S?nd?r, “Kadim Maden ilçemizin yerle?im alan?n?n alt?nda da rezerv oldu?u biliniyor. Heyelan riski ve endi?esi yarat?larak kent ba?ka bir co?rafyaya ta??nmak isteniyor. Maden yataklar?na kar h?rs?yla göz diken ?irket, ilçe halk?n? çaresizce evini yurdunu, ata topra??n? terk etmeye zorluyor. Maden ilçemizin ç??l???n?, gözya?lar?n? ise iktidar görmezden geliyor” dedi.
“??RKET SANK? FABR?KAYI DE??L ?LÇEY? SATIN ALMI?!”
Cumhurba?kan? Yard?mc?s? Fuat Oktay’?n yan?tlamas? istemiyle soru önergesini TBMM Ba?kanl???na sunan S?nd?r, “Elaz?? Maden ilçemiz çok köklü bir tarihe sahip. Osmanl? döneminde belediye olan ilçe, Cumhuriyet döneminde de sosyal ve kültürel faaliyetlerle, do?al güzellikleriyle öne ç?km??t?r. 1938 y?l?ndan 90’l? y?lar?n ortas?na kadar devlet taraf?ndan i?letilen bak?r i?letmesi yöre kalk?n?n kalk?nmas?nda en önemli ta??y?c? kolonlardan biri olmu? fakat 2007 y?l?nda bak?r madeni özelle?tirme kapsam?nda bir firmaya devredilmi? ve o firmada bölgeye telafisi asla mümkün olmayacak zararlar vermi?, yaralar açm??. Yani her ?ey madenin özelle?tirme kapsam?na al?nmas?yla ba?lam??. Kente yapt???m?z ziyarette özelle?tirmeyle fabrikay? devralan ?irketin sanki fabrikay? de?il de bölgeyi sat?n alm??ças?na davran??larda bulundu?unu tespit ettik. Bak?r ç?kartmak için çok fazla dinamit patlat?lm??, ç?kan hafriyatlar bölgede ya?ayan yurtta?lar?n ya?am alanlar?n? da içine alan yerlerde binalar?n arkas?na, do?an?n ve çevrenin görece?i zarar da dü?ünülmeden geli?i güzel dökülmü?” dedi.
“DEVLET YURTTA?LARINI ÖZEL F?RMAYA TERC?H EDEMEZ”
Maden ?irketi taraf?ndan gerçekle?tirilen ?iddetli ve s?k patlamalar?n bölgenin tarihi yap?s?na ciddi zararlar verdi?ini, yöre halk?n?n evlerinde ve kamu binalar?nda çatlaklar olu?tu?unun alt?n? çizerek sözlerine devam eden S?nd?r, “2018’in ba??nda artan ?ikayetler üzerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl??? taraf?ndan i?letmeye tetkik için heyet gönderilmi?. Sorumlu firmaya 6 ay içinde hafriyatlar? kald?rmas?, 3 ayl?k dönemlerle tetkik edilmesi ve uygunsuzluk tespit edildi?i takdirde sözle?menin feshedilece?i bildirilmi?. Ama ne hikmetse bu kararlar ask?da kalm??. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl???n?n yaz?s?nda belirtilen önlemlerden hiçbirisi uygulamaya koyulmad??? gibi bir de yurtta?lar?m?zdan ata topraklar?n?, bölgeyi terk etmeleri istenmi?. Elaz?? Maden ?lçesinde devlet yurtta?lar?n? özel bir firmaya tercih edemez. Bölgede hayat çekilmez hale gelmi?, s?k ve ?iddetli patlamalar nedeniyle heyelanlar olu?maya ba?lam??t?r. Bak?r cevheri at?klar?n?n döküldü?ü yerde patlat?lan dinamitler nedeniyle tarihi öneme sahip Selçuklu döneminde in?a edilen ve ilçenin giri?ini sa?layan Maden Köprüsü y?k?lm??t?r. 1872 y?l?nda in?a edilen Camii Kebir cami, 1895 y?l?nda in?a edilen tarihi Hükümet Kona??, 1899 y?l?nda in?a edilen tarihi Saat Kulesi patlamalar nedeniyle zarar gören di?er tarihi yap?lard?r. Bir tarih bir kent bir kültür göz göre göre kar h?rs?na kurban ediliyor” dedi.
