Verdi?i ara?t?rma önergesiyle; tar?mda verimli ve katma de?eri yüksek üretim yapabilmenin ilk ko?ullar?ndan birisinin do?ru arazi toplula?t?rma çal??malar?ndan geçti?ini ifade eden S?nd?r, arazi toplula?t?rmas?n?n tar?m sektörüne ekonomik, sosyal ve yap?sal alanda birçok fayda sa?layaca??n?n alt?n? çizdi. S?nd?r, arazi toplula?t?rmas?n?n, çiftçilerimize ve Türk tar?m?na fayda sa?layacak, sektörün ihtiyaçlar?n? esas alacak ?ekilde düzenlenmesi gerekti?ini ifade ederek; tüm sorunlar?n tart???laca??, devletin almas? gereken önlemler ve yap?lmas? gereken mevzuat çal??malar?yla ilgili çözüm önerilerinin belirlenmesi amac?yla tüm siyasi partilere ça?r?da bulunarak Meclis Ara?t?rmas?na destek verilmesini istedi.
“Ç?FTÇ?LER?M?Z? YAPISAL SORUNLARLA KAR?I KAR?IYA BIRAKAMAYIZ”
Türkiye’nin dünyan?n en büyük onuncu tar?m ekonomisi olmas?na ra?men yanl?? politikalar nedeniyle sektörün darald???n? ifade ederek sözlerine ba?layan S?nd?r, “üreticilerimiz borçlar?, artan girdi maliyetleri, enflasyon kar??s?nda sürekli ezilen ürün fiyatlar?, ithal edilen ürünler nedenyle rekabet avangalj?n? yitirmesi ve yanl?? ve eksik politikalar nedeniyle her geçen gün üretimden kopmakta, üretim yap?lan topraklar? terk etmekte. Ya?anan bu ac? geli?meler, Anadolu'nun kadim çiftçilik kültürünün yok olmas?na, verimli topraklar?m?z?n bo? kalmas?na, ekilebilir arazi varl???m?z?n h?zla azalmas?na neden olmaktad?r. Ürününü yüksek girdiler nedeniyle ederine satamayan, bankalardan ald??? kredileri ödeyemeyen, traktörüne, üretim araçlar?na, tarlas?na haciz konulan, ithalat sopas? ile terbiye edilmeye çal???lan, kartellere ve tüccar?n insaf?na terk edilen çiftçilerimizi bir de arazi toplula?t?rma çal??malar?ndaki s?k?nt?lar, yanl??lar ve yap?sal sorunlarla kar?? kar??ya b?rakamay?z, topra?a küstüremeyiz” dedi.
“DO?RU POL?T?KALARLA DEVLET EL?N?N DE?MES? ELZEMD?R”
Tar?mdaki yap?sal problemleri çözmek için at?lacak en öncelikli ad?mlar?n ba??nda arazi toplula?t?rmas?n?n geldi?ini vurgulayan S?nd?r, “arazi toplula?t?rmas?ndaki s?k?nt?lar?n çözülmesi arazi ve su varl???m?z?n en rasyonel ?ekilde de?erlendirebilmemizi de sa?layacakt?r. TÜ?K verilerine göre tar?msal i?letmelerimizde ortalama arazi büyüklü?ü 60 dekar, üretici mülkiyetindeki arazi ise ortalama 10 parçadan olu?maktad?r. Fransa’da ortalama arazi büyüklü?ü 600 dekar olup bir veya iki parseldir. Avrupa ortalamas?na bak?ld???nda ise 166 dekard?r. Bugün birçok ilimizde miras hukuku veya farkl? nedenlerle parçalanan arazi yap?s?, birle?tirilmeye ve toplula?t?r?lmaya çal???lmaktad?r. Bu s?k?nt?ya do?ru politikalar çerçevesinde devlet elinin de?mesi ise elzemdir. Toplula?t?rma, tar?m yap?lan arazi miktar?n? ve parçal? arazilere göre birim alandan elde edilen verimi çok daha fazla yükseltmektedir. Arazilerin altyap?lar? ve parsel ?ekilleri arazi toplula?t?rmas? ile düzenlendi?inde, teknoloji ve yeni yöntemlerin kullan?lmas?na da imkan sa?lar. Parsel büyüklüklerinin artmas? ile birlikte, üretimde girdi maliyetleri azal?r. Verimli tar?m yap?lmas? sonucu k?rsaldan göçün önüne geçen arazi toplula?t?rmas? k?rsal ve ekonomik kalk?nmay? te?vik eder” dedi.
“AZALMA 25-30‘LARA ULA?TI!”
