HDP’nin Edirne Cezaevi’nde bulunan eski E? Genel Ba?kan? Selahattin Demirta? kongre öncesi beklentilerini, uzun süredir tart???lan demokrasi ittifak?n? ve HDP’ye yönelik ele?tirileri de?erlendirdi.
Demirta?’?n, Art? Gerçek’ten Derya Okatan’?n sorular?na verdi?i yan?tlar ?öyle:
‘HDP HERKES?N ORTAK BEKLENT?S?D?R’
HDP 4. kongre ile birlikte yeni bir dönem ba?latm?? olacak. Kongreden beklentileriniz nelerdir?
Siyasi partiler kongrelerini, geçmi? dönemin muhasebesini yapmak, üyeler ve delegelerle birlikte yeni dönemde daha güçlü bir mücadele yürütebilmenin zemini olarak görmeliler. Kongreler, parti içi demokrasinin güçlendirilmesinin de siyasete halk?n do?rudan kat?l?m?n?n art?r?lmas?n?n da önemli bir f?rsat?d?r. HDP de bugüne kadar tüm kongrelerini her aç?dan yenilenmenin ve güçlenmenin vesilesi haline getirmi?tir. Önümüzdeki kongrenin de bu amaçlara hizmet edece?ine inan?yorum.
HDP’nin kongre sonras? hedefleri neler olmal? size göre?
HDP’nin hedefleri parti program?nda aç?kça belirtilmi?tir. Burada ba?l?k ba?l?k belirtme gere?i duymuyorum. Ancak bu hedeflere ula?abilmenin taktik yöntemleri, mücadele biçimleri, örgütlenme tarz?, söylem ve eylem tarzlar? en aç?k ?ekilde kongre sürecinde netle?ir. Kongre haz?rl?klar? kapsam?nda yap?lan halk toplant?lar?, konferanslar, kamuoyu yoklamalar? gibi mekanizmalarla kongrenin içeri?i en kat?l?mc? yöntemlerle belirlenir. HDP bütün bunlar? yo?un bir ?ekilde yapt? zaten. Buralardan ç?kan sonuçlar kongre zemininde hayat bulursa taban?n beklentisi kar??lanm?? olur. Bütün bu tart??ma süreçlerinden takip edebildi?im kadar?yla halk?n HDP’den en ciddi beklentisi, çözüm gücü haline gelmesidir. Kadrosuyla, söylemiyle, ittifaklar?yla, eylemiyle bir bütün olarak çözüm umudu haline gelen etkili bir HDP, herkesin ortak beklentisidir.
‘HDP DEVLET PART?S? DE??L…’
HDP’nin hem Kürt sorunu konusunda yeterince politika üretemedi?i ama öte yandan tam olarak Türkiye partisi de olamad??? tart??malar? var. Bu tart??malar? nas?l de?erlendiriyorsunuz?
Tart??malar, ele?tiriler ve öneriler HDP’yi büyütme ve güçlendirme amac?yla yap?ld???nda çok önemli katk? sunuyor elbette. Ben de tart??malar? buradan izliyorum. HDP yönetimi de tüm ele?tiri ve önerileri dikkatle takip ediyor, bunlara de?er veriyor. HDP’ye yönelik ak?l almaz hukuk ve ahlak d??? sald?r?lara ra?men parti yönetimi mazeretlerin ard?na s???nmadan elinden gelen gayreti gösteriyor. Kürt sorununun çözümü için politika üretmek ile Türkiye’nin tüm ezilenlerinin partisi olmak, iki ayr? uçta ve uzla?maz tutumlar de?ildir. Aksine, iç içe geçmi? bir politika hatt?n?n kararl?ca takip edilmesinden ba?ka bir ?ey de?ildir asl?nda.
