BBC Türkçe'nin haberine göre; CHP Ayd?n Milletvekili Bülent Tezcan, Kemal K?l?çdaro?lu’nun 2010'da genel ba?kan seçilmesi sonras? onun en yak?n kurmaylar? aras?nda yer ald?. Seçimlerin ard?ndan di?er üyelerle birlikte istifas?n? K?l?çdaro?lu’na sundu ve yeni MYK’da da görev almad?. Tezcan, seçimlerin ard?ndan CHP’de ba?layan de?i?im tart??malar?na ili?kin BBC Türkçe’nin sorular?n? yan?tlad?:
Seçimden sonra partinizde de?i?im tart??mas? ba?lad?. Sizce de de?i?im art?k zorunlu mu?
Bir kere önce ?unu kabul edece?iz. Bu seçimi kaybettik. Kaybettikten sonra da hiçbir ?ey olmam?? gibi, her ?ey normalmi? gibi devam etmek mümkün de?il. Yani ba??m?z? kuma gömüp yürüyemeyiz. Kayba göre dönüp ciddi durum de?erlendirmesi yapmam?z laz?m. Bu sadece durumu kurtarmak, görüntüyü kurtarmak ya da parti taban?n?n gaz?n?, ate?ini nas?l söndürürüz diye de?il. Gerçek anlamda bir muhasebeyi nas?l yapar?z, bundan sonraki seçimi nas?l kazan?r?z? Art?k bu mesele sadece 2024’teki yerel seçim meselesi de?il. Öncelikle o ama onun daha ötesinde. Ondan sonraki seçimlerde e?er Türkiye'nin kaderini de?i?tireceksek; Türkiye'yi bu otoriter, popülist rejimin cenderesinden ç?karacaksak CHP’nin tutumunu, i? yapma biçimini, siyaset yapma biçimini tamam?yla de?i?tirmek zorunday?z. Bu, kararl? ve radikal bir dönü?ümü gerektiriyor.
Daha önce de seçim kay?plar? ya?and?. 13 y?l sonra ilk kez partiden güçlü de?i?im sesleri yükseliyor. Seçim neden kaybedildi? Aday nedeniyle mi yoksa yeterince çal???lmad? m??
Bu seçimde hepimiz için beklenti çok büyüktü. Seçmen için de, partili için de. Kazanaca??m?za çok inanm??t?k. Kazanmak için çok çaba harcand?. Yeni yöntemler denendi. ?ttifak modeli geni?letildi. Bütün bunlar inanc?, umudu yükseltti. Anketler iyi görünüyordu. Beklenti çok yüksekti. Dolay?s?yla kaybedince, travma da çok yüksek oldu. Bir kere bunu tespit edelim: Bir, seçimi kaybettik. ?ki, kayb?n travmas? çok büyük.
Mesele bir suçlu ya da sorumlu aray??? de?il. Sorunu bulup çözmemiz gerek. Bu çerçevede hepimiz kusurlu olabiliriz. Yüzde 50 kusurlu, yüzde 50 kusursuz olabiliriz. Mesele sorun nerede? Geçmi?te nerede hata yap?ld? meselesi orada önem ta??yor. Ama ?imdi gelecekle ilgili ?u çok somut ve herkes bunu söylüyor: Hiçbir ?ey olmam?? gibi yürüyemeyiz. Ve bu süreçte önümüzdeki dönemde yeni yol haritas? çizmek laz?m. ?imdi bu yol haritas? sadece taktiksel sorunlar? çözmeye mi odaklanacak. Yoksa parti stratejik olarak yeniden yap?lanacak m?? Sizin "Geçmi? üzerine konu?al?m" dedi?iniz ?ey geçmi?te yap?lan taktiksel hatalar üzerine yo?unla?t?r?r sizi. Oysa partinin bütünüyle yap?s?n?n konu?ulmas? gerekiyor. Bu da köklü de?i?im demek. 'Yüzde 48’i toplamak önemli ama bizi iktidara ta??mad?'
Peki siz nas?l bir yöntem öneriyorsunuz?
Örgüt, kadro, program, söylem, tutum ve anlay?? de?i?ikli?i. ?imdi köklü, esasl? bir de?i?im...Partinin gelecek kurgusunda bunlar önemli. Bütünüyle bu söyledi?imiz de?i?im, parti reformu...
