- Say?n Davuto?lu, o ana gidelim istiyorum. AKP ile fikren koptu?unuz, “Art?k olmayacak” dedi?iniz ana..
12 Eylül 2015 kongresine giderken Türkiye zor ?artlardayd?, Meclis’te ço?unlu?umuz yok, geçici bir anayasal hükümet kurmu?uz. Terör ciddi ?ekilde Türkiye’yi tehdit ediyor, gecemiz gündüzümüz terör haberleri ve onlara kar?? yap?lan operasyonlarla geçiyor, günde birkaç saat uykuyla ayakta durmaya çal???yorsunuz. Yüksekova’da 16 ?ehidimiz, arkas?ndan I?d?r’da ?ehitlerimiz oldu. Bir hafta sonra 12 Eylül’de kongremiz var. Normal ?artlarda bir s?k?nt?n?z olaca??n? dü?ünmüyorsunuz. Parti içinde herkese güveniyorsunuz. ?ehitlerimizi u?urlamak ve olaylar? yerinde incelemek için Van’a gittim. Döndü?ümde kongreyle ilgili benden habersiz olarak Cumhurba?kan?’n?n bilgisi dahilinde Binali Bey taraf?ndan alternatif bir liste haz?rland???n? görünce çok üzüldüm. Partide görü? ayr?l?klar? olabilir, bunu kabullenebilirsiniz.
- Ama...
Bu süreçte kar??ma geçip, i?lerin yanl?? gitti?ini veya farkl? dü?üncelere sahip olduklar?n? söyleme cesareti göstermeyenlerin bir anda illerdeki delegelere ula?arak, tabiri caizse beni devirmek için harekete geçmi? olmalar? ve bunlar?n bir k?sm?n?n parti yönetimindeki arkada?lar?m olmas? koptu?umu hissetti?im and?r.
- Sizi neden devirmek istesinler ki?
?htilaf konular?m?z belliydi. Bunlar?n ba??nda ?effafl?k yasas?, siyasi etik ve imar yasas? vard?. Partide ciddi bir ne?ter atmay? dü?ünüyordum. O kongrede siyasi erdem ve etik kurulu kurmak üzere harekete geçmi?tim. Bir de ben ekonomiyle siyasetin birbirinden ayr?lmad??? kanaatindeyim. Hemen hemen her iktidar döneminde siyasi elit ile ekonomik elit aras?ndaki ili?kiler düzene oturmam??sa bir tak?m by-pass’lar ba?l?yor. Kurallar de?i?iyor, bir rant, yolsuzluk alan? olu?uyor. AK Parti de uzun iktidar dönemlerinde ba?lardaki samimiyetini bu anlamda kaybetti.
- Uzun iktidarlarda kontrolsüz güç kullan?m? kaç?n?lmaz m?d?r?
Kaç?n?lmaz de?ildir, ama herkesin kar?? kar??ya kald??? bir s?navd?r. Ben de makamda kalmak, gücü korumak için ilkelerimden fedakarl?k etseydim o iklimin bir parças? olurdum. Burada üç ?eyin önemli oldu?unu dü?ünürüm: Birincisi ki?ilerin iyi e?itilmesi ama bu yetmiyor. Güç, iyi e?itilmi? insanlar? bile s?nar. ?kinci korunacak olan ?ey iklim. Bozulmayan iklim ki?ilerin tek tek s?navlar?n? kolayla?t?r?yor. Üçüncüsü de kurallar, kanunlar... E?erler kanunlar uygulanmazsa bir müddet sonra bozulma ba?l?yor. Uzun iktidar dönemleri tehlikelidir. Bu yüzden baz? ülkeler s?n?rlamalar getirmi?tir.
- AKP de üç dönemle s?n?rland?rm??t?...
Evet, do?ru bir hareketti ama bu tür s?n?rlamalar en yukar?da uygulan?rsa a?a??da anlam? olur. ?l ba?kan? üç dönemden sonra görev almam?? ama parti genel ba?kan? be?, alt? dönem yerinde kalm??sa anlam? yok. Say?n Cumhurba?kan? ayr?ld?ktan sonra da parti genel ba?kan? gibi partiyi yönetmeye, ba?bakan gibi ba?bakanl??? yönetmeye çal??t?. Hatta ?stanbul Büyük?ehir Belediye Ba?kanl???n? da bizzat yürütüyor gibiydi. Ben, say?n Cumhurba?kan?’n?n bu dü?üncesine uygun biri de?ildim.
- Bir liderin her ?eyi tek ba??na yönetme iste?inin alt?nda yatan motivasyon nedir, etraf?na güvenmemek mi, kendine çok güvenmek mi?
Tam da burada asl?nda Cumhurba?kan?’n?n Hazreti Peygamber’e at?fla, çok s?k söyledi?i bir sözü hat?rlamak gerekir: “?imdi küçük sava?tan, büyük sava?a dönüyoruz” der. Küçük sava?tan kas?t meydan muharebesi. Onu kazan?rs?n?z ama dönerken kibriniz artarsa nefsinizle olan esas sava?? kaybedersiniz. Ufuk Uras ile bir sohbetimiz olmu?tu. Ayn? ya?larday?z kendisiyle. O sol hareketin, ben milli-muhafazakâr hareketin içindeydim. Hepimizin idealleri vard?, adil bir dünya, e?itlikçi bir ülke kuracakt?k. Zannettik ki bu hedeflerimize iyi bir e?itimle ula?abiliriz. Hepimizin unuttu?u ?ey ?uydu: Biz melekle?emeyiz. Hepimizin içinde nefs diye bir ?ey var. Sizinkiler reklamc?l?kla tan???nca, bizimkiler müteahhitlikle tan???nca içindeki o kapitalist öz d??ar? ç?kt?. Ben bu kadar tecrübeden sonra özün tümüyle yok olmayaca??n? biliyorum. O zaman ne yapmak laz?m; kurallar? insanlar?n bozulmas?na izin vermeyecek ?ekilde koyacaks?n?z.
