?zmir ?l kad?n Kollar? Ba?kan? Uçar, ?zmir ?l Ba?kanl???nda yapt??? bas?n aç?klamas?nda “ Biz bu haklar? büyük mücadeleler sonunda kazand?k. Cumhuriyetimizi kad?n erkek beraber kurduk. Cumhuriyet Halk Partisi olarak diyoruz ki; e?it, demokratik, laik, sosyal hukuk devleti olan bir Türkiye’yi yeniden hep birlikte in?a edece?iz. Ayd?nl?k bir gelecek tasar?s?yla kurulan Cumhuriyetimizin karart?lmas?na asla izin vermeyece?iz” sözlerine yer verdi. Uçar, yapt??? bas?n aç?klamas?n?n tamam?nda ?unlar? söyledi;
96 y?l önce bugün, Türk Medeni Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Ba?ta ebedi liderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, e?itlik ve demokrasi mücadelesinde bize güç katan tüm devrimcileri sevgi, sayg? ve ?ükranla an?yoruz.
Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi, kad?n?n insan haklar? aç?s?ndan dev bir ad?md?r. Bu yasa kad?n? ve erke?i yurtta?l?k temelinde e?itlemi?tir. Erke?in çok e?lili?i ve tek tarafl? bo?anmas?na ili?kin düzenlemeler kald?r?lm??, tek e?le evlilik esas? getirilmi?tir. Kad?nlara bo?anma, mahkemede tan?kl?k yapma, e?it miras, velayet hakk? ve mallar? üzerinde tasarruf yapma hakk? tan?nm??t?r.
1 Ocak 2002 tarihinde yürürlü?e giren yeni Türk Medeni Kanunu ile de aile hukuku kurallar? günün de?i?en ko?ullar?na uygun hale getirilmi?tir. “Aile reisi kocad?r” hükmü de?i?tirilmi?, evlilik birli?inde kad?n ve erke?e e?it söz hakk? tan?nm??t?r. “Evin seçimini kocan?n yapaca??” hükmü de?i?tirilerek, e?lerin oturacaklar? evi birlikte seçmeleri hüküm alt?na al?nm??t?r. Evlilik birli?inin giderlerine yaln?z malvarl??? ile de?il emekleriyle de kat?labilme olana?? sa?lanm??t?r. Ayr?ca evlilik sona erdi?inde evlilik sürecinde edinilen mallar?n payla??m?nda e?ler aras? e?itlik sa?lanm??t?r.
?STANBUL SÖZLE?MES? HUKUKSUZCA FESHED?LD?
AKP iktidar?n?n kad?n erkek e?itli?ine inanmayan zihniyeti, her geçen gün kazan?lm?? haklar?m?z? a??nd?rd?. 2017 y?l?nda “müftülere resmi nikâh yetkisi” tan?nd?. Böylece laik hukukun simgesi olan Medeni Kanunu’muzla sa?lanan hukuk birli?i göz ard? edildi. 2021 y?l?nda ise Cumhurba?kan? Erdo?an’?n bir gece yar?s? karar? ile kad?n?n ya?am hakk?n? savunan ?stanbul Sözle?mesi hukuksuz bir ?ekilde fesih edildi. ?imdi de kad?n?n nafaka hakk?na göz dikildi.
ÖMÜR BOYU NAFAKA ?DD?ASINI TÜ?K B?LE YALANLIYOR
De?erli Bas?n Mensuplar?, Bo?anma sonras?nda taraflara üç çe?it nafaka hakk? tan?n?r. Bunlar; tedbir nafakas?, i?tirak nafakas? ve yoksulluk nafakas?d?r.
Tedbir nafakas?; bo?anma davas?n?n aç?ld??? günden ba?layarak dava süresince gerekli görüldü?ü hallerde verilen bir nafaka türüdür. Kad?n Dayan??ma Vakf?’n?n “Yoksulluk Nafakas?” incelemelerine göre, dava sürerken mü?terek çocuklar için talep edilen tedbir nafakas? oran? sadece yüzde 44’tür. E?ler için talep edilen tedbir nafakas? oran? ise yüzde 46’d?r.
??tirak nafakas?, çocu?un velayetini alan e?e, çocu?un bak?m?, e?itimi ve korunmas? için ödenen nafakad?r çünkü bu giderler anne ve baban?n ortak sorumlulu?udur. Mü?terek çocuklar için talep edilen i?tirak nafakas?n?n oran? yüzde 61’dir.