2010 y?l?nda Kemal Bey genel ba?kan oldu?unda, buna ba?lam??t?k. Ciddi bir dönü?üm, heyecanla ba?lad?. Ve belli noktaya geldi. Bugün kurdu?umuz ittifaklar, partinin helalle?me söyleminden tutun; zaman zaman ele?tirilen, "Parti kendi geçmi?inden, kendi kurucu ayarlar?ndan ayr?ld?" gibi çok da hakl? olmayan baz? ele?tiriler...Hatta politika yapma tarz?nda baz? hatal? politikalar?n bile, partinin ray?ndan ç?kt??? gibi anlat?ld??? bir süreç ya?ad?k.
Bu politika, anayasa referandumunda, o kampanya döneminin ana kolonu haline getirdi CHP’yi. Arkas?ndan yerel seçimlerde bunun esasl? sonucunu ald?k. En son cumhurba?kanl??? seçimi merkezindeki ittifak, o sürecin sonucuydu ve önemlidir. Yani yüzde 48’i bir yerde toplamak önemlidir ama yetmedi.
2018’deki cumhurba?kan? adaylar?n?n ald?klar? oylara bak?yoruz, topluyoruz, 2023’te ald???m?zla ayn?: Yüzde 47,8. Yüzde 48’i yüzde 51’e ç?karabilmeliydik, ç?kmad?. Bu döneme kadar birçok ?ey yap?ld? ama bu bizi iktidar yapma noktas?na ta??mad?. Bu seçimlerin bize ilk göstermesi gereken ?ey, de?i?im kapasitesinin art?k t?kand???. Burada da de?i?im bir kapasite ikmaliyle, yani birilerini takviye ederek olmaz. Yeni kapasite ikmali olmal?.
Nas?l olacak bu kapasite ikmali?
De?i?imin içeri?ini söyledik. Örgüt, kadro, program, söylem, anlay??, tutum de?i?ikli?i diye. Ama de?i?imin önce bir motoru, heyecan? olmas? laz?m. Bu moral bozuklu?unu ortadan kald?racak bir ç?k??a ihtiyaç var. Onun için de?i?im önce liderlik de?i?imiyle ba?lar. Çünkü büyük de?i?imler liderlik de?i?imiyle ba?lam??t?r. Asl?nda 2010 y?l?nda övdü?üm o önemli dönü?üm, liderlik de?i?imiyle ba?lad?.
Rahmetli Deniz Bey’in davaya çok büyük katk?lar? oldu. Çok iyi bir siyasetçiydi. Ama o da t?kanm??t?. 2010 y?l?nda Kemal Bey'in geli?i morali, motivasyonu, büyük dönü?ümün altyap?s?n? haz?rlad?. Heyecan olmadan dönü?üm olmaz. Hele de böyle büyük bir travman?n ya?and??? yerde, 13 y?l genel ba?kanl?k yapt?ktan sonra, bir kere de?i?im öncelikle genel ba?kanla olmal?. Genel ba?kanla birlikte liderlik kadrosunun de?i?mesi laz?m. Ben de dahil.
Yani hiç kimse bu süreç içerisindeki sorumlulu?unu kenara b?rak?p, “?u de?i?sin ama ben kalay?m” deme hakk?na sahip de?il. Tekrar görev dü?erse tekrar yapar?z ama bu bilinçle yapar?z.
CHP’nin 1970’lerdeki de?i?imi, liderlik de?i?imiyle oldu. Bir kadro hareketi ba?lad?. Bülent Ecevit, program?ndaki dönü?ümü genel ba?kan olduktan sonra sa?lad?. Deniz Bey'den sonra, parti 2010 y?l?nda Kemal Bey'in gelmesiyle bu önemli de?i?iklikleri sa?lad?. ?imdi art?k de?i?im kapasitesinin sonuna geldik. Yeni kapasite ikmali için önce yeni liderlik ihtiyac? var. Onu bir kere net söylememek, etraf?ndan dolanmak demektir.
CHP Genel Ba?kan Yard?mc?s? Bülent Ku?o?lu: Özgür Özel ve Ekrem ?mamo?lu, Genel Ba?kan’a kar?? daha dikkatli olmal?