- Kurallar demi?ken, siz “siyasi etik kurul olu?turmaya çal??t?m” dediniz. E?er her ?ey yolunda gitseydi bugünkü foto?rafta ne de?i?irdi?
Halka 7 Haziran seçimlerinde oy kayb?m?z?n sebebini sorduk. Üç farkl? anket ?irketi MKYK’de sunum yapt?. Birinci neden yolsuzluklard?. ?kincisi kibir ve ?atafat, üçüncüsü ekonomik sorunlard?. Bir etik kurula ihtiyaç vard?, 12 Eylül kongresinde olu?turduk. Cumhurba?kan?n?n çevresindeki bir grup insan “Bizde siyasi etik yok mu ki Ba?bakan bunu getiriyor” demeye ba?lad?. Anlatmaya çal??t?m, olmad?. Prof. Ra?it Küçük herkesin sayg? duydu?u bir isim, kurucular kurulundayd?, hiç vekil olmam??t?, bir ahlak abidesiydi. Kurul ba?kan? olmas? için zor ikna ettim. “Sorgulamaya benden ba?lay?n” dedim. 1 Kas?m seçiminden sonra tüm milletvekillerini, ?stanbul’da tüm belediye ba?kanlar?n? toplad?m, “Benim mal beyan?m ?urada, bir de?i?iklik görürseniz benden hesap sorun. Millet bize bir emanet verdi, dört y?l içinde sizde bir de?i?iklik görürsem ben de hesap sorar?m” dedim. Benden sonra Ra?it Hoca da ayr?ld?, kurul i?levsiz hale geldi.
- Uygulansayd??
Muhtemel ki baz? insanlar?n görevden al?nmas? gerekirdi. Bizim millet yukar?da ne görürse, a?a??da ona göre hizalan?r.
- Saray, büyük binalar, en büyük cami... Tüm bunlar? in?a etmek, ?atafat, bize kültürel olarak bir ?ey mi söylüyor?
AK Parti’deki bozulmay? me?ru ya da mazur göstermek için söylemiyorum, ama daha önceki dönemlerde olan hortumlama, hayali ihracat gibi ?eylere bakt???m?zda insan?n do?as?nda var maalesef. AK Parti ya?amayabilirdi, gelirken tan?m? koymu?tu. “Yolsuzlukla, yasakla ve yoksullukla sava?aca??m” dedi. Sava?aca??n ?eye teslim olmu?sun demektir. Benim bütün çabam AK Parti’yi oradan al?p ç?karmakt?. Nepotizme kar?? ç?k???m, Gelecek Partisi’ni kurmam?n sebebi de bu. Herkes kendi akrabas?n? bir yere getirmek için mücadele ederse, ihaleler ?effaf olmazsa herkes kendi yak?n?na ?irket kurdurur, olan oydu, gördüm. Herkesin çocuklar?n? siyasete sokmaya çal??t???n? gördüm. 7 Haziran’a giderken böyle olmamas? için talimat verdim. Yukar?da iyi örnekler olu?tu?unda toplum çok çabuk intibak ediyor. Ama bak?n bugün gençler dini hayattan so?uyor.
- Evet, ara?t?rmalar AKP döneminde deistlerin ve ateistlerin say?s?nda art?? oldu?unu gösteriyor...
Çok aç?k, dini ara?t?r?p ?slam’? kabul etmedi?inden de?il, yukar?da gördü?ü dindarl?k örne?inin iyi olmamas?ndan dolay? so?uyor. Geçmi?te o dindarl?k örne?i iyiyken, yani say?n Cumhurba?kan? Keçiören’de mütevaz? bir evde ya?arken güzel bir örnekti.
- AKP seçmeni ba?ta Erdo?an’? neden seçti?
Sahicili?inden ve samimiyetinden.
- ?u anda o sahicili?ini sorguluyor mu?
Kesinlikle. ?u anda en büyük problemi sahicilikten ve samimiyetten kopmu? olmas?d?r. 7.5 y?l ba?dan??manl???n? yapt?m. Üç gün ayn? yatakta yatmad?m. Niye bu kadar ko?uyorduk? Sahicili?i ve samimiyeti görüyorduk. Davos’ta herkes karamsar bir havadayken yan?na gittim, “Bu onurlu tavr?n?z dolay?s?yla hiç üzülmeyin, biz bu tabloyu de?i?tiririz” dedim. Benim telefonumdan ?imon Peres özür diledi. Hepimiz büyük fedakarl?klar yapard?k, çok ciddi risk üstlendik. Kendisine hiçbir sald?r? gelmesin diye gö?sümü gerdi?im olaylar oldu.
- Mesela?
Hamas liderinin gelmesi mesela. Ben suçlan?yordum. Ama ?imdi... Bir sene önce, “Sultanahmet’i doldurun, sonra Ayasofya’ya gelin” diyeceksiniz, bunu bir oyun olarak telaffuz edecek, bir sene sonra Ayasofya’y? açmay? kahramanl?k olarak ilan edeceksiniz. Art?k her gün pozisyon de?i?tirebilen, sahicilikten kopan bir görüntü AK Parti kitlelerinin kafas?n? kar??t?rm?? durumda.