"HAKLI TALEPLERE KULAK TIKIYOR!”
Yöre halk?n?n en büyük beklentisinin ve talebinin Maden ?lçesinin tekrar eski güzel günlerine kavu?mas? oldu?unu dile getirerek sözlerine son veren S?nd?r, ?öyle konu?tu: “kadim Maden ilçemizin yerle?im alan?n?n alt?nda da rezerv oldu?u biliniyor. Heyelan endi?esi var, denilerek kent ba?ka bir co?rafyaya ta??nmak isteniyor. Maden yataklar?na kar h?rs?yla göz diken ?irket, ilçe halk?n? çaresizce evini yurdunu, ata topra??n? terk etmeye zorluyor. Bu ilçe sakinlerini çok endi?elendiriyor. Bölgenin havas?na, suyuna, çevresine, do?as?na ve hatta bölge sakinlerine bile zarar? aç?k olan bu firman?n kamula?t?r?lmas? ivedilikle yap?lmal?d?r. Bölge sakinlerinin ba?ka bir bölgeye ta??nmak istenmesi söylentilerine aç?kl?k getirilmeli ve vatanda?lar?m?z?n bu konuda bilgilendirilmelidir. ?ktidar, hakl? taleplere kulak t?k?yor; Maden ?lçemizin ç??l???n?, gözya?lar?n? ise görmezden geliyor.”
S?nd?r, Cumhurba?kan? Yard?mc?s? Fuat Oktay’?n yan?tlamas? istemiyle TBMM’ye verdi?i önergede ?u sorular? yöneltti:
1.Önergenin verildi?i tarih itibariyle bölgede ya?ayan yurtta?lar?m?z?n say?s? ve ekonomik durumlar? nedir? ?lçedeki kamu/özel çal??an say?s? ve nüfus art??/azal?? oranlar? nedir?
2.Bölgede ki bak?r madeni devletimiz taraf?ndan ç?kart?ld???nda hiçbir s?k?nt? olmazken hatta bölgeye olumlu katk?s? olmu?ken, özel firmaya kiraland???nda ve devredildi?inde neden olumsuz katk?s? olmu?tur?
3.1995-2005 y?l?nda Beroner adl? özel bir firmaya kiralanm?? olan fabrikan?n çevreye ve do?aya verdi?i tahribat nedir? 1995-2005 y?llar? aras?nda bölgede zarar görmü? olan kamu/özel yap? miktar? nedir? Yap?lan bir ?ikayet/dilekçe var m?d?r? Varsa yap?lm?? olan i?lem nedir? Firmaya kesilen ceza veya yapt?r?m olmu? mudur?
4.2007 y?l?nda da özelle?tirme kapsam?nda Y?ld?zlar Holdinge devredilmi? olan alanda, firma taraf?ndan bölgeye ciddi zararlar verdi?i bilinmektedir. Firma hakk?nda taraf?n?za ve/veya ilgili makamlara yap?lan ?ikayet/talep dilekçesi var m?d?r? Varsa bunlar hakk?nda yap?lan i?lem nedir?
5.Bölge sakinleri, özel firma taraf?ndan ya?am alanlar?na hafriyat döküldü?ünü, s?k ve ?iddetli patlamalar nedeniyle heyelan olu?tu?unu söylemektedir. Firman?n do?aya ve yurtta?lar?m?z?n ya?am alanlar?na geli?i güzel dökmü? oldu?u hafriyata neden müsaade edilmektedir? Firmaya bu konuda uyar? ya da cezai yapt?r?m yap?lm?? m?d?r? Yap?lmam??sa nedeni nedir?
6.Bak?r madeni i?leten Y?ld?zlar Holding’in maden i?letme ruhsat? alan?n?n geni?letilmesi için veya yeni/ek ruhsat ba?vurusu bulunmakta m?d?r?
