Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), üretimden satışlar kriterine göre 100 büyük firmayı, düzenlediği basın toplantısı ile açıkladı. Listedeki ilk 10 firma Star Rafineri A.Ş. Aliağa Şube, Tüpraş Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. İzmir Rafineri Müdürlüğü, Petkim Petrokimya Holding A.Ş., İzmir Demir Çelik Sanayi A.Ş., Philip Morris Tütün Mamulleri San. ve Tic. A.Ş. Torbalı Şube, JTI Tütün Ürünleri Sanayi A.Ş., Abalıoğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş., Abalıoğlu Lezita Gıda Sanayi A.Ş. Entegre Tesisi Şube, Kardemir Çelik Sanayi A.Ş. Aliağa Şube, Ravago Petrokimya Üretim A.Ş., oldu.
Toplantıda konuşan EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, "100 büyük firmada kar bildiren firma sayısı 64, AR-GE çalışması yapan firma sayısı 55, yabancı sermayeli 25, ihracat yapan firma sayısı da 92. Bu rakamlar içinde bizi en çok sevindiren kısım ilk 100 firmanın 92'sinin ihracat yapması. Geçmiş yıllarda 70 civarlarındaydı ama her geçen yıl artık firmalarımız ihracat yapma kapasitesine arttırdılar, yeni pazarlara açılma imkanını sağladılar. 100'den sonraki firmalarımızda da yaklaşık 6 bin firmamızda da bu oranların bu seviyelere gelmesi geleceğimiz ve ülkemiz açısından son derece önemli" dedi.
'İLK 10 FİRMA ÜRETİMDEN SATIŞLARIN YÜZDE 63'ÜNÜ GERÇEKLEŞTİRİYOR'
Listedeki ilk 10 firmada genel bir değişiklik olmadığını aktaran Yorgancılar, "İlk 10 firma üretimden satışların yüzde 63'ünü gerçekleştiriyor. Buradaki Star Rafineri, Tüpraş ve Petkim petro-kimya üzerinde sadece İzmir'de değil, ülkemizdeki en büyük firmaların başında geliyor. Demir-çelik sektörü de aynı şekilde. Üretimden satışlar 2023 ile 2024 yılını karşılaştırdığımızda 2023 yılında 800 milyar lira civarında üretimden satış vardı, 2024 yılında bu 1 trilyon 53 milyar rakamına ulaştı. Cari orandaki değişim oranı yüzde 32, reel değişim oranı yüzde 8 aşağıda, dolar bazında da yüzde 4,3'lük gerileme var. Enflasyon rakamının üzerinde bir büyüme gerçekleştirememişler. Net satışlarında geçen sene 850 milyar lira civarında olan rakam bu yıl 1 trilyon 128 milyar liraya ulaşmış. Öz kaynaklar da 600 milyar liradan, 754 milyar liraya. Borçlarında önemli bir büyüme var. Borçlar 450 milyardan 620 milyara çıkmış. Üretimler satışlarıyla, net satışları karşılaştırdığınızdaki borçları satışlarının büyümesinden daha fazla. Sanayici yine bankalara gitmiş, bankalardan borç alarak sistemi çevirmeye gayret etmiş" diye konuştu.
'ÜLKENİN BÜTÜN ŞEHİRLERİ İZMİR GİBİ OLSA TÜRKİYE'NİN BİR CARİ AÇIK SORUNU OLMAZ'
İzmir'in dış ticaret açığını vermeyen bir il olduğunu dile getiren Yorgancılar, "İhracatımız ithalatımızdan fazla. Ülkenin bütün şehirleri İzmir gibi olsa Türkiye'nin bir cari açık sorunu olmaz. Kişi başı gelirimiz 20-25 bin dolarlara çıkar. Ama biz de bölgenin kazananı olarak bu kazancı ülkede eksi veren illere genel bütçe içinde destek oluyoruz. Önemli olan ülkedeki 85 milyonun zengin olması, her yerin kalkınmasına dünya normlarına uygun bir seviyeye gelmesiyle ilgili çalışma yapmamız gerekiyor. Sadece İzmir'in bunu başarmış olması önemli değil, ülke olarak bunu başarmak mecburiyetindeyiz. İhracatın bu kadar fazla olmasının sebebi EBSO'nun geçmişten bugüne tüm bölgede kurmuş olduğu 25'ten fazla Organize Sanayi Bölgesi (OSB). Aydın, Milas, Denizli Ege Bölgesi'nden ayrıldıktan sonra şu anda da 17 OSB'miz var. Son kurulan OSB'ler hep tarıma dayalı. Ülkenin tarım ve gıda sektöründe dışa bağımlılığının olmaması için tarımı ön plana çıkartarak Kınık, Dikili, Bayındır'da yaptığımız OSB'ler ile tarım sektörünün önemini bir kez daha vurgulamış olduk. Bu rakamların sonucunda yaklaşık 4 milyar dolarlık ihracat fazlamız var. İnşallah 2025 yılında daha yukarılara çıkarmayı hedefliyoruz" diye konuştu.