- Ama çok da uzakla?m?yor, en fazla MHP’ye gidiyor..
Bence uzakla??yor. ?öyle dü?ünün: 1 Kas?m’da AK Parti kendi ba??na yüzde 49,5 oy ald?. ?imdi anketlerde yüzde 30 band?n?n alt?na geriledi. Hadi deyin yüzde 35... Nereye gitti bu yüzde 15?
- Nereye gitti?
Bir k?sm? MHP’ye gitti, bir k?sm? da HDP’ye geri döndü. Dolay?s?yla AK Parti cazibesini kaybetti, çekirdek oylara do?ru gerilemeye ba?lad?. ?stanbul, Ankara, Antalya’n?n kaybedilmesi AK Parti’nin çözülme i?aretleri. Bunu gördü?üm için bütün iyi niyetimle geçen sene 22 Nisan’da bir manifesto yay?mlad?m. Orada söylediklerimi daha önce cumhurba?kan?na kapal? kap?lar ard?nda da söylemi?tim. Beni manifesto yay?nland???nda suçlayanlar dahi, bugün “Hakl?ym??s?n?z, sizi anlamam???z, cumhurba?kanl??? hükümet sistemi bizi peri?an etti” diyorlar.
- Bugün seçim olsa.. AK Parti’nin kaybetti?i yüzde 15 oyun ne kadar? Gelecek Partisi’ne gelir?
Yüzde 2 diyen anketlere itibar etmeyiniz bir kere. Baraj s?k?nt?m?z olaca??n? dü?ünmüyorum. Ben te?kilatç?y?m. Gelecek Partisi’ne ilgi çok yüksek ve AK Parti’den ho?nutsuzluk en üst düzeyde.
- Ara?t?rmac? Can Selçuki ‘Huzursuz muhafazakarlar’?n varl???ndan söz etti ve yeni partileri dinlemeye ba?lad?klar?n? ifade etti. Muhafazakarlar huzursuz mu?
AK Parti’de bir huzursuzluk, ho?nutsuzluk oldu?u a?ikâr. Siz art?k sokakta AK Parti rozetiyle dola?an siyasetçi görüyor musunuz? Göremezsiniz, çünkü insanlar sorguluyor. Say?n Cumhurba?kan? AK Parti genel ba?kan? olarak her toplant?da ‘gönül seferberli?i’ diyor. Ya gönül kalmad??? zaman seferberli?in anlam? m? olur? Muhafazakar ho?nutsuzluk ?urada da var: AK Parti “Eski Türkiye” der, ele?tirirdi, ?u anda eski Türkiye’nin bütün aktörleriyle el ele...
- MHP’den mi bahsediyorsunuz?
Tayyip Erdo?an, 2002’den itibaren eski Türkiye derken 90’l? y?llar?n Türkiyesi’nden bahsederdi. Peki 90’lar Türkiye’sinin ya?ayan aktörleri nerede ?imdi? Say?n Bahçeli nerede? AK Parti’yle ortak... 28 ?ubat’?n en büyük ?ampiyonu Do?u Perinçek nerede? Hadi di?erlerini saymayay?m. Ama bunlar çok görünür aktörler. Eski Türkiye kötüyse, sen neden onlarla berabersin? Dört y?ld?r beni ekrana ç?karacak televizyon yok neredeyse. Eski Türkiye’nin aktörleri her gün televizyonda. Kim karar veriyor, do?rudan Cumhurba?kanl???. ?stemedikleri biri ç?k?nca televizyonlara uyar? gidiyor. Cumhurba?kanl??? Hükümet Sistemi ile birlikte AK Parti, otoriterle?meye ve 28 ?ubat mant???ndaki bir devlet yönetimine yöneliyor. Bunu ideolojik olarak söylemiyorum, mant??? söylüyorum. Yani yukar?dan tan?mlanacak, ‘Devletin menfaati ?u’ diyecek, ‘O de?il, budur’ diyen herkes hain ilan edilecek. Bu darbe mant???d?r.
- Gelecek Partisi olarak sadece AK Parti taban?na hitap etmedi?inizi söylediniz. Diyelim ben CHP seçmeniyim, size neden oy vereyim?
Çünkü bu partinin kompozisyonu, zannedildi?i gibi AK Parti kompozisyonu de?il.
- Bu, sizin de?i?ti?iniz anlam?na m? geliyor?
Ben her zaman siyasetin her kesime aç?k olmas?n? savundum. Siyasi polemik olur ama benim a?z?mdan hiçbir zaman kutupla?t?r?c? bir ifade duyamazs?n?z. Kimseye hakaret etmedim, ailesini tart??ma konusu yapmad?m, hain ilan etmedim. Partimizde farkl? görü?ten, CHP’den, MHP’den pek çok ki?i var. Alevi, Sünni, Kürt, liberal, muhafazakâr ki?iler var.
- ?emsiyeniz nedir?
Özgürlükler ve demokrasi. Beni en çok mutlu eden, son zamanlarda gelen telefonlar, kar??la?malar. ?nsanlar bana “Sizi yanl?? tan?m???z” diyorlar.
- Nerede yan?lm??lar?
