Türkiye, deri ve deri mamulleri sektöründe 2022 y?l?nda 245 milyon dolar d?? ticaret fazlas? veren ülke konumundayken, 2024 y?l? sonunda 895 milyon dolar d?? ticaret aç??? verir pozisyona dü?tü.
Deri ve deri mamulleri sektörünün 7 y?l önceki ihracat rakamlar?na geriledi?ini dile getiren Ege Deri ve Deri Mamulleri ?hracatç?lar? Birli?i Ba?kan? Erkan Zandar, 2024 y?l?nda Türkiye geneli ihracat rakamlar?nda ayakkab?, saraciye, mamul deri ve kürkler ve deri konfeksiyon alt sektörlerinin hepsinde kan kaybettiklerinin alt?n? çizdi.
Ege ?hracatç? Birlikleri’nde bas?n toplant?s? düzenleyen Zandar, “Türkiye’nin deri ve deri mamulleri ihracat? 2023 y?l?nda 1 milyar 858 milyon dolar iken, 2024 y?l?nda yüzde 18’lik dü?ü?le 1 milyar 526 milyon dolara indi. Ayakkab? ihracat?m?z yüzde 22’lik kan kayb? ya?ad? ve 1,1 milyar dolardan 877 milyon dolara dü?tü. Ayakkab? yan sanayinde ise Türkiye genelinde yüzde 38'lik, Ege Bölgesi'nde ise yüzde 44'lük bir ihracat kayb? ya?ad?. Bu, sektörümüzün ekonomik bask?lar ve uluslararas? rekabet ko?ullar? kar??s?nda ne denli zorland???n? aç?kça göstermektedir. Deri ve kürk konfeksiyondaki kayb?m?z yüzde 18 olurken ihracat?m?z 236 milyon dolardan 193 milyon dolara indi. Saraciye ürünleri ihracat?m?z 273 milyon dolardan 239 milyon dolara azal?rken saraciye ürünleri ihracat?m?zdaki eksilme yüzde 12 ?eklinde gerçekle?ti. Mamul deri ve kürk ihracat?m?z yüzde 3 azal??la 221 milyon dolardan 214 milyon dolara geriledi. 2024 y?l?n?n son çeyre?inde istihdam rakamlar?m?z yüzde 25 dü?tü” diye konu?tu.
2021 y?l? Eylül ay?nda Türkiye’nin faiz indirim karar?yla ba?layan sürecin sonunda Türkiye’de 2022 y?l?nda enflasyon rakamlar?n?n yüzde 65’e yükseldi?ini, buna kar??l?k döviz kurlar?ndaki art???n yüzde 41,7’de kald???n? payla?an Zandar ?öyle devam etti: “2023 y?l?na gelindi?inde enflasyondaki art?? yüzde 64,7 olurken, dolar kurundaki art?? yüzde 57 oldu. 2024 y?l?nda enflasyondaki yüzde 45 iken, dolar kuru yüzde 20 artt?. Son üç y?lda enflasyon kar??s?nda döviz kuru yüzde 48 eridi. Mevcut durumda rakiplerimize göre yüzde 50 civar?nda daha pahal? konumday?z. Bu da ihracat rakamlar?m?zda çok net kendisini gösteriyor. 1 Ocak 2022 y?l?ndan günümüze döviz kuru enflasyon kadar artm?? olsayd? bugün dolar kurunun 52,3 TL olmas? gerekiyordu. Bu döviz kuru da bizim ihracat rakamlar?m?z? korumam?z? sa?lard?. Bu politika ihracat?m?z? dü?ürürken, ithalat?m?z? art?r?yor. Ba?ka ülkelerin i?çilerinin istihdam?na katk? sa?l?yor.”
Ege Bölgesi’ndeki dü?ü? daha s?n?rl? kald?
