Aday listeleri aç?kland??? günden beri özellikle Ödemi?, Tire, Bay?nd?r, Beyda? gibi Küçük Menderes Havzas?'nda bulunan uzak ilçeleri kar?? kar?? dola?an CHP ?zmir Millevekili Aday? Rahmi A?k?n Türeli, izlenimlerini SONKALE'ye aktard?. Türeli, "Art?k bir de?i?im iste?i tüm topluma yerle?mi?. 21 y?ll?k iktidardan herkes b?km??, bunalm?? durumda. Kriz üstüne krizin geldi?i bir ortamda de?i?imin ?artlar? olu?mu?. Çok az da bir zaman kalm??. Önümüzdeki pazar günü bu de?i?imin gerçekle?ti?ini hepimiz görece?iz, ya?ayaca??z" dedi.
KUTUPLA?TIRICI ANLAYI?TAN ÇOK RAHATSIZIZ
Ekrem ?mamo?lu'nun Erzurum mitingine yönelik ta?l? sald?r?y? de?erlendiren Türeli, "Bu olay mevcut iktidar?n uygulad??? politikan?n sonucu. Çok uzun zamandan beri kutupla?t?r?c?, kampla?t?r?c? bir politika var. Kendisinden olmayan? küçümseyen, ay?ran, toplumu bizden olan olmayan diye kampla?t?ran, dü?üncesine, etnik kökenine göre ayr??t?ran bir anlay?? var. Bundan çok rahats?z?z öncelikle onu söyleyelim. Di?er taraftan, kamu görevini yapmas? gereken ki?iler tedbir almay?p adeta hükümet ne derse onu yap?yor, adeta emireri gibi hareket ediyor. Oysa gerekli tedbirlerin al?nmas?na ihtiyaç var. Türkiye 1946'da çok partili hayata geçildi. 1950'de iktidar de?i?ikli?i oldu. Az de?il 73 y?l geçti, Türkiye art?k seçim anlam?nda yeterli olgunluktad?r. Yurtta?lar?m?z da büyük ölçüde bunun fark?ndad?r. Sand?k çok de?erlidir, insanlar sand??a gider iradesini yans?t?rlar. Askeri darbelerden sonra bile sand?k kurulmu? demokrasiye dönülmü?tür. ?nsanlar bu sa?duyuya sahip. Ama hükümetin ve kamu görevlilerinin bu konuda eksikleri, ihmalleri varsa bu büyük s?k?nt?d?r" dedi.
(Rahmi A?k?n Türeli, gazeteci Mustafa Akba?'?n sorular?n? yan?tlad?)
NE ZAMANDAN BER? SANDIK DARBE OLDU
Soylu'nun 14 May?s için söyledi?i "siyasal darbedir" söylemini de de?erlendiren Türeli, "Ne zamandan beri sand?k darbe oldu. Sand?k bir anlamda iktidar?n bar??ç?l bir yolla de?i?mesidir. Tekrar vurguluyorum, Türkiye bu olgunlu?a sahiptir" diye konu?tu.
1950'DE VAROLAN OLGUNLUKLARIN ??MD? OLMADI?INI GÖRÜYORUZ
Rahmi A?k?n Türeli, ?öyle devam etti:
"?ki üç gün önce RTÜK üyesi ?lhan Ta?ç?'n?n bir aç?klamas? var. Son 1 ay içinde, kamu yay?nc?l??? yapmas? gereken, milyonlarca insan?n vergileriyle finanse edilen TRT'de Cumhur ?ttifak?'na 3600 dakika ay?rm??lar, Millet ?ttifak?'na 42 dakika ay?rm??lar. Hat?rlatmak isterim, 1950 y?l?nda seçime gidiliyor. O zaman televizyon yok, radyo var. Türkiye Radyosu'nda ?smet Pa?a ile Celal bey aralar?nda anla??rlar. ?ki partiye de e?it süre verilir ve propagandalar?n? yaparlar. Ta o zamanda varolan olgunluklar?n bugün olmad???n? görüyoruz."
SEÇ?M GÜVENL???