En çok Suriye konusunda... Çünkü ben dört y?ld?r konu?am?yorum. Bana sald?rmak serbest ama ça??r?p o sorular? bana sormak yasak. Tabii ki baz? ?eyler kal?pla??yor, de?i?tirmek zaman al?yor. Bir y?l içinde çok yol kat ettik ama bedel de ödedik. Pelikan Çeteleri, trol sald?r?lar? yapt?. Kendi partisinin iktidarda oldu?u dönemde bu kadar sald?r?ya maruz kalm?? ikinci bir siyasi lider yoktur. Davuto?lu ne yapt? da partiden ihraç edildi? Yolsuzluk yapan partide kal?yor, partinin itibar?n? sarsanlar kal?yor, nepotizm yapan kal?yor, peki Davuto?lu’nun ne suçu vard?? Emevi Cami’nde namaz k?lmak diye bir efsane üretilmi?ti.
- Suriye’yi çok konu?tu?unuz için bu konuya girmeyece?im. ancak ‘Emevi cami’ efsanesi sürüyor...
Ama ben söylemedim, say?n Cumhurba?kan?’na ait.
“Benim sözüm de?il” diyecek mecram yoktu. “I??D öfkeli çocuklar”... Yok böyle bir sözüm benim. Hem sald?rd?lar, hem de cevap verme kanallar?m? kapatt?lar.
BAKANLAR HUZURLU DE??L!
- Pelikan sizden ne istedi?
Pelikan’?n arkas?ndakiler ne istedi diye sorman?z laz?m, çünkü Pelikan bir trol çetesi. Benim trol çetesine teslim olaca??m? herhalde kimse dü?ünmüyordur. Pelikan Dosyas? 1 May?s 2016’da ç?kt?. Esas mesele, 29 Nisan 2016’daki MKYK toplant?s?nda bana “?u konuda ayn? dü?ünmüyoruz, kongreye gidelim” demeden yetkilerimi k?s?tlayan imzalar topland?. Bu ?u demek: Sen Ba?bakan olacaks?n ama ülkeyi biz yönetece?iz.
- Bu yap?y? nas?l tan?mlars?n?z?
Pelikan yap?lanmas? de?i?imi zorlamak için örgütlenen bir çetedir. Uygulad?klar? yöntem FETÖ yöntemidir. Zamanla derinle?ti. Bunlar?n ço?unun geçmi?ine bakarsan?z FETÖ unsurlar?n? görürsünüz. Benim Ba?bakanl?kta devam edecek olmam FETÖ unsurlar?n? rahats?z ediyordu. Türkiye’yi istikrars?zla?t?rmak isteyenler bir taraftan, AK Parti’nin do?as?n? bozmak ve tek bir ki?inin partisi haline dönü?türmek isteyenler di?er taraftan harekete geçti. Getirmek istedi?in ?effafl?k yasas?, imar yasas?, siyasi etik yasas? gibi yasalardan rahats?z olanlar da vard?. Tüm bu iklim içinde Pelikan Dosyas? denilen pespaye, rezil bir ?ey ç?kard?lar. Ama o zaman Pelikan ile an?lmak birilerince onur gibi görülüyordu, çünkü onlara ‘Ba?bakan deviren Pelikanc?lar’ gözüyle bak?l?yordu. ?imdi ise Türkiye’deki bütün yolsuzlu?un, adaletsizli?in, bask?n?n adresi olarak görülüyor. Bu da ilahi adaletin ve tarihin intikam?d?r. Pelikan bana kar?? birçok suçlama yapt?. Dört y?ld?r buraday?m, niye kimse o iddialarla ilgili bir hukuki i?lem yapmad?. Çünkü do?ru de?il. O Pelikan Dosyas? üzerinden partide bana kar?? i?birli?i yapanlar?n hepsi ?u anda birbiri hakk?nda benzer trol çetelerini kullan?r hale geldiler. O zaman arkada?lar? uyarm??t?m.
- Ne demi?tiniz?
Say?n Cumhurba?kan?na da söyledim: “Bugün buraya öyle bir fitne tohumu at?ld? ki, art?k bu partide kimse birbirine güvenemeyecek.” ?imdi Pelikan bir tür paralel yap? asl?nda...
- Siz bu ülkede ba?bakanl?k yapt?n?z. Paralel yap?lar hangi bo?lu?u kullanarak devlete s?z?yor?
Türkiye’de eskiden de gelen al??kanl?klar var. O yüzden ben ?effafl??? savunuyorum. 28 ?ubat’?n bask?c? yöntemleri olmasayd? FETÖ denilen yap? o takiyye denilen ?eyleri halk nezdinde me?ru gösteremezdi. ?effafl?k sa?lansa, her vatanda? e?it olsa, kimse kendini gizleyerek i? yapamaz. FETÖ Türkiye’nin bütün dokusunu, ahlak?n? bozdu. ?ki ?ahsiyetli insanlar çok tehlikelidir. Sosyal medyada troller, bu iki ?ahsiyetlili?i kurumsalla?t?rd?. Normal hayatta gayet makul görünen biri orada canavarla?abiliyor. Bir de ismini gizli yapt??? zaman, Pelikan’da oldu?u gibi kendi dünyas?n?n kral? olabiliyor. FETÖ de bunu yapt?, insanlar?n özel hayatlar?na girdi, benim odam? dinledi. FETÖ’ye kar?? 15 Temmuz’daki o ?anl? direni?ten sonra bu kültürün, bu yöntemin tümüyle yok edilmesi laz?md?. Ama bir güç biriktirme yöntemi olarak benimsendi ve yayg?nla?t?r?ld?. Pelikan bir dosya olarak duruyorken, ba?ka bir paralel yap?lanma haline dönü?tü. Bak?yorsunuz 15 Temmuz’un en önemli kahramanlar?ndan biri Selim Temurcu, bu y?l dönümünden 3-4 gün önce Pelikan ile ilgili söyledi?i bir ifadeden dolay? terör örgütü suçlamas?yla emniyete ça?r?ld?. Pelikan yap?lanmas?n? ele?tirmek terörle ili?kiliyse Adalet Bakan? da ele?tirdi. Bunun üzerine gidin. Hiçbir bakan bugün yerinde huzurlu de?il.
