ABD'de bir müzik ?irketinde yaz?l?mc? olarak çal??an bilgisayar mühendisi Denem Orhun, 2020 y?l?n?n yaz?nda, e?iyle birlikte ?zmir’in Dikili ilçesindeki kay?npederinin yan?na tatile geldi. ?smetpa?a Mahallesi, Kabakum Yolu mevkisi sahilinde dal?? yapan Orhun, su alt?nda yuvarlak kolonlara rastlad?. ?znik'te gölde bulunan 2'nci yüzy?la ait bazilikaya benzemesi nedeniyle kolonlar?n tarihi bir yap?ya ait olabilece?ini dü?ünen Orhun, dron ile görüntülerini çekip, durumu Bergama Antik Kenti kaz? ekibinden Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Güler Ate? ile ?zmir ve Bergama Müze Müdürlü?ü’ne bildirdi. Kültür ve Turizm Bakanl???'ndan uzmanlar?n 1 y?l süren ara?t?rmalar? sonucunda söz konusu yap?n?n Akal?lar taraf?ndan kurulan ilk kent devleti olan Atarneus Antik Kenti'ne ait tarihi binlerce y?l öncesine dayanan antik liman oldu?u belirlendi. Kültür ve Turizm Bakanl???'na ba?l? ?zmir 2 No'lu Kültür Varl?klar?n? Koruma Kurulu taraf?ndan söz konusu liman?n bulundu?u bölge 1'inci derece sit alan? ilan edildi.
Karar Resmi Gazete’de de yay?mland?. Kararda, Kabakum yolu mevkii sahilindeki liman?n, tapulama harici alanda, deniz içinde kalan ve geç Antik döneme tarihlenen üç bölümlü iskele ?eklinde liman kal?nt?s? oldu?u belirtildi. Liman?n, antik dönem sonras?ndaki tektonik hareketler sonucunda meydana gelen topografik de?i?ikliklerden sonra bile antik dönemden beri süregelen limanc?l?k faaliyetlerinin sürdürüldü?üne i?aret eden mimari bir buluntu oldu?una dikkat çekilen kararda, "Söz konusu liman kal?nt?s?n?n bulundu?u alan?n 1'inci derece arkeolojik sit olarak ekli 1/25000 ölçekli haritada s?n?rlar? ve koordinatlar? belirtildi?i ?ekliyle 2863 say?l? yasa kapsam?nda tescil edilmesine, ekli sit fi?inin uygun oldu?una karar verildi" denildi.
'YAPININ BAZ?L?KA PLANINA SAH?P OLDU?UNU FARKETT?M'
Antik Yunan Filozofu Aristo'nun da bir dönem ya?ad??? tarihi M.Ö. 4'üncü yüzy?la uzanan Atarneus Antik Kenti'ne ait antik liman? bulan Denem Orhun, annesinin Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarl?k Fakültesi'nde ö?retim üyesi olmas? nedeniyle çocuklu?undan beri arkeolojiye merakl? oldu?unu belirterek, "Yüzerken sudaki yuvarlak kolona gözüm ili?ti. Yerdeki ba?ka ta?larla beraber buran?n antik bir yap? oldu?unu dü?ündüm. Yap?n?n bazilika plan?na sahip oldu?unu fark ettim. Durumu yetkililere bildirmemle birlikte ara?t?rmalar yap?ld?. Bir y?l süren ara?t?rmalar sonucunda buran?n antik liman oldu?u ortaya ç?kt?. Antik liman?n giri?i tam olarak do?uda. Do?u-bat? aks?na yerle?mi?; tripartite kolonlu bir portico var. Apsis aç?k deniz taraf?nda. Bunun üzerine biraz daha yaz??t?k ve 1 y?l?n sonunda Atarneus'un Antik Liman? olarak tescillendi. Bir vatanda? olarak görevimi yapman?n mutlulu?u içerisindeyim" dedi.
B?ZANS VE OSMANLI DÖNEM?NE KADAR KULLANILMI?
Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Ö?retim Üyesi, Bergama Kaz? Ba?kan Yard?mc?s? Doç. Dr. Güler Ate? de yapt?klar? çal??malar sonucunda Atarneus Antik Kenti'nin liman olarak buray? kulland???n? belirlediklerini söyledi. Doç. Dr. Ate?, liman?n hatta Bizans ve Osmanl? dönemine kadar kullan?lm?? oldu?unu tespit ettiklerine de dikkat çekip, "Hemen tescil i?lemlerini ba?latt?k. Haz?rlad???m?z rapor sonras?nda liman?n oldu?u bölge arkeolojik S?T alan? ilan edildi" diye konu?tu.