Seçim güvenli?i konusunu da de?erlendiren Türeli, "Gitti?imiz her yerde insanlar soruyor. ?nsanlar sand??a gidip oylar?n? verecek. Ama bizim oylar?m?z? koruyun, do?ru say?ls?n, orada herhangi bir usulsüzlük, hile olmas?n diyorlar. Bu konuda biz de hem CHP hem de Millet ?ttifak?'ndaki di?er partiler olarak gerekli önlemleri ald?k. Sand?k görevlilerimiz çok uzun süreden beri e?itimden geçiyor. Ayn? ?ekilde mü?ahitlerimiz var. Alternatif anlamda da oylar? hesaplayaca??z. Sand?k görevlilerimizin hepsi tutanaklar?n foto?raflar?n? çekip genel merkezimize gönderecek. Genel Merkezimiz de o gelenleri birle?tirip nabz? tutacak. Tabii ki bir taraftan YSK da aç?klayacak ama böyle bir program? kurduk ve uzun zamandan beri i?letiyoruz" dedi.
YURTTA?LARIMIZIN ?Ç? RAHAT OLSUN
Türeli, bu konunun birkaç a?amas? oldu?unu belirtirken, "Sand?ktan ç?kan sonuçlar?n do?ru say?lmas? ve do?ru tutana?a geçirilmesi, sonras?nda sand?k birle?tirme tutanaklar? var, en son da onlar?n bilgisayara geçmesi a?amas? var. Tüm bu a?amalarla ilgili gerekli tedbirleri ald?k, e?itimler verildi. Ben hiçbir problem olaca??n? dü?ünmüyorum. Sand?klar?m?za sahip ç?kaca??z. Seçmenlerimiz sonuna kadar rahat olsunlar. Yeterki onlar sand??a gidip oylar?n? versinler. Sadece bize oy veren seçmenlerimiz için de?il tüm yurtta?lar?m?z sand??a gidip oyunu kullans?n. Tüm istedi?imiz bar??ç?l bir seçim. Sand??a gitsin yurtta?lar?m?z iradesini yans?ts?n. Sand?ktan ç?kan sonuca da herkes sayg? göstermelidir. Bunun tersini dü?ünmüyoruz, dü?ünmek de istemiyoruz" diye konu?tu.
4,5 YILDA 4 MERKEZ BANKASI BA?KANI DE???T?
Ekonomiye ili?kin mesajlar da veren Rahmi A?k?n Türeli, tek adam rejimini ele?tirdi. Geçmi?te, üçlü kararnameler oldu?unu, bunun denetim, liyakat ve istikrar? sa?lad???n? vurgulayan Türeli, "?imdi her ?ey tek adam?n dudaklar? aras?nda. Örne?in Merkez Bankas? ba?kan?. 4 y?ll???na göreve gelmesine ra?men son 4,5 y?lda 4'üncü Merkez Bankas? Ba?kan? göreve geldi" dedi.
Türeli, kuvvetler ayr?l???n?n oldu?u daha demokratik bir sistem kuracaklar?n? belirtirken, h?zl? bir ?ekilde kurumlar?n itibar?n? sa?layacaklar?n?, kapat?lan Devlet Planlama Te?kilat?'n? yeniden kuracaklar?n?, Ekonomik Sosyal Konsey'i tekrar toplayacaklar?n?, Merkez Bankas?'n?n araç ba??ms?zl???n? sa?layacaklar?n?, yat?r?m? ve üretimi yeniden büyüteceklerini anlatt?. Türkiye'nin bugün kaynaklar?n? do?ru ve etkin kullanmad???n? dile getiren Türeli, karadeli?e dönü?en geçi? garantili yollar ve köprüler gibi kamu- özel i?birli?i projelerini tekrar gözden geçireceklerini, sözle?melerinin fesh edilebilece?ini söyledi.
