Dünyada küresel ?s?nma nedeniyle iklim de?i?ikli?inin birçok olumsuzlu?a yol açt??? konu?ulurken; DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Do?an Ya?ar, as?l tehlikenin san?lan aksine ?s?nma de?il, küresel so?uma oldu?unu kaydetti.
Prof. Dr. Do?an Ya?ar, ?öyle konu?tu:
* So?uma demek, kurakl?k demektir. So?uma demek, k?tl?k demektir. Bu nedenle, so?umadan korkaca??z. 90’l? y?llardan beri hep ?unu söylerim; 2020’lere kadar küresel ?s?nma artarak devam edecek.
* T?pk? 900’lü y?llarda oldu?u gibi. Ama 2022, 2023 veya 2024 olur. Bu dönemlerde biz, mini so?umaya girece?iz. S?cakl?k mola verecek. Bu molada, ?stanbul Bo?az?’n?n dondu?unu görece?iz.
* ?stanbul Bo?az?’ndan kar??dan kar??ya yürüyerek geçilecek. En son 1929 y?l?nda geçildi. 2- 3 y?la kadar tekrar bekliyorum.
Küresel so?uman?n getirece?i sorunlara de?inen Prof. Dr. Do?an Ya?ar, “En önemli sorun kurakl?k olur ve ya???lar çok dü?ecektir. ?kinci olarak tar?m ürünlerinde çok ciddi dü?ü?ler olacakt?r. Anadolu için bu durum, muhte?em avantajl? bir dönem olabilir. Düzgün bir tar?m politikas?yla, biz cari aç???m?z? kapat?r?z. Çünkü bu dönemde buzullar, Orta Avrupa’ya kadar inecektir. Kuzey Avrupa’da hiçbir ?ekilde tar?m yap?lamayacakt?r. Bizde de verimlilik dü?ecektir. 10 kilogram yerine 3 kilogram alaca??z. Ama bizde yine de bir verimlilik olacakt?r. Az da olsa alaca??z. Üretti?imiz tar?m ürünleri de?er kazanacak” dedi.
‘DÜNYA, GIDA ?Ç?N KAPIMIZDA SIRA OLACAKTIR’
Ya??? oran?nda 2008 y?l?nda yüzde 30 oran?nda dü?ü? ya?and???n? hat?rlatan Prof. Dr. Do?an Ya?ar, “Son ciddi kurakl???m?z, 2008’di. Bu ya???lar dü?ünce, bir anda bu?day üretimiz yüzde 7 gibi azald?. Bu?day fiyatlar? dörde katland?. ?u an Çin a??lar? nas?l birinci s?rada. So?uma döneminde dünya, g?da için bizim kap?m?zda s?ra olacaklar. Ege’de dünyan?n en verimli topraklar?na sahibiz. Küresel so?uma için yapmam?z gereken, ak?ll?ca tar?m politikas? üretmek” diye konu?tu.
1954 y?l?n?n ?ubat ay?nda Tuna Nehri'nin donmas?n?n ard?ndan kopan buz parçalar? ?stanbul Bo?az?’na sürüklendi. Bo?az'daki vapur seferleri iptal edildi. Günler geçtikçe buzlar ilerledi. Üsküdar, Haydarpa?a derken Marmara Denizi'ne geçmeye ba?lad?. Buzlar?n üstüne ç?kmak yasakland?.
ÖNER?LER?N? SIRALADI
Prof. Dr. Do?an Ya?ar, önerini de ?öyle s?ralad?:
* Suyu çok dikkatli kullanmam?z laz?m. Yeralt? sular?n? biz çok hoyratça kulland?k. Kanunlarla bunlar? bir çerçeveye almak laz?m. Uzun zamand?r söylerim. Büyük?ehirlerde özellikle kanalizasyon ve ya?mur sular? ayr?lmal?. ?u anda yava? yava? ayr?l?yor. Ya?mur sular? denize verilmemeli.
* Ya?mur sular? tekrar barajlara bas?lmal?. Kurak dönemde yüzde 30 eksik ya?acak ya???lar. Çok ?iddetli suya ihtiyac?m?z olacak. 1992 y?l?ndaki kurakl?kta, Amerika rezervuarlar?n? 1.5 litre küçülttü. Bu ?ekilde önlemler alabiliriz. En önemli konuda, devletin tar?ma kesinlikle el atmas? gerekir.
* Bu y?l ne üretece?ine, devlet karar verir. ABD, y?lda 150 milyar dolarl?k bir ihracat yap?yorsa buna borçlu. Önce ne üretecek ona bak?yor. Kendine ne laz?m, ona göre üretim plan? yap?yor. Arkadan dünyaya ne laz?m ona göre üretim yap?yor. (DHA)