CHP’de seçim sonras? de?i?im tart??mas?: K?l?çdaro?lu, 'güvenli liman' olarak nereyi i?aret etti, ?mamo?lu’nun 'de?i?im formülü' ne?
'Kemal Bey’in devrimci liderli?i muhafazakarla?maya ba?lad?' Genel Ba?kan Kemal K?l?çdaro?lu, seçime kadar partinin ba??nda kalma e?iliminde oldu?unu ifade ediyor...
Siyaset biliminde iktidar?n muhafazakarla?mas? diye bir bak?? vard?r. Bu iktidar, sadece ülkedeki iktidar de?il. Partilerde de iktidarlar vard?r. Ve parti içindeki iktidarlar uzun süre iktidarda kald?klar? zaman kendileri muhafazakarla?maya ba?larlar. CHP’de de Kemal Bey'in ba?taki devrimci liderli?i ?imdi muhafazakarla?maya ba?lad?. ?ktidar?n muhafazakarla?mas? sürecini ya??yoruz. Biz de o muhafazakarla?maya katk?da bulunduk, bir dönem parças? olduk. Ve bugün hepimizin cesaretle bunu görüp bu dönü?üme imkan vermemiz laz?m.
Parti içi iktidar?n, liderli?in, lider kadronun yerle?ik al??kanl?klar? vard?r. Ki?iler de?i?meden al??kanl?klar? de?i?tirmek zordur. Genel ba?kan?n ilk döneminde bunu anlayabiliriz. Ama 13 y?l sonra en önemli, kazanmaya bizim en yak?n oldu?umuz, iktidar?n da depremden pandemiye, ekonomik krize kadar üç önemli büyük krizi ya?ad??? sürecin arkas?ndan yap?lan seçimi kaybettik. O zaman sadece liderin d???ndaki lider kadrosunun de?i?mesiyle olmuyor.
Bu sözler sorumlulu?un tamamen genel ba?kanda oldu?u anlam?na m? geliyor?
Hakk?n? teslim etmek istiyorum, bu "Kemal Bey iyi bir siyasetçi de?ildi, yanl?? yapt?, kötü yapt?" demek de?il. ?yi, do?ru ?eyler yapt?. Bu süreç içerisinde bazen her ?eyi do?ru yapman?za ra?men de?i?imin önünü açman?z gerekebilir. Çünkü bu, toplumla ili?ki meselesi. Yani siyasetçi toplumla ili?ki kurma sürecinde, topluma mesajlar?n? iletebilme sürecinde problem ya?amaya ba?lam??sa; o zaman de?i?imin önünü açmak için kenarda durabilmeli. Söylem önemli ama söylem kadar söyleyen de önemli.
Bugün toplumla ili?ki konusunda, söyleyenin bu süreçte sorunlu bir noktada oldu?unu görüyoruz. Çünkü bu kadar problemli süreçten sonra söylemler topluma ula?makta, toplumla güven ili?kisi kurmakta ve inand?r?c?l?kta sorun yarat?yorsa, ancak sadece söylemleri de?i?tirerek de?il, söyleyeni de yeniden in?a ederek do?ru bir süreç yaratabiliriz.
Kemal Bey inand?r?c? olamad? m? diyorsunuz?
Sadece Kemal Bey de?il, hepimiz bir kadroyuz. Kendimizi d??ar?da tutarak söylemiyorum. Ama Kemal Bey'i d??ar?da tutarak da bu süreci yönetemeyiz. Art?k o opsiyon, o kredi bitti. De?i?im kapasitesi t?kand?. Kast?m bu.
Önümüzde bir yerel seçim süreci var. Tüm bu sayd?klar?n?z?n seçim öncesi ya?ama geçmesi zor de?il mi?
Ben üç vade say?yorum. K?sa vadede, orta vadede, uzun vadede yapaca??m?z i?ler var. K?sa vadede yapaca??m?z i?, liderlik de?i?imi. Ola?anüstü Kurultay bir seçenekti, olmad?. Ola?an Kurultay takvimi ba?lad?. Burada azami 4 ayda kurultay? yapmam?z laz?m. Önümüzde yerel seçimler var. Ekim sonuna kadar kurultay? tamamlay?p k?sa vadede liderlik, liderlik de?i?imi ve seçim muhasebesini bitirmemiz laz?m.