DEL? DUMRUL PARASI G?B? ÖDÜYORUZ
Türeli, Zafer Havaliman? örne?ini verirken, ?öyle konu?tu:
"3 ilin ortas?na yap?ld?. Afyon, U?ak, Kütahya.. Yolcu uçu? garantisi var. 2022 y?l?nda 1 milyon 317 bin 733 yolcunun bu havaliman?ndan uçmas? öngörülmü?. Bu rakam neredeyse üç ilimizin nüfusuna denk. Peki kaç ki?i uçmu?; 24 bin 851... Yani 1 milyon 317 bin 733 yolcu garantisi verilmi?, 24 bin 851 ki?i uçmu?. Yüzde 1,9'a tekabül ediyor. Ve biz t?k?r t?k?r bu paralar? ödemeye devam etmi?iz.
Çanakkale Köprüsü, günlük 45 bin araç geçi? garantisi verilmi?. Ne kadar 2022 y?l?nda günlük araç geçi?i, 6 bin 288... Ama bunlar biliniyordu daha önce, feribotla o kadar araç geçiyordu zaten. ?imdi biz soraca??z, bu sözle?meleri ve geçi? garantilerini niye böyle yapt?n?z... Deli Dumrul paras? gibi ödüyoruz."
HESAP VER?LEB?L?RL?K ÇOK ÖNEML?
?ktidara gelir gelmez ilk 100 günde hasar tespit komisyonu kuracaklar?n?, kurumlar?n foto?raf?n? çekeceklerini vurgulayan Türeli, "Türkiye'nin kaynaklar?n? do?ru kullanmaya ihtiyac? var. Çünkü bu vatanda??n ödedi?i vergilerin nereye harcand???n? bilme hakk?d?r. Devletin içinde milyonlarca i?lem yap?lm??t?r, vatanda? bilemez bunu... Onun yerine milletvekili denetlemesi laz?m. Milletvekili de tamam?n? bilemez. O yüzden Say??tay denetimi devreye girmeli, kapsam? geni?letilmeli... Bizim iktidara gelince en önemli hedefimiz, kesin hesap komisyonunun ba??na muhalefet partisinden birini seçtirmek. Hesap verilebilirlik çok önemli. Biz harcayaca??z kaynaklar? ama hukuki kullan?p kullanmad???m?z?n denetimini komisyon yapacak. Ana muhalefet partisinde kim varsa o komisyonun ba??nda o olacak" dedi.
DEVLETTE ÇOK BÜYÜK ?SRAF VAR
Rahmi A?k?n Türeli, devlette çok büyük bir israf oldu?unu anlat?rken, "Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ten beri tüm cumhurba?kanlar? Çankaya Kö?kü'nde oturdu. Ama ?imdi, Recep Tayyip Erdo?an 1150 odal? bir sarayda oturuyor. 16 tane uçak var cumhurba?kanl??? envanterinde. 1- 2 uça?? anlar?m, 16 uçak ne demek... Bir uça??n uçu? maaliyeti çok yüksek. Çok büyük rakamlar bunlar. Yöneten insanlar?n bu ?ekilde ayr?cal?klar? olmalal?. Vatanda? nas?l ya??yorsa öyle olmal?. Tabii ki gerekli koruma tedbirleri al?nmal?. Ancak kaynaklar?n yanl?? kullan?m?n? kabul etmiyoruz. Cumhurba?kanl??? envanterinde 16 uçak varken, 3 y?l önce ormanlar?m?z cay?r cay?r yanarken bir tane yang?n söndürme uça??m?z yoktu. Tüm bunlar ?unu gösteriyor, Türkiye son dönemde siyasal, ekonomik kriz ve yönetememe krizini birlikte ya??yor. Yönetilemiyor" diye konu?tu.
Yurtta??n milli gelirden hakça, e?itlik içinde pay almas?n? tesis edeceklerini kaydeden Türeli, tüm kurumlar?n bünyesindeki sosyal yard?mlar? tek merkezde toplayacaklar?n? aç?klad?. Aile Destekleri Sigortas? Kurumu olu?turacaklar?n? aktaran Türeli, i?imde uzman 35 bin ki?inin bu kurumda görev yapaca??n?, toplumdaki herkesi sosyal güvenlik ?emsiyesi alt?na alacaklar?n? söyledi.
Türeli, ö?retmen ve sa?l?k personeli atamalar? yapacaklar?n? da dile getirdi.