Yap?lamayan dü?ünler, ni?anlar, özel günlerin kutlanamamalar?, hafta sonu i? yerlerinin kapanmas?, özellikle kesme çiçek ile süs bitkilerinin iç ve d?? piyasadaki ticaretini neredeyse durma noktas?na getirdi. Yalova'da çiçekçiler, çiçek üreticileri, kesme çiçek sektörü temsilcileri seslerini duyurman?n yolunu ar?yor. Vergisini veren, kiras?n? ödeyen, eleman çal??t?rarak istihdama katk? sa?layan, esnaf odas?na kay?tl? yüzlerce çiçekçinin derdi ayn?. Evlerine ekmek götürmek.
Seralar?n? kapat?p, demirlerini hurdac?ya satmay?, kendi i? yerinin kapas?na kilit vurup yevmiyeyle çal??may? dü?ünen çiçek sat?c?lar? ve üreticileri ya?ad?klar? zorluklar? ANKA'ya anlatt?:
“MALIMIZIN YÜZDE 70'? 80'? ÇÖPE G?D?YOR"
Sektör olarak zor günlerle ba? ba?a kald?klar?n? anlatan çiçek üreticisi Harun Tan?r, ?unlar? söyledi:
"Korona ba?lad???ndan berri bir y?ld?r i?imiz çok s?k?nt?l?. Mal?m?z?n yüzde 70’i, 80’ni çöpe gidiyor. Sat?lanlarda taban fiyat en dü?ük. Kurtarm?yor. ??çilik, ilaç gübre, bahçe giderleri. Bir y?ld?r çok zor durumday?z. Destek de alamad?k. Ama bütün kredilerimizi ödemek zorunda kald?k. Ödeyemedi?imiz zaman veresiyemiz kesildi. ?lac?, gübreyi pe?in istemeye ba?lad?lar. Pe?in olunca alsan bir dert, almasan bir dert. Eksen sat?l?r m?? Ekmesen sera bo?. Sebze diyoruz sebze de zor. Baba mesle?i çiçekçilik yapt?k bu ya?a kadar geldik ama zor durumday?z. Bir y?l oldu. Hani geçen k??? atlatt?k. Yaz?n bir iki ay çok güzeldi. Kurbanda filan i?ler aç?ld? bir daha yasak gelmesi, ?imdi bu kapatma. Daha ne zamana, nereye kadar dayanaca??z? Kesme çiçekçili?e hükümet taraf?ndan bir destek yok. Çiçe?imiz sat?ls?n isteriz, evimize ekmek götürmek isteriz.” .
"SATI?LAR YÜZDE 1'LERE DÜ?TÜ"
Koronavirüs salg?n?n?n kendilerini ciddi anlamda etkiledi?ini söyleyen Ertu?rul Pehlivan da s?k?nt?lar?n? ?öyle anlatt?:
"Yasaklar ba?layana kadar nispeten i?lerimiz oluyordu. Yasaklar geldikten sonra çok kötü duruma dü?tük. Özellikle kafeler, dü?ünler, gazinolar olmay?nca bizim sat??lar yüzde birlere dü?üyor. Yüz buket sat?yorsak bir buket veya iki bukete dü?tü. O vaziyette. Kafeler aç?kken baz? seyyar sat?c?lar ellerine gülü al?yordu kafelerde sevgililere sat?yordu. Kafeler kapan?nca tamamen kesildi. Dü?ünlerin, ni?anlar?n azalmas?yla i?lerimiz iyice bitti. Çok kötü durumlar. Yasaklar bitene kadar i?imiz zor. Ayakta kalmaya çal??aca??z."
“BU Ç?ÇE?? SATAMAZSAK AÇIZ”
Çiçek sat?c?s? Canan Usta, “Koronavirüs davas?na çal??am?yoruz, bir yere gidemiyoruz. Yani zor durumday?z. Allah hepimizin yard?mc?s? olsun. Bu çiçe?i satamazsak aç?z. Ba?ka durumuz da yok. Mecbur bunu sat?yoruz. Bu korona davas?na i?lerimiz kapand? iyice. ?? yok, güç yok. Geliyoruz bunu yap?yoruz. Mecburuz bunu yapmaya. Anca çoluk ço?umuza bir ekmek paras? götürüyoruz, ba?ka bir ?ey yok” dedi.