Deri ve deri mamulleri sektörünün Ege Bölgesi’ndeki dü?ü?ünün 2024 y?l?nda yüzde 9 ile daha s?n?rl? kald??? bilgisini veren Ba?kan Zandar, “Ege Deri ve Deri Mamulleri ?hracatç?lar? Birli?i üyelerimiz 2023 y?l?nda 182 milyon dolar ihracat yapm??ken, 2024 y?l?nda 165 milyon dolar dövizi ülkemize kazand?rabildiler. Ayakkab? ihracat?m?z yüzde 15’lik kay?pla 112 milyon dolardan 95 milyon dolara indi. Deri ve kürk konfeksiyon ihracat?m?zda azal?? yüzde 22 olurken ihracat rakam?m?z 27 milyon dolardan 21 milyon dolara indi. Türkiye genelinde 4 alt sektörümüzde de ihracat rakamlar? dü?mü?ken, Ege Bölgesi’nde mamul deri ve kürkler ihracat?m?z yüzde 15, Saraciye ürünleri ihracat?m?z yüzde 4 artma ba?ar?s? gösterdi” diye Ege Bölgesi ihracat rakamlar?n? özetledi.
Al?nan tedbirleri do?ru buluyoruz
Ayakkab? ithalat?na 31 Aral?k 2024 tarihinde getirilen yüzde 10 ilave gümrük vergisini desteklediklerini anlatan Zandar, bu art???n ayakkab? üreticileri için bir f?rsat niteli?i ta??d???n? kaydetti. Hükümetin emek yo?un sektörlere yönelik istihdam odakl? te?viklerini de do?ru ad?m olarak nitelendiren Zandar, “Bu destek sektörümüzün 2025 planlar? için büyük önem ta??maktad?r. Özellikle çal??an ba??na 2500 TL’lik destek, sektördeki i? gücü maliyetlerinin azalt?lmas? ve üretimin art?r?lmas? amac?yla önemlidir. En büyük ihracat pazarlar?m?z olan Rusya-Ukrayna hatt?ndaki politik belirsizli?in ortadan kald?r?lmas?n? umuyor, küresel kriz ortam?n?n hafiflemesinin hedef pazarlar?m?zdaki talep art??lar?n? tetikleyece?ini dü?ünerek 2025'i toparlanma y?l? olarak görüyoruz” dedi.
Verimlili?i art?rmak için çal??aca??z
Haz?rgiyim ve tekstil sektörlerinde pek çok firman?n üretimlerini ba?ta M?s?r olmak üzere ba?ka ülkelere kayd?rd???n? hat?rlayan Zandar ?öyle konu?tu; “Üretimini ba?ka ülkeye ta??mayan tek sektörüz. Biz farkl? yerlerde üretebilen bir sektör de?iliz. Elimizdekileri götürebildi?imiz yere kadar gidece?iz, sonras?nda ya sektör de?i?tiece?iz ya da ba?ka yol arayaca??z. Verimlili?imizi art?rarak günümüzde hammadde hariç yüzde 62’ye ula?an maliyetlerimizi önce yüzde 50-55’e, sonras?nda yüzde 40’a çekerek ayakta kalman?n yollan?r? arayaca??z. Daha verimli ve sürdürülebilir üretime dayal? ihracat yaparak 2025 ve 2026’ya haz?rl?kl? girece?iz.”
Gündo?du: “Saraciye sektörü son s?radan ikincili?e yükseldi”
Deri alt sektörlerinden saraciye sektörünün kg ba?? 14,7 dolarl?k ihracat rakam?yla katma de?eri yüksek bir ürün grubu oldu?u bilgisini veren Ege Deri ve Deri Mamulleri ?hracatç?lar? Birli?i Ba?kan Yard?mc?s? Halil Gündo?du, 2013 y?l?nda deri ürünleri aras?nda en az ihracat? olan saraciye sektörünün 2024 y?l? sonunda 239,5 milyon dolar ihracat hacmiyle ayakkab?dan sonra en fazla ihracat gerçekle?tiren ikinci büyük deri ve deri mamulü grubu konumuna geldi?ini kaydetti.
