CHP, geri dönü?üm tesislerinde ya?anan yang?nlar?n nedenlerinin ve yasaya ayk?r? ?ekilde yang?nlar?n bir bertaraf yöntemi olarak kullan?ld??? iddialar?n?n ara?t?r?lmas?, at?klar?n yak?lmas?n?n önüne geçilebilmesi için al?nabilecek önlemlerin belirlenmesi, geri dönü?üm tesislerinin yasalara ve uluslararas? standartlara uygun bir ?ekilde faaliyetlerini sürdürmesinin sa?lanmas? amac?yla meclis ara?t?rma komisyonu kurulmas?n? istedi.
TBMM Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü ve ?zmir Milletvekili Murat Bakan’?n haz?rlad??? ara?t?rma önergesinde, son y?llarda geri dönü?üm tesislerinde ç?kan yang?nlardaki art?? dikkat çekildi. CHP’li Murat Bakan, geri dönü?üm tesislerinde 2018 y?l?nda 10, 2019 y?l?nda 39, 2020 y?l?nda 65 ve 2021 y?l?n?n ilk 6 ay?nda 69 yang?n ç?kt???n? söyledi.
Avrupa’dan gelen plastik at?k miktar?n?n AKP iktidar? döneminde sadece son 15 y?lda 173 kat artt???n? hat?rlatan CHP’li Bakan, “Avrupa ?statistik Kurumu Eurostat verilerine göre; Avrupa Birli?i’nde plastik at?klar?n yüzde 78,5’i ayr??t?r?p toplan?yor fakat bunlar?n yaln?zca yüzde 41,5’u AB s?n?rlar? içinde geri dönü?türülebiliyor. Dönü?türülemeyen plastik at?klar di?er ülkelere gönderiliyor. Ancak denetimin az oldu?u ülkelerde, at?klar?n geri dönü?türülmeyip do?aya at?larak çevresel kirlili?e neden oldu?u ya da dönü?türülemedi?i için yasalara ayk?r? olarak gömüldü?ü/yak?ld??? için havay?, topra??, suyu kirletti?i biliniyor. Avrupa’dan Türkiye’ye geri dönü?üm ad? alt?nda getirilen tonlarca plastik at?k ve yasa d??? döküm nedeniyle ?zmir, Adana, ?stanbul, Kocaeli, Manisa ba?ta olmak üzere ülkemizin dört bir yan?nda çöp da?lar? birikti. Bir k?sm? tar?m arazilerine depoland?, bir k?sm? topra?a gömüldü, bir k?sm? vadi ve nehir yataklar?na istiflendi, bir k?sm? da yak?larak bertaraf edildi. Türkiye, Avrupa Birli?i’nin en büyük plastik at?k çöplü?ü haline geldi. Veri sitesi Statista’n?n Birle?mi? Milletler Comtrade Veritaban?’ndan derledi?i bilgilere göre; Türkiye 2019 y?l?nda dünyan?n en çok plastik çöp ithal eden ülkesi oldu. Yeterli denetim ve dönü?türme altyap?s? olmamas?na ra?men, kontrolsüz ?ekilde at?k ithal eden ülkemizde, at?klar? geri dönü?türme ad? alt?nda kurulan ?irketlere yat?r?m te?viki verilmesi, ithalat yapan firmalara vergi muafiyeti getirilmesi süreci içinden ç?k?lmaz bir hale sürükledi” diye konu?tu.
‘2021 y?l?n?n sadece ilk 6 ay?nda 69 yang?n ç?km??!’
Geri dönü?üm tesislerinde ç?kan yang?nlar?n hiçbir sektörde rastlanmayacak s?kl?kta ç?kmas?n?n dikkat çekici oldu?unu ifade eden CHP’li Murat Bakan, “Çevre örgütlerinin derledi?i bilgilere göre geri dönü?üm tesislerinde 2018 y?l?nda 10, 2019 y?l?nda 39, 2020 y?l?nda 65 ve 2021 y?l?n?n sadece ilk 6 ay?nda 69 yang?n ç?km??. Yang?nlar?n hepsinin ?üpheli oldu?u söylenemese de Interpol’ün 2020 y?l?nda yay?nlad??? ‘Plastik At?k Ticaretinde Suç Rotas?’ raporuna göre bu tür yang?nlar?n at?klar? bertaraf yöntemi oldu?u vurgusu çok önemli. Kar???k plastik at?k ithalat?n?n yasaklanmas? ve kamuoyunda ithal çöplerle ilgili tepki göz önünde bulunduruldu?unda 2021’in ilk 6 ayd?nda geri dönü?üm tesislerinde ç?kan yang?n verisinin 69 olmas? dikkate, sorgulamaya ve ara?t?rmaya de?er bir veri. Plastik at?klar?n yak?lmas?, çevreye büyük miktarda karbon ve mikroplastik salarak, zehirli olabilecek metallerden pestisitlere kadar çok say?da kirleticinin havaya, su kaynaklar?na ve tar?m alanlar?na kar??mas?na neden oldu?u gerçe?i de yads?namaz. At?klar?n yak?lmas? sadece havam?z?n, topra??m?z?n, suyumuzun kirlenmesi sadece çevre aç?s?ndan bir tehlike olu?turmaz ayn? zamanda halk sa?l??? aç?s?ndan da ciddi risk demektir. Geri dönü?üm sektörü ciddi denetimlere muhtaç bir sektör. Bu konudaki iddialar?n pe?ine dü?meli, geri dönü?üm tesislerinde ç?kan yang?nlar?n sebeplerini ara?t?rmal?, geri dönü?üm sektörünün denetimini sa?lamal? ve geri dönü?üm tesislerinin yasalara ve uluslararas? standartlara uygun bir ?ekilde faaliyetlerini sürdürmelerini sa?lamal?y?z” dedi.