Seçim öncesinde hükümetin rezervleri kullanarak yükselmesini önledi?i döviz kurlar?, bu sabah adeta patlad?. Seçim sonras? yükseli?e geçen dolar/TL’de bu sabah art?? h?zland?. Dün günü 21,50 seviyesinden kapatan dolar/TL bu sabah 23,16 seviyesini gördü. Kurda günlük yükseli? yüzde 7’yi a?t?.
Dün günü 23 seviyesinden kapatan Euro/TL’de de bu sabah 24,93 seviyesi görüldü. Dolar kuru, seçimlerin ilk turunun oldu?u 14 May?s’ta 19,60 seviyesindeydi. O günden bu güne kurda art??, yüzde 18 oldu. Döviz kurlar?nda bu sabahki seviyede sert hareketler en son Aral?k 2021’de görülmü?tü.
KURLARDA NORMALLE?ME!
Dolar/TL kamu kontrollü bir yap? ile seçim öncesindeki dar bantta i?lem gördü?ü yatay seyirden tamamen uzakla??rken, TL bugün dolar kar??s?nda güne yüzde 6’ya yak?n de?er kayb? ile ba?lad?.
Bankac?lar, kamunun yön belirleyici oldu?u ve rezervler ile seçim öncesi olmas? gerekenden daha de?erli tutulan TL’nin normalle?me sinyalleri ile de?er kaybetti?ini, de?er kay?plar?n?n devam edebilece?ini belirtiyorlar.
Kamunun yön belirleyici olmad??? ülkenin risk priminde ise TL’deki “normalle?me sinyalleri içeren” de?er kay?plar?na ra?men belirgin dü?ü?ler ya?an?yor. Piyasalar önce ekonomi kadrolar? atamalar?n? ard?ndan ise uygulanacak politikalar?n netle?mesi süreçlerini bekliyorlar.
AK Parti kadrolar?nda uzun y?llar ekonomi yönetiminde görev alan Mehmet ?im?ek’in Hazine ve Maliye Bakan? olarak atanmas? uluslararas? yat?r?mc?lar taraf?ndan memnuniyetle kar??land?.
YATIRIMCILAR UMUTLU
Son y?llardaki politikalarla Türkiye piyasalar?ndaki varl?klar?n? belirgin azaltan uluslararas? yat?r?mc?lar, “sayg? duyduklar?” bir isim olan ?im?ek’in atanmas?n?n ülkeyi finansal uçurumdan da uzakla?t?raca??n? umuyorlar.
Yeniden Cumhurba?kan? olarak seçilen Tayyip Erdo?an, enflasyonun kal?c? hale gelmesi ve milyarlarca dolar döviz rezervinin erimesinden kaynaklanan ekonomik sorunlarla mücadele etmek için ?im?ek’i atad?.
Bankalar? ucuz kredi vermeye te?vik etmenin yan? s?ra uygulanan politikalar bir çok yabanc? yat?r?mc?n?n da Türkiye’den ç?kmas?na sebep oldu. Bu süreç piyasaya göre ?im?ek’e çözmesi gereken karma??k bir sorun da b?rakt?. ?im?ek, “Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme d???nda bir seçece?i kalmad???n?” söylemi?ti.
YEN? ATANACAK ?S?MLER BEKLEN?YOR
Piyasalar bu aç?klamalar? ekonomi politikalar?nda sürdürülemez olarak ele?tirilen bir yap?dan normalle?meye geçi?in ilk sinyalleri olarak yorumland?. Ard?ndan ise piyasalar TCMB ba?ta olmak üzere bankac?l?k ve sermaye piyasalar? düzenleme kurumlar?, Türkiye Varl?k Fonu ve kamu bankalar? yönetimlerindeki de?i?iklikleri beklemeye ba?lad?.
Piyasalar atamalar?n ard?ndan ise uygulanacak politikalar?n detaylar?n? izleyecek. Bu kapsamda ?im?ek’in çal??maya ba?lad?klar?n? söyledi?i orta vadeli program? öne ç?kmas? beklenen metinler aras?nda yer alacak.
Amundi varl?k yöneticisi Hakan Aksoy, “?im?ek’in ilk aç?klamas? ?effafl?k, tutarl?l?k, öngörülebilirlik ve uyum getirmek amaçl?yd?” dedi ve bu aç?klaman?n “politikada ileriye dönük bir de?i?iklik için iyimserli?i” kuvvetlendirdi?ine dikkat çekti.
‘DAHA FAZLASI GEREKL?’