Tüm siyasi partileri ara?t?rma önergesine destek vermeye ça??ran S?nd?r sözlerini ?öyle sonland?rd?: “Ülkemizde arazi toplula?t?rma projeleri, toplula?t?rmay? yapan firmalar, yerel yönetimler ve devlet yetkililerince bir rant kap?s? olarak görülmü?, üretici ad?na birçok noktada fayda getirmesi gerekirken, üreticiyi zarara u?ratm?? ve ma?duriyet yaratm??t?r. Toplula?t?rma projeleri arazi parçalanmas?n?n önüne geçememi? ve ortalama arazi büyüklü?ünü art?ramam??t?r. Aksine çiftçinin sahip oldu?u parsel say?s? artm??, arazi büyüklükleri küçülmü? ve toplam arazi miktar?nda ciddi bir azalma gerçekle?mi?tir. Yap?lan toplula?t?rma çal??malar? ile yol ve kanal gibi altyap? düzenlemeleri sonucu üreticiye ait olan arazi miktarlar?nda yüzde 10 düzeyinde bir azalma kabul edilebilir, ancak ülkemizde bu oranlar yüzde 25-30‘lara ula?m??t?r. Çiftçilerimizin taleplerini, beklentilerini kulak arkas? edemez, seslerine kulak t?kayamay?z. Anadolu’nun kadim geçim kayna?? olan çiftçili?imizin kan kaybetmesine seyirci kalamay?z. Tüm siyasi partilere ça?r?m?zd?r; arazi toplula?t?rmas? Türk tar?m?n?n öncül kurtulu? reçetesidir.”
S?nd?r, Tar?m ve Orman Bakan? Bekir Pakdemirli’ye ise yan?tlamas? istemiyle TBMM’ye verdi?i önergede ?u sorular? yöneltti:
1. 2002 y?l?ndan bugüne Bakanl???n?zca yürütülen arazi toplula?t?rma projelerinin illere göre da??l?m? ve toplula?t?rmaya konu olan arazi büyüklükleri ne kadard?r?
2. Toplula?t?rma projeleri sonucunda Bakanl???n?z?n ülkemiz için koymu? oldu?u ekonomik hedefler nelerdir? Uygulamalar?n sona erdi?i projelerde bu hedeflere ula??lm?? m?d?r?
3. Toplula?t?rma projeleri baz?nda, proje öncesi ve sonras? ortalama parsel büyüklü?ü ve parsel say?lar? nedir?
4. Toplula?t?rma sonucu üretici ba??na dü?en ortalama arazi kayb? oranlar? ne kadard?r? Bu arazi kay?plar?n?n ekonomik de?er olarak miktar? nedir? Bu oranlar dünyada bilimsel olarak kabul edilen proje standartlar?na uygun mudur?
5. Toplula?t?rma projelerinin uyguland??? alanlarda ortak kullan?m pay? kesintisi üretici ba??na oran olarak ne kadar yap?lm??t?r? Ortak kullan?m pay?n?n %10’u geçti?i proje uygulamalar? var m?d?r? Ortak kullan?m pay? kesintisine itiraz eden üretici say?s? kaçt?r?
6. Toplula?t?rma projesi uyguland?ktan sonra üreticilerin parsel say?lar?nda azalma yerine art??lar olmu? mudur? Toplam projeleri içerisinde bu oran ne kadard?r?
7. Projelerde, yol, kanal gibi altyap? için ayr?lan araziler haricinde art?k alanlar ortaya ç?km?? m?d?r? Bunlar?n oranlar? nedir? Bu art?k alanlar nas?l de?erlendirilmi?tir?
8. Projelerin ihale bedelleri nedir ve ihaleleri hangi firmalar alm??t?r? Y?llara göre dekar ba??na dü?en ihale bedelleri TL ve Amerikan Dolar? olarak ne kadard?r?
9. Toplula?t?rma projesi uygulanan bölgelerde üreticilere yönelik memnuniyet anketleri yap?lm?? m?d?r? Toplula?t?rma projelerinin etki de?erlendirme analizleri yap?lm?? m?d?r? Söz konusu anket ve etki analiz sonuçlar? nedir?
10. Toplula?t?rma projeleri uygulamalar? sonras?nda iller baz?nda üretici ma?duriyetlerine dair yap?lan itirazlar ve resmi ba?vurular olmu? mudur? Proje uygulamalar?na itiraz dilekçesi veren ve dava açan üretici say?s? kaçt?r? ?tiraz gerekçeleri nelerdir?
11. Toplula?t?rma projelerinin fiili olarak de?il, tapular ve haritalar üzerinden yap?ld???na dair iddialar bulunmaktad?r. Bu konuyla ilgili Bakanl???n ya da toplula?t?rma ihalesi alan firmalar?n taraf oldu?u davalar var m?d?r? Bu sorunlar?n ya?and??? illerin ve toplula?t?rma projelerinin isimleri nelerdir?
12. Toplula?t?rma projelerinde ihaleyi alan firmalara hangi i? kalemleri için ödeme yap?lmaktad?r? Tesviye, s?n?r olu?turma, yol ve sulama arklar?n?n kullan?l?r halde teslimi gibi konularda yap?lmayan i?lemlerle ilgili dava konular? veya üretici itirazlar? var m?d?r? Bu i?leri yapmasalar dahi ihaleyi alan firmalara ödeme yap?lmakta m?d?r?