Yoksulluk nafakas? ise bo?anma davas?n?n bitip kesinle?mesinden sonra ödenen bir nafaka türüdür. Bo?anma yüzünden yoksullu?a dü?ecek tarafa, geçimi için di?er taraftan mali gücü oran?nda nafaka ba?lan?r. Düzenlemede herhangi bir cinsiyet belirtilmemi?tir. Daha çok kad?n?n lehine olmas?n?n nedeni, bo?anma sonras?nda yoksulla?an taraf daha çok kad?nlard?r. Bu tablo toplumsal cinsiyet e?itsizli?inin bir sonucudur.
Kald? ki bu nafaka süresiz de?ildir. Alacakl?n?n yeniden evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü halinde ortadan kalkar. Buna ek olarak, alacakl? taraf?n bir ba?kas?yla fiilen evlenmi? gibi ya?amas?, i?e girerek yoksullu?unun ortadan kalkmas? durumunda da mahkeme karar?yla kald?r?labilir. Ayr?ca, mali durumlar?n de?i?mesi halinde nafaka miktar?n?n azalmas?na karar verilebilir. Kad?nlar taraf?ndan talep edilen yoksulluk nafakas?n?n oran? yüzde 70’tir, çünkü davalara taraf olan kad?nlar?n yüzde 45’inin herhangi bir geliri yoktur.
Kad?n Dayan??ma Vakf?’n?n 2019 y?l?nda yapt??? bu çal??maya göre, mahkemeler, nafaka taleplerinin sadece yüzde 8’ini tam olarak kabul etmi?tir. Ayr?ca nafaka mebla?lar? da kamuoyuna yans?d??? gibi milyonlar de?ildir. Kad?nlar?n sadece yüzde 2’si 2000 TL’nin üstünde nafaka al?rken yüzde 66’s? 500 TL’nin alt?nda nafakaya mecbur b?rak?lmaktad?r. ?unu da hat?rlatmakta fayda var: ba?lanan nafakalar?n yüzde 50,7’si hiç ödenmemektedir.
Ayr?ca, bir gün evli kal?p ömür boyu nafaka ödedi?ini iddia eden erkekleri TÜ?K verileri bile yalanl?yor. 2020 y?l?nda aç?klanan TÜ?K verilerine göre, Türkiye’de bo?anmalar?n sadece yüzde 2.2’si bir y?ldan az evlilikleri kaps?yor.
De?erli Bas?n Mensuplar?, ?ahs?m hükümetinin yapt?klar? bunlarla da bitmiyor. Aile Hukuku’nda “zorunlu arabuluculuk” uygulamas? getirilmeye çal???l?yor. Bu düzenleme hayata geçirilirse; kad?nlar aç?s?ndan yeni ma?duriyetler yarat?lacak. Örne?in, kad?n ?iddet uygulayan erkek ile ayn? masada uzla?maya zorlanacak.
AKP Hükümeti bo?anmalar? h?zland?rarak, dava süresince yoksulla?an tarafa ve çocu?a ba?lanan tedbir nafakas?n? da ortadan kald?rmay? planl?yor. Bo?anma davas? süresince aile konutunda kad?n ve çocuklar?n ya?amas?na karar verilebiliyordu. Oysa getirmeye çal??t?klar? yeni düzenlemede, kad?n ve çocuklar birkaç ay içinde aile konutundan ç?kar?labilecek. Zaten ödenmeyen nafakalar için ister öde, ister ödeme dönemi ba?layacak.
KADINLARIMIZI MEDEN? KANUNA SAH?P ÇIKMAYA DAVET ED?YORUZ
De?erli Bas?n Mensuplar?, Biz bu haklar? büyük mücadeleler sonunda kazand?k. Cumhuriyetimizi kad?n erkek beraber kurduk. Cumhuriyet Halk Partisi olarak diyoruz ki; e?it, demokratik, laik, sosyal hukuk devleti olan bir Türkiye’yi yeniden hep birlikte in?a edece?iz. Ayd?nl?k bir gelecek tasar?s?yla kurulan Cumhuriyetimizin karart?lmas?na asla izin vermeyece?iz.
Tüm kad?nlar? ve e?itlikçi erkekleri Medeni Kanunumuza sahip ç?kmaya davet ediyoruz. Bugün bizimle dayan??ma içerisinde olan kad?n platformlar?n?, dernekleri, duygu ve dü?üncelerimizi payla?an, ço?altan herkesi selaml?yoruz. Hepimiz e?it, hepimiz tok, hepimiz güvende, hepimiz özgür oluncaya dek mücadelemiz sürecek."