“Dünya genelinde ve Avrupa’da lüks çanta ve aksesuar markalar? sat?n al?mlar?n? Türkiye’ye yöneltti” diyen Gündo?du, “Sektörde markala?ma ve vurt d??? tan?t?m çal??malar? h?z kazand?. Türkiye dünya genelindeki toplam 90 milyar $’l?k ihracattan yaln?zca 0,27 pay al?yor. Sektör desteklendi?i takdirde yüzde 1 paya ula?abilir” ?eklinde konu?tu.
?zmir deri organize sanayi bölgesi istiyor
Deri sektörünün ?zmir’de geli?en sanayi ve ihracat potansiyelini korumak, rekabetçilik ve sürdürülebilirlik konular?nda öncü rolünü devam ettirebilmesi için ?zmir’de deri ve deri mamulleri sektörünün kümelenece?i bir organize sanayi bölgesi istediklerini aktaran Gündo?du ?öyle devam etti: “Türkiye’nin en büyük üçüncü ili olan ?zmir’de deri sektörümüzün kümelenmesinin gerek istihdam?n art?r?lmas?, gerek nitelikli ara eleman devaml?l???, gerekse sektörün sürdürülebilirlik ile ilgili altyap?s?n?n geli?mesine katk? sa?layaca?? tart??mas?zd?r. Emek yo?un sektörlerde yan sanayinin geli?mesi için sektörün tüm unsurlar?n?n bir arada hareket etmesi gerekmektedir. ?zmir’in sürdürülebilirlik imaj? çal??malar?na ?zmir Ayakkab?, Saraciye, Deri Konfeksiyon, Deri Mamulleri Organize Sanayi Bölgesi’nin kurulmas?yla fark?ndal?k kazand?r?laca?? de?erlendirilmektedir. ?ehre görece yak?n, personellerimizin rahatça ula??m sa?layabilece?i ve Avrupa Ye?il Mutabakat? çerçevesinde yeni bir organize sanayi bölgesinin sektörlerimizin ihtiyaçlar?na yan?t verebilece?i tüm sektör payda?lar?m?z taraf?ndan olumlu kar??lanmaktad?r.”
Ar?o?ul: 3 y?ld?r fiyat art?rd?k art??
Deri konfeksiyon ürünlerinde ortalama ihraç fiyat?n?n 70 dolarlar? a?t???n?, katma de?erli bir üretim yapt?klar?n? payla?an Ege Deri ve Deri Mamulleri ?hracatç?lar? Birli?i Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ar?o?ul, son 3 senedir mü?terilerine devaml? fiyat art??? yapmak zorunda kald?klar?n?, günümüzde maliyetlerinin artmas?na ra?men mü?teriler kaçmas?n diye fiyat yükseltmeden devam etmeye çal??t?klar?n?, 2025 y?l?n?n deri konfeksiyon sektörü için çok zor geçece?ini vurgulad?.
Türk deri sektörü Garda’ya 92 firmayla kat?ld?
Ege Deri ve Deri Mamulleri ?hracatç?lar? Birli?i, 11-14 Ocak 2025 tarihlerinde ?talya’da düzenlenen Expo Riva Schuh & Garda Bags Fuar?’na Türkiye Milli Kat?l?m Organizasyonu gerçekle?tirdi. Türkiye milli kat?l?m organizasyonuyla 32 firma fuara kat?l?rken, Türkiye 92 firmayla fuara en yo?un kat?l?m gösteren ülkelerden biri oldu.
Ege Deri ve Deri Mamulleri ?hracatç?lar? Birli?i Ba?kan? Erkan Zandar, fuar sonras?nda yapt?klar? ve 29 ayakkab?, 2 saraciye firmas?n?n kat?ld??? ankette firmalar?n, Amerika Birle?ik Devletleri, Çekya ve ?spanya’dan gelen ithalatç?larla verimli ikili görü?meler yapt?klar?yla ilgili ankete geri bildirimleri oldu?unu payla?t?.