ES?AD’?n, “9 May?s Avrupa Günü” etkinlikleri kapsam?nda düzenledi?i “Avrupa Birli?i-Türkiye ?li?kileri” konulu toplant?ya kat?lan Yenel, Türkiye’nin AB yolculu?unu ve gelinen noktay? anlatt?. 60 y?ld?r süren AB-Türkiye ili?kilerini özetleyen Yenel, “?ki cümle tüm AB ili?kilerini özetliyor: Üyelik d???nda her ?ey ve üyelik d???nda hiçbir ?ey… AB, Türkiye’yi üyelik d???nda her türlü ili?kiye yönlendirmeye çal???rken, Türkiye üyelik d???nda hiçbir farkl? ili?ki biçimini kabul etmeyece?ini söylüyor. ?ki z?t bak?? aç?s?. ?li?kilerimizin temeli de ne yaz?k ki burada yat?yor. Önümüzdeki dönemde de böyle devam edecek” dedi.
EN BÜYÜK FIRSATI 1975’TE KAÇIRDIK
AB’ye üyelik konusunda 1975 y?l?nda çok önemli bir f?rsat?n kaçt???n? anlatan Yenel, ?öyle devam etti:
“So?uk Sava? döneminde büyük bir hata yap?ld? ve onun sonucunu hala ya??yoruz. 1974 K?br?s ç?karmas?ndan sonra Yunanistan üyelik için AB’ye ba?vurdu. Ama biz ayn? ?eyi yapmad?k. Halbuki o zamana kadarki d?? politikam?z?n temelinde de bu tip birliklere üye olmak vard?. 1975’te onlar ba?vurdu?unda biz de bunu yapsayd?k, so?uk sava? ortam?nda çok farkl? bir neticeyle kar??la??rd?k. Ama biz 1987 y?l?nda ba?vurduk. Komisyonun Türkiye’yle ilgili raporu 2.5 y?lda haz?rland?. 1989 y?l?nda bize dediler ki, ‘Siz üye olmaya ehilsiniz ama ?u anda de?il.’ O günden bugüne AB ile ili?kilerimiz ini?li ç?k??l? bir seyir izliyor. Sonuç olarak AB ile makas çok aç?ld?, ili?kiler neredeyse kopmak üzere. Alt düzeyde teknik toplant?lar yap?l?yor ama bunlar bir neticeye varm?yor. E?er daha demokratik bir yap?ya kavu?ursak belki bir ilerleme olabilir. Ama bu da s?n?rl? olacakt?r. Belki duymak istemeyeceksiniz ama üyeli?i unutmak gerekir. Bunun kültürel, co?rafi, tarihi, dini boyutlar? var. Ama en önemli nüfus boyutu. AB’deki yap?lar nüfusa ba?l?d?r ve siz 85 milyonluk bir ülkeyseniz, Almanya’n?n haklar?na sahip olacaks?n?z. Bu da AB’de istenmeyen bir durum. O bak?mdan e?er Türkiye AB’ye üye olacaksa AB’nin yap?s?n?n de?i?mesi sayesinde olabilecektir.”
SÜRDÜRÜLEB?L?R B?R ?L??K? KURMALIYIZ
“Önümüzdeki dönemde Türkiye’nin üyelik hedefinden vazgeçmeyelim ama üyeli?i de beklemeyelim” diyen Yenel, sözlerini ?öyle sürdürdü: “Sürdürülebilir, s?k?nt?s? olmayan, gerginli?i olmayan bir ili?ki içine girmemiz laz?m. Vize muafiyetinde bizim ad?m atmam?z gerekiyor. 6 kriteri daha yerine getirirsek topu AB sahas?na atar?z. Gerekli ?artlar sa?lan?rsa bir y?l içinde onay verilebilir. So?uk sava? dönemine bat? bizi kabul etti sand?k. Ama sadece bize ihtiyaç duyduklar?nda yak?nla?m??lar. O bak?mdan Türkiye’de hangi iktidar olursa olsun, AB ile düzgün ili?kiler içine girmemiz gerekti?ini dü?ünüyorum. Onun d???nda fazla bir ?ey beklemememiz laz?m. AB’den yararlanaca??m?z çok unsur var. Ama bunu e?it olarak yapmal?y?z. Hukukun üstünlü?ü ve demokrasi için AB’ye ihtiyac?m?z olmamal?. Biz üyeli?i bir kenara koyup, ticari alanda, vizeler konusunda, diyalog konusunda yak?n ili?ki içine girelim. Biz üyelikten vazgeçsek bile ili?kilerden vazgeçmeyece?iz ki. Ticari ili?kimiz devam edecek. Ama üyelik diye kendi kafam?za idefiks olarak sokarsak kendimize zarar?m?z dokunuyor. Bu kompleksten kurtulmam?z laz?m.”
AB NORMLARINA UYUM VAZGEÇ?LMEZ HEDEF?M?Z
ES?AD Yönetim Kurulu Ba?kan? Sibel Zorlu da, AB üyeli?ini ve her alanda AB normlar?na uyumu Türkiye’nin vazgeçilmez hedefi olarak gördüklerini ifade ederek, “Türkiye-AB ili?kileri uzun ve köklü bir geçmi?e sahip. AB ile ortakl?k ili?kisinin kurulmas? 60 y?l, gümrük birli?inin olu?turulmas? 28 y?l, üyelik müzakerelerinin ba?lamas? ise 18 y?l öncesine dayan?yor. Kat?l?m süreci bak?m?ndan Türkiye’yi “the most senior candidate country” olarak tan?mlamak son derece uygun. Bu ifade asl?nda hem bir sitem içeriyor hem de her iki taraf?n vazgeçilmez ortakl???n? anlat?yor. AB sürecini ve AB’ye uyumu, ülkemizin her alanda geli?mesi bak?m?ndan önemli bir ç?pa olarak görüyoruz. Esas itibar?yla, üyelik hedefi do?rultusunda gerçekle?tirilen uyum çal??malar?, adalet, özgürlük ve güvenlik, yarg? ve temel haklardan, çevre, g?da güvenli?i, ta??mac?l?k, tüketicinin ve sa?l???n korunmas?, rekabet politikas?na kadar, pek çok alan? kaps?yor” dedi.
?L??K?LER?M?Z GÜÇLENEREK SÜRMEL?
AB ile Türkiye aras?ndaki ili?kilerin çok yönlü olarak devam etmesinin önemine i?aret eden Zorlu, sözlerini ?öyle tamamlad?:
“Önümüzdeki dönemde, mevzuat uyum çal??malar?na geri dönülmesini, AB ile aram?zda somut, yap?c? ve tutarl? ad?mlar at?lmas?n? ümit ediyoruz. Özgürlük, demokrasi, e?itlik, hukukun üstünlü?ü ve insan haklar?na sayg? de?erleri üzerine kurulu Avrupa Birli?i ile ili?kilerimizin güçlenerek sürdürülmesini ülkemiz için stratejik bir hedef olarak görüyoruz. Bu dü?üncelerle ‘Birlikte Daha Güçlü’ slogan?yla Avrupa Günü’nü kutluyorum.”