“Türkiyelilik” kavram? o kadar yanl?? tart???ld? ki, Kürtler bu kavramdan “Türkle?mek” gibi bir anlam ç?karmaya ba?larken, Kürt olmayanlar da “Kürt sorunundan uzakla?mak” anlam? yüklemek istediler. Bence iki yakla??m da yanl??t?r. HDP, Kürt sorunu dahil Türkiye’nin tüm sorunlar?n?n çözümü için mücadele ediyor, etmelidir de. Zaten tüm sorunlar bu kadar iç içe geçmi?ken birini di?erinden ay?rarak çözmek de mümkün de?ildir. Bu aç?dan bak?ld???nda HDP sadece Kürtlerin de?il Türkiye’de ya?ayan her yurtta??n temsilini bulabilece?i bir halk partisidir, devlet partisi de?ildir. Çünkü devletin partisi olmaz, demokrasilerde siyasi partiler halk? temsil eder. Ancak Türkiye merkez siyasetinde birçok parti kendini devlet partisi olarak konumland?rm?? ve resmi ideolojinin ate?li savunucusu olmu?tur. Buna da “Türkiye partisi” olma biçimi deniliyor. HDP bu ölçülere uymay?nca da hep birlikte HDP’yi aforoz edip “Sen Türkiye partisi de?ilsin” diye ona ba??r?yorlar. Asl?nda bir ölçüde hakl?lar, çünkü belirtti?im gibi HDP devlet partisi de?il, halk partisidir. Türkiye halklar?n?n partisidir, devletinin de?il. Devlet partileri hem Kürt sorununun çözümünü savunup hem de Türkiyeli olam?yorlar çünkü devletin resmi ideolojisi buna uygun de?il. Ama HDP her ikisini ayn? anda yapabilir. Herkesin meseleye bu aç?dan bakmas?nda yarar var.
Size göre HDP’nin açmazlar? neler ve bu açmazlar nas?l çözülebilir?
Bunu belirleyecek olan da çözecek olan da kongre zeminidir. Ben de bu do?rultudaki önerilerimi kongre haz?rl?k komisyonuna sundum, sunuyorum. Bunlar kamuoyuna da yans?yor zaten.
HDP konferans?na gönderdi?iniz mesajda, HDP’nin orta vadeli hedefi olarak bir demokrasi blokunun kurulmas?n? önerdiniz. Bir demokrasi ittifak? ya da demokrasi blokunun bile?enleri, hedefleri vs konularda farkl? yakla??mlar var. Sizin demokrasi bloku tan?m?n?z nedir?
AKP’nin uzun y?llar süren iktidar?nda, ondan önceki iktidarlar?n tahribatlar?n?n üzerine yenileri eklendi. Mevcut durum o kadar a??r, o kadar vahim ki bu enkaz?n alt?ndan hiçbir parti tek ba??na kalkamaz. Ancak asgari demokratik ilkelerde birle?ebilen siyasi hareketler birlikte davran?rlarsa mevcut t?kan?kl?k, kriz ve y?k?m a??labilir. Yeni bir anayasa çerçevesinde, tüm özgürlüklerin ve demokratik toplum-devlet yap?lanmas?n?n öngörüldü?ü asgari bir program etraf?nda bir araya gelebilen tüm siyasi yap?larla demokrasi ittifak?, seçim sonras?nda ise demokrasi koalisyonu kurulabilir. Bu, geçici bir ittifak ve i? birli?i olarak “demokrasiye geçi? süreci” diyece?imiz dönemi birlikte yürütebilir. Bu demokrasi ittifak?nda Atatürkçüler, muhafazakarlar, Kürtler, Aleviler, solcular, liberaller yer alabilir kan?mca. Tüm sol demokrasi güçleri ise kendi içinde sol blok olu?turarak demokrasi ittifak?nda a??rl?k olu?turacak ?ekilde yer alabilirler. Bu ittifak, AKP veya ba?ka bir ?ey kar??tl??? üzerinden de?il demokrasi için kurulmal?d?r.
HDP’nin bir süredir demokrasi ittifak? ça?r?s? var. Bu ça?r?n?n kar??l?k buldu?unu dü?ünüyor musunuz?
Bu konunun giderek daha fazla tart???ld???n? ve yank? buldu?unu dü?ünüyorum. Önümüzdeki aylarda ete kemi?e bürünmesi gerekti?ine de inan?yorum. Art?k ismi konulmu?, program? ve ilkeleri belli olan, ?effaf, halka güven veren güçlü bir demokrasi ittifak?n?n zaman? gelmi?tir. Bundan kaç?nan partilerin halka umut olmas? mümkün de?ildir.