Ancak analistlere göre yükselen enflasyona ra?men faizleri dü?ürmek gibi y?llard?r sürdürülen geleneksel olmayan politikalar?n beraberinde getirdi?i sorunlar? çözmek ve çe?itli piyasa çalkant?lar?ndan defalarca olumsuz etkilenmi? yat?r?mc?lar?n güvenini yeniden kazanmak için ?im?ek’in atanmas?ndan daha fazlas? da gerekli.
??levsel bir piyasay? ve yurtiçinde ve yurtd???nda yat?r?mc? güvenini yeniden tesis etmek için çok önemli bir unsur olan para politikas? seyrinin netle?mesi piyasalar hala belirsiz. Erdo?an’?n, 22 Haziran’da yap?lacak ilk bir sonraki para politikas? toplant?s? öncesinde Merkez Bankas?’n?n (TCMB) yeni ba?kan?n? da belirlemesi bekleniyor.
Enflasyonun ele?tirilen TÜ?K ölçümlerine göre yüzde 40’?n hafif alt?nda bulunmas? ve politika faizinin yüzde 8,5 seviyesinde olmas?, Türkiye’nin dünya genelindeki büyük ekonomiler aras?nda aç?k ara en dü?ük “reel” faiz oran?na sahip oldu?u anlam?na geliyor. TL’nin ihtiyats?z bir ?ekilde yönetilmesi döviz rezervlerinin on milyarca dolar dü?mesine sebep oldu.
East Capital varl?k yöneticisi Emre Akçamak, “Uzun vadeli stratejik yat?r?mc?lar?n geri dönmesi çok kolay olmayacak. Muhtemelen aylar, hatta y?llar alacak” dedi.
Bankac?lar 23 seviyesine yakla?an dolar/TL’deki kademeli yükseli?in bir süre daha devam etmesinin ‘daha sa?l?kl? piyasa ko?ullar?’na i?aret edece?ini belirtiyor.
‘DE?ER KAYBI B?R SÜRE DAHA SÜRECEK’
Bir bankan?n döviz masas? i?lemcisi, “Son de?er kay?plar? ile seçimden önce dolar/TL’nin olmas? gerekenden oldukça a?a??da tutulmas? uygulamas?nda büyük bir de?i?im görüyoruz. Bu rezerv kay?plar?n?n ana kayna?? haline gelmi?ti. TL’nin rezervler ile savunulmas? gerekmeyecek seviyelerde i?lem görmeye her gün yakla??yor. De?er kay?plar?n?n bir süre daha devam etmesini bekliyorum ancak bugünkü gibi yüzde 5 üzeri kay?plar beklenen seviyelerin de gittikçe yakla?t???n? gösteriyor” dedi.
Dolar/TL’de yeni zirve bu sabah görülen 22.85 oldu. Bu verilere göre TL dolar kar??s?nda dünkü kapan??a göre yüzde 5,8, seçimlerin ilk turu öncesine göre yüzde 14.3 de?er kaybederken, y?lba??ndan bugüne ise yüzde 18,1 kay?p ya?ad?. TL’nin son be? y?ll?k kayb? ise yüzde 81’i a?m?? durumda.
Hükümetin “istikrarl? TL”, piyasan?n ise kamu kontrollü olarak niteledi?i TL, uzun süredir günlük yüzde 0,1-0,2 gibi s?n?rl? de?er kay?plar? kaydediyordu.
TL’deki de?er kayb?na ra?men kamunun yön belirleyici olmad??? CDS’te ve eurobond getirilerinde belirgin dü?ü?ler görülüyor. Seçimler döneminde 700 baz puana yakla?an Türkiye’nin kredi iflas takas? primi (CDS) Pazartesi günü 485/495 baz puan?n alt?na geriledi.
Hükümetin, 2021 Eylül’de ba?layan keskin faiz indirimleriyle fiiliyata geçen dü?ük faiz, yat?r?m odakl? kredi ve cari fazla politikas?, cari fazlaya yol açmad??? gibi enflasyonu 24 y?l?n zirvesine ç?kard?, al?m gücünün ve döviz rezervlerinin keskin bir ?ekilde dü?mesine sebep oldu. Bankac?lar TCMB öncü verilerinden seçimler döneminde sert gerileyen net ve brüt rezervlerdeki dü?ü?ün geçen hafta itibar?yla durdu?unu hesapl?yor.
Erdo?an’?n al???lagelmi? ekonomi politikalar?na daha önce de yöneldi?i ancak h?zl? bir ?ekilde karar de?i?tirdi?ine de dikkat çeken analistler bu kapsamda ?im?ek’e ne kadar ba??ms?zl?k tan?naca??na ve görevde kalaca?? sürenin de önemine vurgu yap?yorlar.