UNESCO taraf?ndan ilan edilen 5 Kas?m Dünya Roman Dili Günü, Konak Belediyesi ile Roman Akademisi i? birli?inde düzenlenen panelle kutland?. Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekle?tirilen panele Konak Belediyesi’nin Roman Meclis Üyesi Tolga Küle?, CHP Konak ?lçe Yöneticileri, ?zmir Roman Derne?i Ba?kan? Abdullah C?st?r, sivil toplum kurulu?lar?n?n temsilcileri, akademisyenler ve Roman vatanda?lar kat?ld?. Roman dili ve kültürünün ya?at?lmas? için neler yap?lmas? gerekti?inin masaya yat?r?ld??? panelin konu?mac?lar? ise ?zmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Bölümü ile Doç. Dr. Ozan U?tuk ile Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas? ?li?kiler Bölümü Ö?retim Üyesi Dr. Faika Çelik oldu.
Küle?: Romanlar?n hala bar?nma ve özgürlük sorunu var
Panelin aç?l?? konu?mas?n? yapan Konak Belediyesi Meclis Üyesi Tolga Küle?, dünyan?n pek çok ülkesinde konu?ulan ?ngilizce, ?talyanca, Frans?zca ve ?spanyolca gibi dillerin geçerli diller olarak kabul gördü?ünü dile getirerek, “Roman toplumunun hala bar?nma, özgürlük sorunu var. Ne ac? de?il mi? Daha özgür ve demokratik dünyada bizi yok sayanlara inat, mücadeleye devam edece?iz” dedi.
C?st?r: Dilimizi unutuyoruz
?zmir Romanlar Sosyal Yard?mla?ma ve Dayan??ma Derne?i Ba?kan? Abdullah C?st?r da, Roman dilinin dünyada unutulmaya yüz tutmu? diller aras?nda oldu?unu belirterek, “Uluslararas? üst yap?lar olmasa gerçekten biz gittikçe dilimizi unutuyoruz. Tepecik’te, Ege Mahallesi’nde, ?kiçe?melik’te bu dili kaç ki?i konu?uyor? Ama ta?rada dil ya?at?l?yor. Romanlar kendi meselelerine daha sahip ç?kmal?” diyerek ?zmirli Roman vatanda?lar? kendi dilini ya?atmalar? ko?ununda fark?ndal??a davet etti.
Ba?kan Mutlu’ya te?ekkür
Aç?l?? konu?malar?n?n ard?ndan moderatörlü?ünü Roman Akademisi Kurucusu Cem Pekbal?kc?’n?n yapt???, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas? ?li?kiler Bölümü Ö?retim Üyesi Dr. Faika Çelik ve ?zmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Bölümü ile Doç. Dr. Ozan U?tuk’un konu?mac? olarak yer ald??? panele geçildi. Moderatör Pekbal?kc?, 2021 y?l?ndan bu yana kutlanan Dünya Roman Dili Günü’nü bu y?l Konak Belediyesi’nin katk?lar?yla düzenlemekten mutluluk duyduklar?n? belirtti. Konak Belediye Ba?kan? Nilüfer Ç?narl? Mutlu’ya desteklerinden ötürü te?ekkür eden Pekbal?kc?, Roman Akademisi’nin kurulu? amac?n?n Roman dili ile kültürünü gelece?e ta??mak ve fark?ndal??? artt?rmak oldu?unu vurgulad?.
Çelik: Sözlü tarih çal??malar? yap?lmal?
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararas? ?li?kiler Bölümü Ö?retim Üyesi Dr. Faika Çelik, “Türkiye’de Roman Çal??malar?n?n 20 Y?l?” ba?l?kl? sunumunda Romanlar?n e?itim, bar?nma, istihdam ve sa?l?k alan?nda ya?ad??? zorluklara de?indi. Avrupa ile k?yasland???nda Türkiye’de Romanlar üzerine yap?lan çal??malar?n azl???na dikkat çeken Çelik, “Roman dili hakk?nda geçmi?ten günümüze çok az ?ey biliyoruz. Romanlar üzerine en çok sosyoloji alan?nda çal??ma yap?ld?. Bunun yan? s?ra ekonomi, tarih, siyaset bilimi, kamu yönetimi, uluslararas? ili?kiler, ?ehir ve kad?n üzerine de çal??malar yap?lm??. En sa?l?kl? çal??ma Roman toplumuyla birlikte yap?lacak ortak çal??malard?r, sözlü tarih çal??mas? yap?lmas? gerekir” dedi.
U?tuk: Yüzde 60’? Romanca bilmiyor
?zmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Kültür Dersleri Bölümü ile Doç. Dr. Ozan U?tuk ise “Roman Dilinden Türkçe’ye Katk?lar” ba?l?kl? sunumunda ?u ifadeleri kulland?: “17. yüzy?ldan günümüze özellikle Türkçe’den Romanca’ya geçen çok kelime olmakla birlikte Romanca’dan Türkçe’ye de çok kelime geçmi?. Ancak bunlar?n hiçbiri kay?t alt?na al?nmam??. Bu alanda bir çal??ma yapman?n çok önemli oldu?unu söylemek gerekir. Türkçe’ye katk?da bulunmu?, Romanca oldu?unu fark etmedi?imiz kelimler de var. Ciddi bir kültürel mirasa katk? sa?lam?? bir dilden bahsediyoruz. 2007’de yap?lan bir ara?t?rmaya göre Romanlar?n yüzde 60’? Romanca bilmiyor. Bu çok önemli bir kimlik kayb?. Bugün bu oran?n çok daha yüksek oldu?unu dü?ünüyoruz. Ta?rada konu?ulabilir ama ?ehirlerde Romanca konu?ulmuyor.”