- Y?llard?r ‘FETÖ’nün siyasi aya??’ konusunda herkes birbirini suçluyor. Size sorsam?
Siyasi ayak ara?t?r?lacaksa ta 70’li y?llara kadar gitmek gerekir. ?lk defa size söyleyece?im. Siyasi ayak ?udur: FETÖ yap?s? içinde biri vard?r. Ve siyasete birini gönderir, “Oraya git, benim ad?ma oray? ele geçir” der. Bu organize bir siyasi ayakt?r. ?kincisi ise FETÖ ya da ba?ka yap?lar?n; gidin ?u siyasilerle ili?ki kurun, siyasete etki yap?n denilerek ili?ki kurmakt?r. Birincisi aç?k ve net olarak suçtur. ?kincisi ise suç ortaya ç?kt?ktan sonra devam ediyorsa suçtur.
- Örnek verseniz?
FETÖ ile organik ba?? oldu?u istihbari ya da hukuki olarak tescil edilmi? siyasetçiler FETÖ’nün siyasi ayaklar?d?r. Baz?lar? özellikle bu ayaklar? sürdürdüler. Mesela Hakan ?ükür, milletvekiliydi. ?imdi bunlar siyasi ayakt?. Ba?ka milletvekilleri de vard?. Görevli olarak gelmi?lerdi. Di?erleri suç unsuru ç?kt?ktan, 17-25 Aral?k’tan sonra hâlâ bu ili?kiyi sürdürmü?se siyasi ayak niteli?i ta??rlar.
- Siz de 17-25’i milat olarak dü?ünüyorsunuz...
Benim milad?m, M?T’e kar?? yap?lan operasyon, 7 ?ubat 2012. Ondan sonra müste?ar?ma d?? i?leri bakanl???nda “Bunlar?n ayaklar?n? keseceksiniz” talimat? verdim.
- Türkiye’de yazarlar, ara?t?rmac?lar, gazeteciler y?llarca bu örgütün içini, d???n? yazd?. Bedeller ödedi. ?? siyasetçiye gelince ‘Kand?r?ld?k’ deyip kurtulmak, hiçbir bedel ödememek mümkün mü?
“Kand?r?ld?k” diyene halk?n siyasi bedel ödetmesi onu iktidardan almas?d?r. Ben zihni olarak da her zaman onlarla farkl?l?k içinde oldum. Onlar?n etkin olmas?na hep olumsuz bakt?m. Bakan oldu?umda da koruma amirimi tek bir kriterle yan?ma ald?m, hala yan?mdad?r, “FETÖ’den olmas?n” dedim.
- 17-25 Aral?k için Say?n Babacan “O dosyalar?n bir noktada tekrar incelenmesinde fayda var” diye bir aç?klama yapt?. Kat?l?r m?s?n?z?
Oradaki ifadeyle ilgili aç?kça ?unu söylemek istiyorum. 17-25 aral?k ‘minik bir darbe’ de?ildi. 17-25 Aral?k baya baya, seçilmi? hükümete kar?? yap?lm?? bir darbeydi. Minik diye küçültmek do?ru de?il, ad?n? koymak laz?m. Ama “AK Parti iktidarlar? döneminde yap?lan hiçbir i?lem sorgulanmamal?, sorgulayan FETÖ’nün ajan? olur” deniyor ya, bu da ikinci hata. Ara?t?rma Komisyonu’nu ben kurmad?m. Say?n Cumhurba?kan?’n?n ba?bakanl??? döneminde kuruldu. Ben geldi?imde o günkü komisyonun raporu bu yöndeyse gere?inin yap?lmas?n? söylerim. Benimle ilgili bir iddia dahi olsa onun soru?turulmas?n? isterim. Suçlu mu de?il mi bilemem ama o zaman o 4 bakana da söyledim. “Sizin yerinizde olsam giderim. Suçunuz yoksa aklan?r gelirim” dedim. Benimle ilgili bir iddia olsa Yüce Divan’a giderdim.
SURUÇ OLAYLARI: I??D’E KAR?I ?LK OPERASYON TAL?MATIMLA YAPILDI
- Bir konu?man?zda 7 Haziran-1 Kas?m aras?na dikkat çektiniz, “Terörle mücadele konusunda defterler aç?l?rsa birçok insan, insan yüzüne ç?kamaz” dediniz… Defterin bir sayfas?n? dahi olsa bu röportajda açar m?s?n?z lütfen?
Kayy?m atamalar?n?n oldu?u zamand?. “Demokratik seçimlerle ba?a gelen bir belediye ba?kan? e?er suç i?lediyse önceden tetkik edilip seçime sokulmamal?yd?. E?er seçimden sonraki 2-3 ay içinde suç i?lemi?se mahkemeye gönderilmeli. O mahkeme karar? tescil edildikten sonra görevden al?nmal?. Bir siyasi iradenin seçilmi? birini görevden almas? demokrasiye zarar verir” dedim. Hem Bahçeli beni teröre destek vermekle suçlad? hem de AK Parti’den baz? sesler... Bütün terörle mücadelede tek tek barikatlar? kald?ran birinden bahsediyorsunuz. Az önce söyledi?iniz ifadeyi de o zaman tepki olarak söyledim.
- Kast etti?iniz neydi?
