Abdullah ÇELEBİ/SONKALEİZMİR (ÖZEL)- İzmir'de 117 yurttaşın yaşamını yitirdiği, 1032 kişinin yaralandığı, 1400'ü aşkın binanın ise ağır ve orta hasar gördüğü depremin üzerinden 6 ay geçmesine rağmen DASK krizi çözülemedi. Depremin ilk günlerinden bu yana, hasarlı binalar için belirlediği ödemelerin azlığı tartışma konusu olan DASK, bu tavrından geri adım atmadı. En büyük yıkımın yaşandığı Bayraklı'da, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ekiplerinin hasar tespit çalışmaları tamamlanıp DASK tarafından tazminat ödeme bildirimleri yollanmaya başlayınca, depremzedeler büyük hayal kırıklığı yaşadı. 7 proje alanında yapılacak kentsel dönüşüm çalışmaları öncesinde dört gözle DASK'tan gelecek ödemeleri beklediklerini anlatan depremzedeler, "Böylesini beklemiyorduk. DASK bize dalga geçer gibi tazminat rakamları çıkarmış. Yıllarca bunun için mi DASK'a para ödedik" diyerek tepkisini dile getirdi.
SONKALE'ye konuşan depremzedeler, güçlendirme ve yenileme için çıkan yüksek maliyetlere karşın DASK'ın çıkardığı tazminat tutarlarının "çerez parası" olduğunu savundu.
"DASK DEĞİL DE KİM KARŞILAYACAK"
Osmangazi Mahallesi'nde ağır hasarlı olan Yaşarbey Apartmanı'nda dairesi olduğunu anlatan Hüseyin Aykın, "DASK'tan 2 bin 500 lira ödeme aldım. Ben yine şanslıyım. 750 lira gibi düşük tutarlarda ödeme alanlar bile var. Binamız şu an ağır hasarlı durumda. Dilekçe verdik. Yıkım değil de güçlendirme yapacak olsak bile 150 bin liraya yakın para gerekli. Bu maliyeti DASK değil de kim karşılayacak. Bizim bunu karşılayabilecek gücümüz yok" dedi.
"250 LİRA ALANLAR BİLE VAR"
Mansuroğlu Mahallesi'ndeki kaldıkları Özge Apartmanı'na deprem sonrası orta hasarlı raporu verildiğini belirten Evrim Evyapan sıkıntılarını şöyle anlattı:
"Evimiz oturulamayacak durumda. Risk analiz testleri de kötü çıktı. Ben DASK'tan 7 bin 800 lira aldım. Ama sadece 250 TL alanlar olduğunu bile biliyorum. DASK'tan sadece yapım tadilat parası verdiklerini söylüyorlar. Aslında içerideki yıkıntıları bile 7 bin 800 lira ile yaptırmamız mümkün değil. İtiraz ettiğimizde (Biz dairelere bakıyoruz, tabanıyla ilgilenmiyoruz. Sizin binanızın orta hasarlı olması bizi bağlamıyor) diye cevap verdiler. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın orta hasarlı raporunun onlar için geçerli olmadığını söylüyorlar."
"SIVA ÇATLAKLARI İÇİN ÖDEME YAPIYORLAR"
Mansuroğlu Mahallesi sakini depremzedelerden Ayşe Kartal ise şunları söyledi:
"Bizim apartmanda kimine bin 500 TL, kimine 3 bin TL, kimine de 750 TL verdiler. Yıllardır DASK'a para ödüyoruz. Evimiz orta hasarlı ama yıkılacak. Zaten polisler binayı boşalttırdı. Oturmak istesek de olmaz. DASK bu rakamları neye göre belirliyor. Her evi de incelemediler. Sıva çatlaklarını falan ödüyorlarmış. Zaten oturtmamıza izin vermiyorsunuz, sıvatıp da ne yapacağız evi? Yıllarca para ödedim DASK'a ama sadece 3 bin 300 TL ödeme yaptılar."
"DAHA NE KADAR BEKLEYEBİLİRİM"
Bir diğer depremzede Nafisa Rasikh Omar ise DASK'tan hiç ödeme yapılmadığını, defalarca aramalarına rağmen sürekli "Bekle" yanıtı aldıklarını söyledi. Nafisa Rasikh Omar, "Her zaman arıyorum hep bekle diyorlar. Ben depremzedeyim, ne kadar bekleyebilirim daha! Paraya ihtiyacım var" dedi.
"MECBURİ GÖÇE ZORLUYORLAR"
İzmir Depremzedeler Dayanışma Derneği (İZDEDA) Başkanı Haydar Özkan ise DASK'ın belirlediği hasar tazminatlarının azlığının yanı sıra devletin kentsel dönüşüm kredisi uygulamasında da şartların pek iyi olmadığını savundu.
Özkan şunları söyledi:
"Binaların yapım aşamasında, devlet 200 bin TL'lik kentsel dönüşüm kredisi veriyor. Ama güncel faiz oranlarını uyguluyorlar. 100 bin de konut kredisi ekleyerek 300 bin TL için 10 yıl vadeli kredi hesabı yaptırdığımızda 5 bin 730 TL aylık ödeme çıkıyor. Buradaki insanların yüzde 80'den fazlası bu parayı ödeyebilecek durumda değil. 200 bin TL'ye dairelerinin arsa payını satmak zorunda kalıyorlar. Dolayısıyla buradaki insanlar mecburi göçe zorlanmış oluyor."
2 YIL ÖDEMESİZ VE DÜŞÜK FAİZ OLSUN
Kredi koşullarının yeniden düzenlenmesini isteyen Özkan, "2 yıl geri ödemesiz, 18 yıl vadeli, daha düşük faizli kredi istiyoruz. Biz depremzedeyiz. İzmir koşullarında bir dairenin tekrardan ayağa kalkması 350 bin liradan başlıyor. Bunu kimse ödeyemez. İnsanlar bu yüzden mutsuz" diye konuştu.