‘ERKEN SEÇ?M OLACAK’
Erken seçim bekliyor musunuz? Olas? bir erken seçim sonuçlar?na dair öngörünüz nedir?
Evet, erken seçim olacakt?r. E?er o güne dek demokrasi ittifak? kurulabilmi?se seçimin mutlak kazanan? da demokrasi ittifak? olacakt?r.
‘HDP’L? HÜKÜMET SEÇENE?? TARTI?ILMALI’
Son dönemde HDP, iktidar iddias?n? daha fazla dile getirmeye ba?lad?. Ve bunu ilk sizden duyduk. Bir koalisyon hükümeti olas?l??? sizce nedir?
Türkiye’nin içeride Kürt sorunu, demokrasi sorunu, ekonomik sorunlar, i?sizlik, üretim, adalet, e?itim gibi sorunlar?n? çözebilmesi için toplumsal bir aradal?k çok çok önemlidir. Ayn? ?ekilde Suriye ve Irak ba?ta olmak üzere, Avrupa Birli?i süreci dahil, tüm d?? politikan?n çözüm odakl? hale getirilebilmesi de içerideki birlikteli?e ba?l?d?r.
E?er önümüzdeki dönemde olu?acak hükümette HDP de yer al?rsa bu, birçok sorunun çözümünü inan?lmaz derecede kolayla?t?racakt?r. Türkiye bu süreçten demokrasisi ve ekonomisi güçlenerek ç?kmay? ba?ar?r. Yeni dönemde devletin A’dan Z’ye reorganize edilmesi, reforma tabi tutularak demokratik i?leyi?e kavu?turulmas?, bütün bunlar?n yeni bir anayasa ile birlikte hayata geçirilmesi gerekecek. E?er bu süreçte HDP de koalisyon hükümetinde yer al?rsa yüz y?ll?k sorunlar?n tümü Türkiye’nin birli?i içerisinde çözüm yoluna girer. HDP’yi d??layan her seçenek sorunlar?n çözümünün ertelenmesine yol açar. Bu nedenle bizim HDP olarak art?k “talep eden” olmaktan ç?k?p “icra eden” konuma geçmemiz gerekir. ?iddet sorununa da bu ?ekilde kal?c?, siyasi, ak?lc? ve nihai çözümler üretilebilir. Türkiye nefes al?r, ülkenin önü aç?l?r. Türkiye Cumhuriyeti Devleti her Kürdün devleti haline gelir. Kürtler ayr?mc?l??a u?ramadan, kendini gizlemeden, inkâr etmeden, liyakata uygun ?ekilde devletin her kademesinde yer al?r. Giderek tüm toplum rahatlar, devlet demokrasiye duyarl? hale gelir. Dil, kültür, inanç konular? da daha ak?lc? ve sa?duyulu ?ekilde çözüme kavu?turacak zemin bulur.
Türkiye’nin tüm sorunlar?n?n çözüm zemini olarak siyaset i?levsel hale gelir, kim neyi savunuyor ve neyin mücadelesini veriyorsa bunu demokrasi içinde, siyasi yollarla yapar. O nedenle HDP de devlet akl? da di?er siyasi partiler de HDP’li hükümet seçene?inin muazzam yararlar?n? aç?k aç?k tart??mal?d?r. HDP bir siyasi parti olarak, hedefini önümüzdeki seçimde demokrasi ittifak?n?n parças? olarak iktidara yürüyü? ?eklinde belirlemelidir. Bunu yapacak birikimi de gücü de vard?r ve ben HDP’nin bunu ba?araca??na inan?yorum.
Kamuoyu yoklamalar? AKP-MHP iktidar?n?n sürekli güç kaybetti?ini gösteriyor. Buna ra?men süreç neden bir iktidar de?i?ikli?ine do?ru gidemiyor?
?ktidar, ömrünü uzatabilmek için bask? yöntemlerini art?rabiliyor sadece; yoksa ciddi bir me?ruiyet kriziyle kar?? kar??ya olduklar?n?n en çok da onlar fark?ndad?r. Er geç seçim olacak. Bundan ne kadar kaçabilirler ki.