?ki ?ey. O s?rada 7 Haziran’da hükümet kuracak ço?unluk yok. CHP ile yapmak istedik, olmad?. MHP’ye gittim, “Koalisyon kural?m” dedim. Terörle mücadele eden bir hükümete MHP destek vermedi. Anayasal olarak kurulan hükümete bakan da vermedi. Türkiye terörle mücadele ederken, sen hükümetsiz kals?n diye çaba sarf ettin, ?imdi ne hakla bana ‘teröre destek veriyorsun’ dersin...
- ?kincisi?
12 Eylül kongresinde bana oyun oynayanlar ve ona destek veren cumhurba?kan?na hitaben söyledim. “Ben terörle mücadele ederken, siz Ankara’da benim aya??m? kayd?rmak için u?ra??yordunuz. ?imdi beni terörle mücadelede nas?l ele?tirirsiniz”... Yoksa gizli bir defter açmaktan bahsetmedim.
- Bu arada MHP size destek vermiyor ama HDP de k?yas?ya ele?tiriyor, de?il mi?
Do?rudur, dört y?lda beni en çok ele?tiren say?n Bahçeli ve say?n Demirta? oldu. Çünkü bu ülkede Türklerin sevdi?i bir Kürt ve Kürtlerin sevdi?i bir Türk’ten bunlar ho?lanmazlar. ?sterler ki, Türkler bir partiye, Kürtler ba?ka partiye oy versin. Kimlik siyasetidir bu. Benden ho?lanmay??lar? da aç?kt?r. Ben bir Sünni Türkmenim ama Kürt seçmen beni sever. Ele?tirenler dahi sever. Sünniyim, Alevi seçmen kitlesi beni sever. Çünkü bir cemevine girip, niyaz duas?nda bulunan tek ba?bakan benim.
- Say?n Davuto?lu.. Çözüm sürecini siz mi sekteye u?ratt?n?z?
Hay?r, aksine... Say?n Erdo?an, ?imdi çözüm süreci diyenleri hain ilan ediyor ama kendi döneminin ürünüdür. Say?n Bahçeli’den korkusundan çözüm süreci laf?n? etmiyor, tamam. Ama i?in ilginci, bir taraftan beni çözüm sürecini ba?latmakla di?er tarafta sekteye u?ratmakla ele?tiriyor. Biz çözüm sürecini özgürlükler için savunduk. Terörle mücadeleyi de kamu düzeni için yapt?k. Bu kadar tecrübeden sonra gördük ki, kamu düzeni olmadan çözüm süreci olmaz.
- Masa hangi noktada devrildi?
Masay? biz de?il, Kandil devirdi. Kobani olaylar? ciddi darbe vurdu. Arkas?ndan biz ?srarla üstüne gittik, çünkü say?n Erdo?an, bana genel ba?kanl??? tevdi etti?i kongrede “Size iki emanetim var. Biri çözüm süreci, di?eri de FETÖ ile mücadele...” Elimizden geleni yapt?k. Taa ki Kobani olaylar?n? da bahane ederek HDP’nin tahrikiyle sokaklar yak?lana, Türkiye neredeyse Suriyelile?tirilmek istenene kadar. Niyetleri iyi de?ildi. Türkiye’yi çözüm süreci alt?nda kantonlara bölmek istediklerini gördük. Nihai kopma Ceylanp?nar’da iki polisimizin gece uyurken ?ehit edilmesidir. Bu bir meydan okumayd?. Herkesi acil toplant?ya ça??rd?m. Tarih: 23 Temmuz 2015... “Bu ülkenin her bir kar???nda kamu düzeni tesis edilecek, tek bir vatanda??m?z?n da hukukuna halel getirmeyeceksiniz, gere?ini yap?n” diyerek terörle mücadele talimat? verdim. Yaln?z PKK’ya kar?? de?il, ayn? zamanda Suruç olay? ya?anm??t?...
- Bugün Suruç Katliam?'n?n y?l dönümü...
Pek kimsenin bilmedi?i bir ?eyi söyleyeyim. Suriye’de I??D’e kar?? ilk operasyon benim talimat?mla yap?lm??t?r.
- Peki, bugün terörle mücadeleyi nas?l görüyorsunuz?
Bugün “Biz kamu düzenini sa?lar?z ama özgürlükler ikinci planda” diyorlar. AK Parti 90’l? y?llar?n mant???na geri döndü.
- Ya Selahattin Demirta?’?n cezaevinde tutulmas??
Hiçbir siyasetçinin, ayd?n?n, gazetecinin cezaevinde bulunmas?n? do?ru bulmuyorum. Hukuki bir süreçtir. Cezaland?r?n demek ne kadar yanl??sa, cezaland?rmay?n demek de o kadar yanl??t?r. Prensip olarak tutumum bellidir. Siyasetçiyle siyaset alan?nda mücadele ederim. Gazeteciyse sorular?na cevap veririm, hiçbir gazetecinin tutuklanmas?na r?zam yoktur.
- Dokunulmazl?klar sizin döneminizde kalkt?...