2024 KAYIP YILI OLDU
Listedeki 100 firmanın açıklanan rakamlarına göre 2024'ü 'kayıp yılı' olarak değerlendiren Yorgancılar, "Üretimden satışlar reel olarak geriledi, maliyet kalemleri arttı, enflasyonun gerisinde kaldı. Enflasyon kadar maliyetler ve satışlar artmamış ama enflasyonun üzerinde borçları artmış. Firmaların ihracat performansı ülke performansının ortalamasının altında kalmış, ithalata olan bağımlılık devam ediyor, enflasyon düzeltmesi etkisiyle öz kaynakların görünümünde iyileşme gözlendi. Öz kaynakları güçlü olan şirketlerde enflasyon düzeltmesinin artıları var. Özkaynakları güçlü olmayan firmalarda da maalesef tam tersi bir sonuç ortaya çıktı. Genel olarak üretim maliyetlerinin kur ve enflasyonun çok üstünde artması, iç ve dış talepteki zayıflama ve rekabet gücünün kaybedilmesi, kısmi olarak da enflasyon düzeltmesiyle zarar beyan eden firmaların sayısının arttı. İlk defa karlılık oranları negatif seviyede bu yıl açıklandı. Bu yıl İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)'de ilk 500'ü incelerseniz ilk 3 aylık sonuçlarda ilk 100'deki firmaların yüzde 70-80'i zarar etti" dedi.
'SANAYİCİNİN ÖNÜNÜ GÖRMEK İSTEDİĞİ BİR TEK YER VAR; ORTA VADELİ PROGRAM'
Yorgancılar, şöyle devam etti: "Sanayicinin önünü görmek istediği bir tek yer var; Orta Vadeli Program (OVP). OVP'de devletimiz diyor ki bizimki enflasyonumuz, kur artışımız, büyümemiz, öne çıkacak sektörlerimiz bu dediği anda sanayici buna göre şey yatırım yapar. Büyüme politikaları planlar, makine alır. Yılbaşındaki OVP'de 'Yıl sonu enflasyonu yüzde 22-25 arasında' denildi, sonra 'Maksimum yüzde 30 olabilir' dendi. Kendi yılbaşı bütçemizi hazırlarken enflasyon yüzde 25-30 arasında olur, kredi faizleri de maksimum yüzde 35 olur' dedim. Nisan ayında politika faizi tekrar artırıldı. Yıl sonundaki enflasyon yüzde 25-30 arasında demek ki olmayacak. Sıkı para politikası devam eder, farklı gelişmeler olur yüzde 25'e de düşer ama bunların hepsi küresel ekonomideki jeopolitik risklerin belirsizliğinden de kaynaklanıyor. Sadece OVP açıklayacak hükümetimiz ama hükümetten de bir şey beklerken dünyada öyle bir olay oluyor ki" dedi. Yorgancılar, "Sanayiciler heyecanını, motivasyonunu kaybetme noktasında. Morali bozmayacağız, daha iyi bir noktaya getirmek için hep beraber çalışacağız çünkü bu ülke bizim. Kalkınan, genç nüfusu olan, çalışkan bir ülke. Yeter ki imkanı sağlayalım. Üretim bazlı iyi bir ekonomik programın, teşviklerin, desteklerin açıklanması geleceğimiz açısından son derece önemli."