2023 y?l? Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nde ödenek üstü harcamaya ili?kin bir tablonun olmamas?n?n nedenini soran Türeli, Say??tay’?n konuyla ilgili görevini yapmad???n? ve Genel Uygunluk Bildiriminin Say??tay’a iade edilerek yeniden düzenlenmesi gerekti?ini söyledi. Türeli “Say??tay’?n haz?rlay?p Meclis’e sundu?u 2023 y?l? Genel Uygunluk Bildirimi, 2023 y?l? Kesin Hesab?n? aç?klamaktan ve ?effafl?ktan uzak. Genel Uygunluk Bildiriminde bütçedeki ödenek art??lar?n?n dayana?? gösterilmemi? ve artan ödeneklerin nereye harcand??? aç?klanmam??t?r. Bu, çok ciddi bir problemdir ve buradaki görü?melerin seyri aç?s?ndan da bunu sakatlay?c? bir etki olu?turacak.” dedi.
Türeli, ?unlar? aktard?:
“SAYI?TAY YER?NE B?R DEDEKT?F G?B? ÇALI?TIK!”
''2023 y?l? Kesin Hesab?n? konu?uyoruz. Merkezi yönetim ba?lang?ç bütçe ödene?i 4 trilyon 808 milyar lirayd? fakat y?l sonu bütçe ödene?i 7 trilyon 290 milyar lira olarak gerçekle?ti. Ba?lang?ç ödene?i ve y?l sonu gerçekle?en ödenek aras?nda 2 trilyon 482 milyarl?k bir fark var.
Genel Uygunluk Bildiriminde tablo 2 var, onun dipnotunda diyor ki: 15/7/2023 tarih ve 7457 say?l? Ek Bütçe Kanunu’nda 1 trilyon 164 milyarl?k bir ek bütçe gelmi?ti. Ek bütçeyi koyunca ba?lang?ç ve y?l sonu ödenekleri aras?ndaki fark 1 trilyon 318 milyara dü?üyor fakat ondan sonras?na ili?kin hiçbir aç?klama yok genel uygunluk bildiriminde, kesin hesap kanunu teklifinde de yok. Bu sene 2023 y?l? Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nde ödenek üstü harcamaya ili?kin tablo yok ve do?al olarak Say??tay da herhâlde buradan hareket etmi?. Hâlbuki Say??tay'?n “Burada bir aç?k var, bu nedir?" sorular?n? sormas?, buna ili?kin gerekli ara?t?rmalar?, soru?turmalar? yapmas?, bunu tespit etmesi ve rapora yazmas? gerekiyordu, fakat yapmam??.
Biz o zaman onun üzerine bir dedektif gibi yola koyulduk. “Bu aradaki fark nerelerden kaynaklanabilir?" dedik çünkü Genel Uygunluk Bildiriminde 1 trilyon 318 milyar liral?k farkl?l???n nedenlerinin aç?klamas? yok.
7456 say?l? Kanun’u hat?rlars?n?z Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görü?mü?tük. Orada Cumhurba?kan?na ödenek art?rma yetkisi verilmi?ti. Düzenleyici etki analizinde bu miktar 794,1 milyar olarak belirleniyordu ve tertipleri de belliydi; personel giderleri, Sosyal Güvenlik Kurumuna devlet primi ve SGK'ye bütçeden yap?lacak tertipler, emekli maa?lar?, memur maa?lar?ndaki art??lar, bayram ikramiyeleri bunun içindeydi. Ancak 7456 say?l? Kanun ne Kesin Hesap Kanunu Teklifinde var ne de Genel Uygunluk Bildiriminde. Onu da dü?tük, fark indi 524 milyar liraya.
Dedektifli?e devam ettik “Ne olabilir acaba?” dedik. 6 ?ubat 2023’te ya?ad???m?z depremin ard?ndan deprem bölgesinde ola?anüstü hâl ilan edildi. Ola?anüstü Hal Yasas?’n?n 30'uncu maddesi, Cumhurba?kan?na ola?anüstü hâlin gerektirdi?i harcamalar? kar??lamak üzere genel bütçe ödeneklerinden yüzde 5’e kadar art?rma yetkisi veriyor. Bakt?k, yüzde 5 ne kadar ediyor: 240 milyar lira. Onu da dü?tük, yine 324 milyar lira fark ald?.
“SAYI?TAY GÖREV?N? YAPMAMI?TIR”
Böyle bir ?ey olamaz, biz bu ?ekilde Kesin Hesap Kanunu Teklifi’ni görü?emeyiz. Say??tay, burada görevini yapmam??t?r. Neden bu konu gündeme getirilmedi? Say??tay temsilcileri burada. Ne diyorlar acaba buna ili?kin?
Buradan ç?kan sonuç ?u: Vatanda??n bütçe hakk? ihlal edilmi?tir çünkü biz burada iki ?eyi beraber konu?aca??z: Hem 2025 y?l? Bütçesini hem 2023 y?l? Kesin Hesab?n?. Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nde olmayan ve Say??tay’?n Genel Uygunluk Bildiriminde görünmeyen birtak?m rakamlar var, bunlar çok büyük rakamlar. Bunlar?n bu ?ekilde olmas?, bu ?ekilde görü?ülmesi do?ru de?ildir. Bu anlamda Genel Uygunluk Bildirimi, Say??tay’a iade edilmeli, düzeltilmeli, ondan sonra bütçe görü?meleri yap?lmal?d?r. Bu ?ekilde bütçe görü?melerinin yap?lmas?, Bütçe Hakk?na, Anayasa’ya, 5018 say?l? Yasa’ya çok aç?k ve net bir ?ekilde ayk?r?d?r.''