Do?ru, çünkü herkes dokunulmazl???n kalkmas?n? istedi. Hatta AK Parti içinde görü? ayr?l?klar?ndan biri de buydu. Sadece HDP’nin dokunulmazl??? kalks?n istendi. Net tav?r koydum, benim için de kalks?n dokunulmazl?k, dosyam varsa gelsin. Yokmu? dosyam... “Kendim için kald?rmad???m dokunulmazl??? ba?kalar? için kald?rmam” dedim. Ondan sonra bir yasal düzenleme yap?ld?. Ama benim dönemimde herhangi bir siyasi parti liderinin tutuklanmas? söz konusu de?ildi. Tutuklu yarg?lama insan haklar?n? aç?k bir ihlaldir... Tutuklu yarg?lamalar sonland?r?lmal?, özgürlük-güvenlik dengesi sa?lanmal?. HDP’liler de “Kamu düzenini kim tehdit ediyorsa onun kar??s?nday?z” demeli. Kamu düzeni diyorum bak?n, devlet otoritesi demiyorum... Kamu düzeni b?rakmam??lard?. ?nsanlar okula gidemiyor, barikat ve hendeklerden yolda yürüyemiyordu. Her eve bir militan yerle?tirilmi?. O ailelerin hukukunu korumak da devletin görevi. HDP’nin dedi?i ?u, “Özgürlükler öyle geni?letilsin ki, kamu düzeni olmasa da olur. Terörist hendek kazs?n, devlet de dokunmas?n”... 90’l? y?llar?n PKK mant??? bu, çözüm süreci mant??? de?il. Öbür uç nokta da kamu düzenini ihya etmeye gitmiyor. Her Kürdü potansiyel suçlu gibi görüyor neredeyse. Oradaki vatanda?? devletten so?utuyor. Diyor ki, “Özgürlük istemeyin. Ben güvenli?inizi sa?layaca??m. ?stedi?im zaman istedi?im ?eyi yapar?m. Halk?n ne dedi?i önemli de?il, ben kayy?m atar?m”. O zaman bir daha o halk? demokrasiye, oy vermesinin anlaml? oldu?una nas?l inand?racaks?n. Gelecek Partisi olarak biz tam merkezdeyiz. Kamu düzeni içinde özgürlük diyoruz.
- Kamu düzeni ve özgürlük demi?ken hukukun durumunu da konu?mak gerekiyor. Son vahim durum barolar konusunda ya?and?.
Hukuk güç dev?irme alan? olmaktan ç?kar?lmal?, adalet da??tma alan? olmal?. Türkiye’de hukuk hep gücün uygulama alan? olarak görüldü. 27 May?s’ta “Sizi buraya t?kan irade böyle istiyor” diyor savc?. O zaman sen niye vars?n? O irade gelsin, infaz etsin... 12 Mart mahkemelerinde Deniz Gezmi?lerle ilgili de öyle... 12 Eylül’de anl? ?anl? hukukçular Evren’in kar??s?nda el pençe divan durdular. 28 ?ubat’ta Genelkurmay’da brifing alan bir hukukçu, hukukçu olabilir mi? Bir ara cemaat yap?lanmas? hukuku kullanarak devleti ele geçirmeye çal??t?. ?imdi AK Parti hukuku kullanarak otoritesini tahkim etmeye çal???yor. Yanl??l?k burada. Bugün hukukçular üzerinde bask? vard?r. HSYK’y? ele geçiren ?öyle dü?ünüyor: Adalet falan önemli de?il. Bana kar?? olanlar? cezaland?racaks?n?z. ?unlar? da b?rakacaks?n?z. Eskiden de böyleydi.
- Çoklu baronun riskleri bu kadar fazlayken neden ?srarc? oluyorlar?
Size bir ?ey anlatay?m.. Yeni ba?bakan?m. 10 Ekim 2014... HSYK seçimlerine gidiyoruz. O zaman FETÖ’cüler hakim. Bu hakimiyeti k?rmak için bütün hukukçu gruplar bir araya geldiler ve Yarg?da Birlik diye bir grup olu?turdular. Benden randevu istediler. Hepsi tan?nm?? isimler. “Efendim hiç merak etmeyin, biz bu FETÖ yap?lanmas?n? k?raca??z” dediler ve ba?lad?lar kendilerini tan?tmaya... Birisi dedi biz ulusalc? hukukçular olarak buraday?z. Kendilerini muhafazakar, ülkücü, Alevi hukukçular falan diye tan?tmaya devam ettiler. Bitince dedim ki, “Arkada?lar çok memnun oldum birlikte mücadele vermenizden. FETÖ’yü silin ve bilin ki hükümet olarak arkan?zday?m. Ama bir toplant? daha yapt???m?zda kar??ma ülkücü, muhafazakar, sosyal demokrat, ulusalc? hukukçular olarak oturmay?n, hukukçunun kimli?i olmaz.”
- Bugün adliyelerde bu kimliklerle mi hareket ediliyor?
Tabii. Çoklu baro sistemi hayata geçince i?te bana o kimliklerle gelen avukatlar örgütlenecek. Sonu ne olacak? Savunma parçalanacak. ?nsanlar o kimlikler üzerinden konu?maya ba?layacak. Bir taraf barolar? bölmeye çal???rken, di?er taraf da “Ben baroyum, elime geçirdim, zinhar bunu koklatmam” diyor. Olmas? gereken, herkesin temsil edilmesi... Peki neyin kavgas? bu? FETÖ bir ?eyi yerle?tirdi çünkü bu ülkede. Hukuku kontrol alt?na al?rsan?z, her ?eyi kontrol edersiniz... Yap?sal ve zihniyet devrimi gerekiyor. Cumhurba?kan? Hükümet Sistemi gücün uyguland??? alan haline geldi.
D?YANET ??LER? TAL?MAT MAKAMI DE??LD?R
- Madem 83 milyonun oyuna talipsiniz. ?unu sormak isterim, laikli?e bak???n?z nedir?