Orta vadede yapmam?z gereken yerel seçimlere haz?rl?k. Bu dönemi program, tüzük, vesaire tart??malar?yla geçiremeyiz. 31 Mart 2024’e kadar olan süreç orta vade. Seçim haz?rl???n? yap?p, "Yerel seçimlerde nas?l yapaca??z?", "?ttifak yapacak m?y?z, yapmayacak m?y?z?", "Adaylar?m?z kim olacak?". Buraya odaklanmam?z laz?m.
Üçüncü a?ama da bir sonraki Ola?an Kurultay. Bizde kurultay süresi iki y?ld?r. (Tüzük) "Bir y?l uzat?labilir" diyor ama uzatmamam?z laz?m. Bu Ola?an Kurultay bittikten sonraki iki y?ll?k dönemde, bir sonraki Ola?an Kurultay'a kadar da uzun vadede partinin yap?sal dönü?ümünü suhuletle sa?lamam?z laz?m.
?imdi siz olmas? gerekeni anlatt?n?z. Kemal Bey’in yerel seçime kadar devam etme e?ilimi var. E?er bu karar de?i?mezse, bu kurultaya nas?l yans?r?
Genel ba?kan?n aç?klamalar?ndan böyle bir e?ilim oldu?u seziliyor. Ben bu do?rultuda Say?n Genel Ba?kan?m?z? da ikna etmemiz gerekti?ini dü?ünüyorum. Say?n Genel Ba?kan?n anlatt???m bu tarihe bakarak, 2010 y?l?ndaki heyecana bakarak, bugün geldi?imiz noktaya bakarak, bu karara varaca??na inan?yorum. Bu; dönü?ümün sanc?s?z, kararl? ve partinin bütün dinamik güçlerini tecrübesiyle beraber, buraya katk?da bulunacak ?ekilde sa?l?kl? yürümesine neden olur, sürece katk?da bulunur.
Böyle olmayabilir de. O zaman siyasetin do?al, demokratik yar??? vard?r. O dönemde do?al demokratik yar??a ili?kin ben bir anlay?? koyuyorum. Bu anlay??? partide do?ru bulan çok say?da arkada??m?z var. Onlar ç?karlar bu iddia do?rultusunda yola devam ederler. Bunu do?ru bulanlar böyle bir liderlik etraf?nda bulu?ur ve yoluna devam eder. Seçilecek ki?i, kim olursa olsun de?erlidir.
Sizin i?aret etti?iniz veya destekledi?iniz bir isim var m? ve aday olmay? dü?ünüyor musunuz?
Benim özel olarak i?aret etti?im biri yok. ?leride zaman? gelince tercihimi söylerim. Çünkü somut olarak ç?km?? adaylar yok ?u anda.
Yani biz bütün bunlar? anlat?p da ondan sonraki süreçte kendi adayl???m?z üzerinde bir tarif yaparsak, burada samimiyet sorgulan?r. Nas?l Genel Ba?kan’a diyorsak ki "Bunun önünü aç?n, destek verin"; yapmam?z gereken ?ey, bu konudaki olumlu, olumsuz, do?ru, yanl??, bütün birikimimizi de?i?ime kanalize etmek. Onun altyap?s?n? haz?rlamak. Yani onu temsil edecek partili bir figürün kolay çal??abilece?i bir alana yard?mc? olmak. Yap?lmas? gereken budur.
'Dönü?ümleri sa?layamazsak, ?stanbul da risktedir'
Ekrem ?mamo?lu’nun bayram sonras? bir ç?k?? yapmas? bekleniyor. Ama Kemal K?l?çdaro?lu belediye ba?kanlar?n?n seçildikleri beldelere hizmet etmesi gerekti?ini savunuyor. Siz bu bu görü?e kat?l?r m?s?n?z?
Bir kere Ekrem ?mamo?lu CHP’nin sadece bugününde de?il, gelece?inde de önemli bir figür. Çünkü seçimi kazand?. Çal??ma tarz?, ba?ar?s?, gençli?i, iddias? önemli.
Bizim ba?ka çok önemli kadrolar?m?z da var. Ad? geçti?i için söylüyorum, Özgür Özel önemli bir isim. Geçmi? dönem grup ba?kan vekilli?i yapan di?er arkada?lar?m?z var.
