESHOT filosunun üçte birinin yenilenece?i, eskiyen otobüslerin hizmet d??? b?rak?lmas?yla da filo ya? ortalamas?n?n da 9’dan 5’e dü?ece?i kaydedildi.
Elektrikli otobüs al?m?
Bunun d???nda yeni y?lda 100 adet elektrikli otobüsün al?m? için çal??ma ba?lat?laca?? ve ESHOT filosundaki toplam elektrikli otobüs say?s?n?n 120’ye ç?kar?laca??; bütçenin yüzde 10’una tekabül eden 22 milyon 500 bin TL ödene?in de bunun için ayr?ld??? belirtildi.
Öne ç?kan hedefler
ESHOT Genel Müdürlü?ü’nün 2021 hedefleri aras?nda, toplu ula??m hizmetini sa?lama d???nda öne ç?kan hizmet ba?l?klar? ise ?öyle oldu:
Seferihisar’da ba?layan ?ZTA?IT uygulamas?n?n, Yar?mada Bölgesi’nde (Urla, Karaburun, Çe?me) yayg?nla?t?r?lmas?;
Halen ESHOT Gediz A??r Bak?m Tesisleri çat?lar?nda kurulu bulunan Güne? Enerjisi Santrali’nin (GES), Gediz 2. Etap, Buca Adatepe ve Kar??yaka garajlar?n?n çat?lar?na da kurulmas?;
Mevcutta 65 adet olan güne? enerjili otobüs duraklar?n?n say?s?n?n, 2024 y?l?na kadar 225 adede ç?kar?lmas? hedefi do?rultusunda çal??malar yap?lmas?;
Yakla?an otobüs bilgileri, duraktan geçen otobüs hatlar?n?n numaralar? gibi bilgilerin dijital ekranlardan görülebildi?i ve halen 200 adet olan “ak?ll? durak” say?s?n?n, kent genelindeki uygun noktalarda yayg?nla?t?r?lmas?;
Nostaljik ?zmir Duraklar?’n?n modernize edilerek canland?r?lmas? projesi kapsam?nda; ilk etapta be? adet nostaljik kapal?, güne? enerjili ve klimal? otobüs dura??n?n, yolcu yo?un noktalarda hayata geçirilmesi...