Bir kesim laikli?i alternatif bir din gibi görüyor. Bu, Üçüncü Frans?z Cumhuriyeti dedi?imiz dönemin laikli?idir, Türkiye bundan etkilenmi?tir. Ve bu laiklik, k?s?tlay?c? ve kendi dini de?erlerini tan?mlay?c? bir laikliktir. Bir kesim ise laikli?i din kar??tl??? olarak görür. Bizim laikli?e getirmemiz gereken yorum ?udur: Din ve inanç hürriyeti önemlidir. Kurumsal olarak herhangi bir dini toplulu?un ?u ya da bu gerekçeyle devlet yap?lar?n? ele geçirerek kendi dini anlay???n? dikte etmesine kar?? ç?kmal?y?z. Bu FETÖ olabilir, ba?ka yap? olabilir. Laiklik bütün vatanda?lar?n, vatanda?l?k hukuku gere?i kamu hakk?na sahip oldu?unu öngörmektir. Seküler, laik ya da dini dogmalarla de?il ak?lla, dü?ünceyle üretmektir. 28 ?ubat laikli?i; gerçek laikli?in en büyük dü?man?d?r. Ben de öyle bir laikli?e kar??y?m. Dini söylemin süratle siyasi söylemin içinden ç?kmas? laz?m.
- Bu noktada Diyanet ??leri Ba?kanl???’n? nereye koyars?n?z?
Ben Diyanet ??leri Ba?kanl???’n?n özerkle?mesi gerekti?ini dü?ünürüm. Ba?bakan oldu?um dönemde ilk yapt???m ?eylerden biri Diyanet’i bir bakana ba?l? olmaktan ç?kar?p do?rudan kendime ba?lamakt?. Say?n Mehmet Görmez’i ça??rd?m ve “Ben size güveniyorum. Bundan sonra dini konularda tam anlam?yla hürsünüz” dedim. O hür irade birisi taraf?ndan ele geçirilirse ona kar?? tedbir al?n?r. Bugünkü Diyanet ??leri anlay??? yanl??t?r. Gelen talimatlar?n gere?ini yapan bir kurum gibi görülmesi dinin itibar?n? sarsar. Diyanet ??leri Ba?kanl??? talimat makam? de?il, vicdan makam?d?r.
MISIR ?LE PERDE GER?S?NDEN KONU?ULMALI
- Libya’da önümüzdeki günlerde sava? riski görüyor musunuz?
Hükümeti birçok konuda ele?tirdim ama Libya konusunda do?ru yap?ld??? kanaatindeyim. Türkiye bir Do?u Akdeniz ülkesidir. Türkiye’nin Akdeniz’den aya??n? kesecek her politika yanl??t?r. Biz bugünleri görerek 2011’de ?u anda Hafter’in kontrolündeki Bingazi’ye ilk giden, oradaki devrimcilerle ilk temas kuran, Trablus’a ilk inen D??i?leri Bakan? da benim. Libya’n?n önemini görüyorduk. O günlerde Libya’da sa?lam bir zemin olu?turduk. Bu zemin, en güçlü haline 2012’de Türkiye’ye yak?n bir isim olarak Mursi iktidara gelince, -Müslüman Karde?ler’den oldu?u için de?il, seçilmi? oldu?u için- M?s?r, Türkiye, Libya ayn? hatta bulu?mu?tu. M?s?r’da darbe yap?lmas?n?n önemli gerekçelerinden biri de Türkiye’nin Ortado?u’daki etki gücünü k?rmak içindi. Bunun Müslüman Karde?ler ile falan ili?kisi yok. ?imdi beni üzen husus, Libya’da M?s?r ve Türkiye’nin kar?? kar??ya gelmesidir. Sava? riski dedikleri bu. Otoriter rejimlerin yan?nda yer alan Rusya ve Fransa gibi ülkeler de M?s?r’?n arkas?nda duruyor. Türkiye burada uluslararas? hukuk aç?s?ndan da do?ru bir yerde. Çünkü BM’nin tan?d??? hükümet Ulusal Mutabakat Hükümeti.
- Biz M?s?r’? yan?m?za çekemez miydik?
2013 darbesinde çok zordu.
- ?imdi?
?imdi bence perde gerisinden konu?ulmas? laz?m. M?s?r’la Libya üzerinden bir kar?? kar??ya geli?, Türkiye için iyi olmaz. Ama M?s?r ya da birileri istedi diye Libya’dan çekilmek de do?ru de?il. Türkiye’nin kapasitesini ak?ll?ca kullanmas? laz?m.
- Ad?m ad?m, nas?l bir yol izlenmeli?
Tunus ve Cezayir’le ili?kiler geli?tirilsin. Bat? hatt? tutulsun. AB içinde Libya’daki tek aktör Fransa de?ildir. ?talya ve Almanya ile ili?kiler geli?tirilsin. ABD ile Rusya’n?n etkinli?inin artmas?n?n sonuçlar? konusu isti?are edilsin. Rusya ile aç?k aç?k oturulsun, konu?ulsun. Suriye’de i?birli?i yaparken bizi Libya’da arkadan vurmas?n. E?er makul bir netice al?nabilecekse, gerekiyorsa M?s?r ile de oturup konu?ulsun.
NEDEN AHMET DAVUTO?LU?
Siyasi arena ?s?nd?. Erken seçim konu?uluyor, her gün AKP’nin oy oran?n?n dü?tü?ü, yeni partilere do?ru yönelim oldu?u iddia ediliyor. 15 Temmuz’un y?ldönümünde “Siyasi ayak kim” sorusu sorulmaya devam ediyor, yeni paralel yap?lar?n varl??? tart???l?yor. Eski ba?bakan, ?imdi Gelecek Partisi lideri Ahmet Davuto?lu, tüm bu tart??malara aç?kl?k getiriyor.