"GEM? KARAYA OTURMU? DURUMDA"
Kesme çiçek üreticisi Sinan Özayd?n da pandemi öncesi yapt?klar? sat??larla ayakta durmaya çal??t?klar?n? belirtti. Herhangi bir destek görmediklerini ifade eden Özayd?n, ?unlar? söyledi:
"Gidi?at iyi de?il. Sera da dört ki?i çal???yordu, ücretsiz izin verdik onlara. ?u an ben bir tek ben var?m. Sa?olsun baba yard?m ediyor. Bu ?ekilde ayakta duruma çal???yoruz. Geçinemiyor üretici. Zorlan?yoruz. ?u an gemi karaya oturmu?. O ?ekilde ilerlemeye çal???yoruz. Zor yani. Haftan?n iki günü borsada sat???m?z var. Orada ne satt?ysak onunla dönüyor çark. Biraz destek olunabilir. Üretici çiftçi olarak biz bankalara gitti?imizde. Anlat?lan gibi de?il. Biz öyle kolay kredi alam?yoruz. Yani ben bankadan 20 bin lira istesem banka benden yerimi ipotek istiyor. 'Gübreden KDV'yi kald?rd?k' diyorlar. Kald?rd?klar? KDV'nin dafa fazlas? fiyat?na yans?d?. 50 liraya ald???m gübreyi 120, 130 liraya al?yorum. Gübre yurt d???ndan geldi?i için kur fark?yla sürekli fiyat? yükseliyor. Bizim sektörde gübresinden tohumuna her ?ey yurt d???ndan geldi?i için dövizdeki art?? nedeniyle, bir ald???m ürünü bir daha ayn? fiyatla alam?yorum. Benim gelirim sürekli azal?yor, ama gider ve maliyet sürekli art?yor. Kazanc?m?z yükselmiyor ki hep bizden gidiyor."
“SERALAR HURDA F?YATINA DEM?RC?LERE G?DECEK”
Yalova ve Ç?narc?k’ta Koru Beldesinde çiçekçilikle u?ra?an Önder Erdinç, dede mesle?i çiçekli?i 30-30 y?ld?r yapt???n?, bu y?l?n çiçekçilik sektörü için en kötü y?l oldu?unu söyledi. Çok kötü bir sezon geçirmelerine ra?men mart ay?ndan bu yana hiçbir destek alamad?klar?n? ifade eden Erdinç, ?unlar? payla?t?:
"Her yerin kapal? olmas?ndan dolay? çiçeklerimizin hepsi ellerimizde kald?. Çiftçiye hiçbir ?ekilde destek verilmiyor. Ama say?n bakan?m?z ç?k?p televizyonlara 'Çiftçilere çok büyük desteklerimiz var' diye aç?klamalar yap?yor. Do?rudur vard?r. Ama söylenen rakam. Milyonlar, milyarlar oldu?u konu?uluyor. Ama bir de çiftçi ba??na dü?ün rakam? anlats?nlar. Bize bu destekleri vermeyin. Bu pandemi sürecinde çiftçinin sigortas?n? ödeyin. ?laç gübre deste?i hiç yok. KDV’yi kald?rm?? ama fiyatlar müthi? derecede zamland?. Böyle giderse tar?m sektörü üç be? seneye biter. Seralar hurda fiyat?na demircilere gider. Çünkü sektör çok kötü durumda. Nas?l geçinece?im ben sadece sigortam? ödemeye kalksam senede 10 bin lira geçecek. Yani gidi?at?m?z iyi de?il. Devletin yapmas?n? istedi?imiz ?ey çiçek sektörünün önünü açmas?. Yaz?n kendi yapt???m?z konservelerimiz var, onlar? ?u an yiyoruz. Hadi bu ay? ödedik ödemelerimizi. Önümüzdeki ay ne yapaca??z? Çocuklar internetten ders görüyor her ay 110 lira internet paras? ödüyorum. Bu evin hiç mi ihtiyac? yok? ??in alt?ndan ç?kam?yoruz. Yevmiyeye gidece?iz. Bu çiçekleri satmazsak elimizde kalacak.
"SEÇ?MDEN SEÇ?ME KARANF?L DA?ITIYORLAR, ??MD? Ç?ÇEK DA?ITIN K? Ç?ÇEKÇ?LER? AYAKTA TUTUN"
?imdi her günü yasaklad?lar. E?lenen, evlenen yok. Cenazeler 30 ki?i onlar da zaten sinirli. Ne yapaca??z? Devlet bizden als?n. Bir ara devletimiz sebze kuyruklar? (pazarlar?) açm??t?. Gene açs?n çiçek de sats?n. Seçimden seçime karanfil da??t?yorlar. Bu zor günlerde bu çiçe?i da??t?n ki çiçekçileri ayakta tutun. Nedense dü?ünler k?s?tlan?rken yaz?n bütün plajlar aç?kt?. Herkes e?leniyordu ama dü?üne gidemiyordu. Her ?ey birbirine ba?l?. Bundan sonra tek bir umudumuz kald?. Her halde en son çare bütün ürünleri toplay?p Ankara’da bir yere dökece?iz. Ama Meclis'in önüne ama Ankara’n?n giri?ine. Çiçek üreticisi sesini duyurmas? laz?m.”