Çin Ulusal Uzay ?daresi (CNSA), Ulusal Nükleer Kurumu (CNNC) ve Atom Enerjisi Otoritesinden (CAEA) yetkililer, düzenledikleri bas?n toplant?s?yla yeni mineralin ke?fini duyurdu. 2020’de Ay’a f?rlat?lan Çang’?-5 ke?if arac?n?n toplad??? kaya ve toprak örneklerinde bulunan fosfat minareline “Çang?zit-(Y)” ad? verildi.
CNNC yetkilisi Vang ?uecun, kuruma ba?l? Pekin Uranyum Jeolojisi Ara?t?rma Enstitüsünden bilim insanlar?n?n, X-???n? k?r?l?m? yöntemiyle 140 binden fazla Ay parçac??? içinden tek bir kristal parçac???n? yal?tt???n?, saç telinin yakla??k onda biri çap?ndaki 10 mikronluk parçan?n yeni bir mineral oldu?unun anla??ld???n? belirtti.
Vang, ayr?ca, ara?t?rma ekibinin Ay numunelerinde gelecekte füzyon enerjisinden kullan?lma potansiyeli bulunan “Helyum-3″ün yo?unluk derecesini de ölçtü?ünü ifade etti.
Ay’dan toplanan bazalt kayaçlarda tespit edilen Çang?zit-(Y) minerali, Uluslararas? Mineroloji Birli?i Yeni Mineraller, Terimler ve S?n?fland?rma Komisyonu taraf?ndan do?rulanarak kay?tlara geçti. Çang?zit-(Y), bugüne dek Ay’da ke?fedilen 6. yeni mineral oldu.
Çin’den önce ABD ve Rusya, Ay yüzeyinden kaya ve toprak numuneleri toplayarak yeni minerallerin ke?fine öncülük etmi?ti.
Ke?if, Çin’de yar?n kutlanacak “Ay Festivali” olarak da adland?r?lan Güz-Ortas? Festivali öncesinde duyuruldu.
Mineral, t?pk? Çin’in Ay ke?if program? gibi Çin mitolojisindeki Ay perisi “Çang’?”n?n ad?n? ta??yor.
AY KE??F PROGRAMI
Çin, 2019’da “Çang’? 4” robotik arac?n? Ay’?n karanl?k yüzüne indirerek bunu ba?arabilen ilk ülke olmu?tu. Ay’?n yüzeyinden örnek toplamas? planlanan “Çang’? 5” arac? ise 24 Kas?m 2020’de uzaya f?rlat?lm??, toplad??? 1,73 kilogram kaya ve toprak örnekleriyle 16 Aral?k 2020’de Dünya’ya dönmü?tü.
CNSA’n?n Ay Ke?if ve Uzay Program? Merkezi Direktörü Liu Cicong, bugüne dek 4 parti halinde yakla??k 53 graml?k 152 numune öbe?ini 33 ara?t?rma kurumundan 98 ba?vurucuya da??tt?klar?n? bildirdi.
Çin, Ay’?n karanl?k yüzüne ke?if arac? indirdi?i Çang’? 4 ile yüzeyden kaya ve toprak örnekleri toplayan Çang’? 5 görevlerinin ard?ndan 2023-2024 y?llar?nda yeni numune toplamay? amaçlayan Çang’? 6 ve Ay’?n güney kutbunda ke?if faaliyeti yürütmeyi amaçlayan Çang’? 7 görevlerini planl?yor.
Öte yandan 2030’da Ay’a insanl? uzay görevi gerçekle?tirmek de ülkenin hedefleri aras?nda.