Dünyada merkez bankalar?n?n kar veya zarar etmesinden çok nihai hedefine ula??yor olabilmesinin önemli oldu?unu vurgulayan Türeli; bununla birlikte 2023 y?l?nda tüm ticari bankalar istisnas?z yüksek kar aç?klarken, ticari bankalara bankac?l?k hizmeti sunan ve likiditenin ülkedeki ana kayna?? olan Merkez Bankas?’n?n zarar etmesinin ancak, ana faaliyet alan?n?n d???ndaki faaliyetlerindeki art??lar ile aç?klanabilece?ini ifade etti.
Merkez Bankas?’n?n ba??ms?zl???n? kaybetmesi sebebiyle olu?an zarar?n nedeni Kur Korumal? Mevduat uygulamas? m??
Söz konusu tarihi zarar tutar?n?n; temel amac? “fiyat istikrar?n? sa?lamak” olan ancak Cumhurba?kan?n?n “Faiz sebep, enflasyon neticedir” de?erlendirmesinin etkisinde kalarak karar ba??ms?zl???n? kaybetmi? durumda bulunan Merkez Bankas?’n?n mevcut konumunun da sorgulanmas?n? gerektirdi?ini belirten Türeli;
-Yaz?l? ve görsel medyada yer alan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas?’n?n 2023 y?l?nda 818,2 milyar TL zarar etti?i yönünde yer alan haberlerin do?ru olup olmad???n?,
-Söz konusu “tarihi zarar”?n yanl?? ekonomik politikalar? perdelemek için ‘çok parlak enstrüman' diye topluma sunulan “Kur Korumal? Mevduat” uygulamas? nedeniyle mi gerçekle?mi? olup olmad???n?n aç?klanmas?n? istedi.
Hazine Merkez Bankas?na kaynak aktaracak m??
Rahmi A?k?n Türeli önergesinde;
Söz konusu uygulama nedeniyle 2022 ve 2023 y?llar?nda Merkez Bankas? kaynaklar?ndan yap?lan net ödeme tutar?n?n ne kadar oldu?unun, bu ödemelerin Merkez Bankas? kay?tlar?nda hangi hesaplarda muhasebele?tirilmekte oldu?unun ve bu zarar kar??l???nda Hazine taraf?ndan Merkez Bankas?’na herhangi bir kaynak aktar?m?nda bulunulup bulunulmayaca??n?n yan?tlanmas?n? istedi.
Devlet hazinesi aç?s?ndan Kurumlar Vergisi ve kar transferi kayb? tutar? ne kadar?
Türeli, Hazine ve Maliye Bakan? Mehmet ?im?ek’ten bu zarar?n devlet hazinesi bak?m?ndan birkaç y?l sürecek kurumlar vergisi ve kar transferi kayb?na neden olup olmayaca??, bu ödemelerin günümüz Türkiye’sinde mevduat sahipli?inin da??l?m? dikkate al?nd???nda bir servet transferi anlam?na geldi?i yönündeki görü?lere kat?l?p kat?lmad???n?,
-Günümüz kurlar? ile hesapland???nda hali haz?rda yakla??k 69 Milyar dolar? bulan “Kur Korumal? Mevduat” uygulamas?n? ne zaman ve nas?l sonland?rmay? dü?ündü?ünü aç?klamas?n? istedi.
Merkez Bankas? yönetimi hakk?nda soru?turma açt?racak m??
Türeli ayr?ca Mehmet ?im?ek’ten söz konusu zarar?n sebebinin tespiti ve sorumlular?n ortaya ç?kar?lmas? amac?yla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas? bünyesinde herhangi bir tefti?, ara?t?rma, inceleme ve soru?turma çal??mas? yapt?rmay? dü?ünüp dü?ünmedi?inin de yan?tlanmas?n? istedi.