Yani ?imdi biz bütün bu önemli isimleri gelecek siyasetini kurgulamakta kullanabilirsek ve onlar?n birikimlerini ortak ak?l zemininde bulu?turabilirsek do?ru yolda yürürüz. Biz onlar?n her birine, d??ar?dan elbise biçerek do?ru yolda yürüyemeyiz.
?stanbul Belediye Ba?kanl???, di?er belediye ba?kanl?klar?m?z...Bunlar bütün bu yenilenme sürecinde ele al?n?p konu?ulacak i?ler. Bu, “?mamo?lu mu, K?l?çdaro?lu mu” tart??mas? de?il. ?mamo?lu’nun da, “Ben mutlaka genel ba?kan olaca??m, ?stanbul Belediye Ba?kan? olmayaca??m” diye bir beyan?n? duymad?m. Yenilenmekten bahsediyor, "Otural?m, masada bunu konu?al?m. Sadece MYK de?i?imiyle bu olmaz" diyor. ?imdi bunu götürüp de onun adayl??? eksenine s?k??t?rmak ya meseleyi kavrayamamakt?r ya da tart??may?, çözümü bo?up mevcut statüyü devam ettirme niyetidir. E?er biz bu dönü?ümleri sa?layamazsak ?stanbul'da risktedir.
?u sorun tabii ki: Diyelim Ekrem ?mamo?lu, Genel Ba?kan Aday? oldu ve seçildi. O zaman da ?stanbul Belediye Meclisi içinden seçim yap?lacak ve ba?kanl?k AK Parti'ye geçecek. Ama bu çözülemeyecek bir ?ey de de?il. Bunu masaya getiririz, koyar?z. Ama sadece bu gerekçeden yola ç?karak, de?i?im meselesinde "Bekleyelim, kurultay? yerel seçim sonuna atal?m" demek, topu tac? atmakt?r. Bu çözüm Ekrem ?mamo?lu'na ra?men de bulunmaz. O da bu çözüme katk?da bulunur, bulunmak zorundad?r. ?sterseniz, yöntemi bulursunuz.
'39 vekillik, CHP’nin ta??ma kapasitesinin çok üstündeydi'
Bir de 4 partiye 39 milletvekili verilmesi tart??mas? var. Siz de aday belirleme sürecindeki sekizli komisyondayd?n?z. Buna kim karar verdi?
Genel Ba?kan ve O?uz Bey (Kaan Sal?c?) birlikte yürüttü o süreci. Tabii bir kere genel ba?kan?n r?zas?, talimat? olmadan onun (39 milletvekilli?inin) verilebilmesi mümkün de?il. Genel ba?kan vermeden onu nas?l vereceksiniz? Bizim ne say?y?, ne s?ray? belirleme imkan?m?z olmad?. Ne sekizli grubun, ne parti MYK’s?n?n...
?imdi siz bir ili s?ralam??s?n?z. Bütün bu sistem içerisinde düzenlemi?siniz. 8 ki?i görü?ünü söylemi?, genel ba?kan görü?ünü söylemi?, listeyi yapm??s?n?z. Yani haz?r bir taslak listeyi olu?turmu?sunuz havuzda. Sekizli heyet olarak siz çal??man?z? yapm??s?n?z. Bir bak?yorsunuz ?stanbul 1. Birinci Bölge'ye 7 ki?i gelmi? d??ar?dan, 6 ki?i kal?yor. Zaten 13 vekil ç?kar?yorsunuz.
Sizin listeye koydu?unuz ve olmas?n? istedi?iniz, örgütün de "Bulunsun" dedi?i isimler birden bak?yorsunuz kay?yor. Yani ?imdi burada 39 ki?i verilmesi küçümsenecek bir i? de?il, do?ru da de?il. Bu insanlar, k?ymetli insanlar. ?ah?slar?na dönük bir ?ey demiyorum. Onlar da Meclis’te partileri ad?na mücadele edecekler. Ama CHP listesinin ta??ma kapasitesinin çok üzerinde bir yap?yd?.
MHP'yle AK Parti ayr? girmi?. MHP listeyi önceden vermi?. O saatten sonra bizim ortak listeyle girmemiz için bir sebep yoktu. O zaman her parti kendi kimli?iyle girebilirdi.