7.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl??? taraf?ndan 04/01/2018 tarih ve 80018 say?l? makam oluru ile mahallinde tetkik için gönderilmi? heyet raporuna istinaden, sorumlu firman?n 6 ay içinde hafriyatlar? kald?rmas?, 3 ayl?k dönemlerle tetkik edilmesi ve uygunsuzluk tespit edildi?i takdirde sözle?menin feshedilece?i bildirilmi?tir. Buna ra?men yaz?n?n uygulamaya koyulmamas?n?n nedeni nedir? Bölgede ki hafriyat nedeniyle heyelan tehdidi devam etmektedir. Hafriyat?n kald?r?lmas? ne zaman sa?lanacakt?r? Bu yönde yap?lan bir çal??ma var m?d?r?
8.Enerji Bakanl???n?n yaz?s?nda belirtilen önlemlerden hiçbirisi uygulamaya koyulmad??? gibi bir de yurtta?lar?m?zdan ata topraklar?n?/bölgeyi terk etmeleri istenmi?tir. Bunun nedeni nedir? Devlet yurtta?lar?n? özel bir firmaya tercih mi etmektedir?
9.Bak?r cevheri at?klar?n?n döküldü?ü yerde patlat?lan dinamitler nedeniyle tarihi öneme sahip Selçuklu döneminde in?a edilen ve ilçenin giri?ini sa?layan Maden Köprüsü y?k?lm??t?r. Tarihi öneme sahip köprüye özel bir firma taraf?ndan geri dönülmez bir ?ekilde zarar verilmi?tir. Bunun için firmaya bir cezai müeyyide uygulanm?? m?d?r? ?lçenin giri?ine köprü ne zaman yap?lacakt?r?
10.1872 y?l?nda in?a edilen Camii Kebir adl? tarihi caminin minaresi de patlamalar nedeniyle zarar görmü? ve risk alt?ndad?r. Caminin korunmas? ve restore edilmesi için bir ödenek ayr?lm?? m?d?r? Restorasyonu ne zaman gerçekle?ecektir?
11.1895 y?l?nda in?a edilen tarihi Hükümet Kona?? da patlamalar nedeniyle zarar görmü?tür. Bu nedenle kaymakaml?k ba?ka bir yere ta??nm??t?r. Tarihi Hükümet Kona?? ne zaman restore edilecektir? Buras? için ayr?lm?? bir ödenek var m?d?r? Ödenek ayr?lmam??sa nedeni nedir? Kaymakaml?k ne zaman tarihi binas?na kavu?acakt?r?
12.1899 y?l?nda in?a edilen tarihi Saat Kulesi de zarar gören bir di?er yap?lardand?r. Restorasyonu ve korunmas? için ödenek ayr?lm?? m?d?r? Restorasyonu ne zaman gerçekle?tirilecektir?
13. Firman?n bölgeye verdi?i zarar her geçen gün artmaktad?r. Bölgede ilgili kurum/kurulu?lar taraf?ndan yap?lan bir inceleme olmu? mudur? Zarar tespit çal??mas? yap?lm?? m?d?r? Çok say?da zarar gören konut ve i? yerlerinin durumu ne olacakt?r? Zarar firma taraf?ndan m? kar??lanacakt?r?
14.Konut ve i?yerlerinin d???nda bir çok kamu binas? (belediye binas?, okul, cami, personel lojmanlar?, sosyal kültürel tesisler) zarar görmü? ya da y?k?lm??t?r. Bunlar?n yerine yenisi yap?lacak m?d?r? Yap?lan bu binalar?n bedeli firma taraf?ndan kar??lanacak m?d?r?
15.Eskiden oldu?u gibi devletimiz taraf?ndan i?letilecek olan madenin ekonomimize oldu?u gibi do?an?n tekrar kendine gelmesi için de önemi ortad?r. Bölgenin havas?na, suyuna, çevresine, do?as?na hatta ve hatta bölge sakinlerine bile zarar? aç?k olan bu firman?n kamula?t?r?lmas? ne zaman yap?lacakt?r?
16.Bir ba?ka iddia ise bölge sakinlerinin ba?ka bir bölgeye ta??nmak istenmesidir. Bölge sakinlerinin ba?ka bir bölgeye ta??naca?? iddialar? do?ru mudur? Do?ruysa bu bölge neresidir? Bölgede ya?ayan yurtta?lar?m?z hakl? olarak ata topraklar?ndan ba?ka bir yere ta??nmak istememektedirler. Bölge sakinlerine ta??nmay? isteyip istemedikleri sorulmu? mudur?