Yücel, “Bundan tam 115 y?l önce bas?nda sansürün kald?r?lmas? ile demokrasi ve özgürlük yolunda önemli bir ad?m at?lm??, halk?n haber alma özgürlü?ünün dönüm noktas? olmu?tu. Ancak görüyoruz ki 115 y?l sonra sansürde çok daha vahim bir tablo ile kar?? kar??yay?z. Uluslararas? S?n?r Tan?mayan Gazeteciler örgütünün haz?rlad??? 2023 Dünya Bas?n Özgürlü?ü Endeksi’nde Türkiye, geçen y?la göre 16 s?ra gerileyerek 180 ülke içerisinde 165’inci s?rada yer ald?. Gazetecilerin yüzde 23,6’s? haberlerinin yay?mlanmad???n?, yüzde 20,3’ü haberlerinin bir k?sm?n?n ç?kar?ld???n?, yüzde 16,3’ü haberleri yüzünden tehdit edildiklerini ve yüzde 15,9’u ise haberlerinin de?i?tirildi?ini söylüyor. Hiçbir iktidar döneminde bas?n özgürlü?ü bu kadar yara almam??, halk?n haber alma özgürlü?ü bu denli k?s?tlanmam??t?r. AKP koltuklar?n?n ömrünü uzatmak için kendi medyas?n? olu?turarak özgür bas?na büyük bir darbe vurmu?tur. Muhalif bas?n organlar?n? gerek yarg? gerekse RTÜK eliyle cezaland?rmaya da devam etmektedir” dedi.
115 YIL SONRA SANSÜRDE GEL?NEN NOKTA
CHP ?zmir Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu Üyesi Deniz Yücel, Türkiye Gazeteciler Sendikas?’n?n “Türkiye’de Gazetecilik” ara?t?rmas?na de?inerek, ara?t?rmada dikkat çeken istatistikleri s?ralad? ve yorumlad?.
Gazetecilerin ciddi oranda sansüre maruz kald?klar?n? belirten Yücel, habercilik faaliyetlerinden kaynakl? davalar?n aç?lmas?, haberlerine eri?im yasa?? getirilmesi gibi sorunlar?n da ço?unlukta oldu?una dikkat çekti. Gazetecilere yönelik aç?lan davalara de?inen Yücel, ?unlar? söyledi:
HER 10 GAZETEC?DEN 4’Ü DAVALIK
“Habercilik faaliyetleri nedeniyle her 10 gazeteciden 4’üne yani yüzde 39,7’sine dava aç?ld??? görülmektedir. Haberlerine eri?im getirilen gazetecilerin oran? yüzde 17, darp edilen gazetecilerin oran? ise yüzde 14,9’dur. Gazetecilerin yüzde 14,6’s? para cezas? alm??, yüzde 13,2’si ölümle tehdit edilmi?; yüzde 11,9 gazetecinin ise foto?raf makinesi, telefon vb. dijital materyallerine el konulmu?tur. Daha ac? olan tablo da ?udur ki; yüzde 9,8 gazeteci i?kence ve kötü muameleye maruz kalm??, yüzde 8,7 gazeteci cinsel sald?r? tehdidi alm??, yüzde 7,8 gazeteci i?ten ç?kar?lm??, yüzde 6,3gazeteciye adli kontrol uygulamas? ba?lat?lm?? ve yüzde 4,2 gazeteci ise tutuklanm??t?r. Yine TGS’nin verilerine göre 20 gazeteci ve medya çal??an? cezaevinde bulunmaktad?r. Bas?n yasama yürütme ve yarg?dan sonra 4. Güç olarak adland?r?lmaktad?r. AKP iktidar?n?n s?kl?kla üzerinde bask? kurdu?u medya organlar? neredeyse gazetecilik yapamaz hale geldi. Muhalif bir görü?, ayk?r? bir fikre tahammülü olmayan iktidar gazetecileri haks?z ve hukuksuz bir ?ekilde cezaevlerinde tutmaya devam ediyor. Mevcut iktidar bu ?ekilde hem ifade özgürlü?ü suçu i?liyor hem de halk?n haber alma özgürlü?ünü k?s?tl?yor.”
EN BÜYÜK ENGEL: SANSÜR VE ?FADE ÖZGÜRLÜ?Ü
Türkiye’deki gazetecilerin kar??la?t?klar? engellerin art?k mesle?i yapman?n önüne geçen bir seviyeye geldi?ini belirten Yücel, “Gazetecilik mesle?inin icra edilebilmesi için, ifade özgürlü?ünün güvence alt?na al?nmas?, sansürün önlenmesi ve gazetecilerin mesleki ba??ms?zl???n?n desteklenmesi gerekmektedir. Mesleki örgütlenmelerin, gazetecilerin haklar?n? ve ç?karlar?n? savunma konusundaki rolü ve etkinli?i art?r?lmal?d?r” diye konu?tu. Yücel, gazetecilerin ya?ad??? sorunlar? ise ?öyle s?ralad?:
24 TEMMUZ, BAYRAM OLMAKTAN ÇIKTI
“Bas?n emekçilerimizin ço?unlu?u haftada 45 saat ve üzeri çal???yor ve y?ll?k izin haklar?n? tam olarak kullanam?yorlar. Dü?ük maa? al?yorlar ve maa?lar? enflasyon kar??s?nda eriyor. Gazetecilik meslek sosyal bir meslektir ve bu maa?larla gazetecilerin sosyal ya?amlar?n? devam ettirebilecek, mesleki geli?imlerini sa?layabilecek sosyal faaliyetlerde bulunmalar? imkâns?z hale geliyor. Sektörde birçok gazeteci asgari ücret ve daha alt?nda maa?lara çal???rken, bas?n kanununa göre 212’den yatmas? gereken sigortalar? normal i?çi statüsünden yat?r?lmaktad?r. Fikir i?çisi say?lmayan birçok bas?n emekçisinin k?dem, fazla mesai, y?ll?k izin gibi hukuksal haklar? bu ?ekilde gasp edilmektedir. Bunun yan? s?ra stres, kayg? ve fiziksel zorluklar nedeniyle gazetecilerin yüzde 76,7’si ya?ad?klar? sorunlar? a?mak üzere psikolojik destek almad???n? belirtmi?. Neredeyse her 2 gazeteciden 1’i mesle?ini icra ederken siyasi bask? hissetti?ini söylüyor (%47,7). Her 4 gazeteciden 1’i ise mesle?ini de?i?tirmeyi dü?ünüyor. Geçinmek için yetersiz görülen meslekler aras?nda yer alan gazetecilik art?k Türkiye’de yap?lamaz hale gelmi?tir. Bu sebeple 115 y?l önce bas?n bayram? dense de günümüzde 24 Temmuz’a bas?n bayram? demek, bas?n kartlar? iptal edilen, bask?lardan dolay? mesle?i b?rakmak zorunda kalan ve tutuklanan gazetecilere haks?zl?kt?r. Bayram? kutlanacak bir özgürlük ortam? AKP iktidar? döneminde ne yaz?k ki kalmam??t?r.”