Türk Parlamenterler Birli?i ?zmir ?ubesi’nin Türkan Saylan Kültür Merkezi'nde düzenledi?i, “2023 Genel Seçimleri Sürecinde Seçime Yönelik Yasal Düzenlemeler, Sansür Yasas?ndan Amaçlananlar” konulu panelde CHP ?zmir Milletvekili Atila Sertel ve Eski CHP ?stanbul Milletvekili Hakk? Suha Okay, konu?mac? olarak yer ald?. Paneli, eski ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Aziz Kocao?lu, Eski Çankaya Belediye Ba?kan? Bülent Tan?k ve Konak Belediye Ba?kan? Abdül Batur'un yan? s?ra çok say?da CHP'li eski parlamenter de izledi.
Türk Parlamenterler Birli?i ?zmir ?ube Ba?kan? ve eski ?zmir Milletvekili Erdal Karademir, ?stanbul Taksim'de ya?anan terör sald?r?s? sonras?nda internete ula??m?n k?s?tlanmas?n?n 2023 seçim sürecine ve seçim güvenli?ine ili?kin kayg?lar? art?rd???na dikkat çekti. Tüm bunlar?n ne kadar zor bir seçim süreci ya?anaca??n?n bir göstergesi oldu?unu vurgulayan Karademir, "Bu seçim basit bir seçim olamaz. Bu seçim ya?ad???m?z ekonomik darbo?azdan kurtulacak m?y?z yoksa darbo?az içinde bo?ulacak m?y?z, bunun seçimi. Bu seçim ülkeyi sürüklendi?i uçurumun kenar?ndan kurtar?p kurtaramayaca??m?z sorusuna cevap arayaca??m?z bir seçim. Bu seçim, ülkede yeniden demokratik siyaset yap?l?p yap?lmayaca??n?n da kaderinin belirlenece?i seçim. Onun için belirli ilkeler etraf?nda güçlü bir birliktelik olmadan buradan ç?kman?n yolu olmad???n? görmemiz gerekiyor" dedi.
Eski CHP ?zmir Milletvekili Hakk? Suha Okay ise konu?mas?na, "Demokrasiyi amaç olarak görenler vard?r araç olanlar vard?r. Demokrasiyi araç olarak görenlerin bir k?sm? demokratik yollarla i? ba??na geldikten sonra bir biçimde hep orada kalmay? arzu ederler. Bunun için de muhtelif yollar ararlar. Bu sadece son 20 y?l?n i?i de?il" diyerek ba?lad?.
1950'li y?llardan günümüze kadar seçimlere ili?kin fiilen ve yasalar? kullanarak yap?lan usulsüzlükleri s?ralayan Okay, bu yollara ba?vuran iktidar sahipleri için seçimlerin sadece bir seçim de?il bir ya?am biçimi oldu?unu anlatt?. Okay, referandumla birlikte rejimin de?i?ti?ini ve demokrasinin katledildi?ini, milletin egemenli?inin tek adama devredildi?ini belirtti. 6 Nisan 2022'de de?i?tirilen seçim kanunuyla da bu durumun perçinlendi?ini dile getiren Okay, Cumhurba?kan?n?n seçim yasaklar?ndan muaf tutuldu?unu, son güne kadar propaganda imkan? verildi?ini, seçim baraj?n?n yüzde 7'ye çekildi?ini, milletvekilli?i say?s?n?n ise ittifaklara göre de?il partilerin ald??? oylara göre belirlenmesinin yasaya ba?land???n? anlatt?.
OKAY: YÜZDE 7 BARAJININ H?ÇB?R ÖNEM? KALMADI
Okay, "Cumhur ?ttifak?'ndan AKP, MHP ve BBP, üçü birden seçime girdi?inde yüzde 7 baraj?n?n hiçbir önemi kalm?yor. Yani bu ittifak yüzde 7'den fazla oy ald??? takdirde, ittifak çat?s?ndan di?er partiler de barajdan muaf oldular. Yüzde 7'yi a?ma zorunlulu?u ortadan kalkt?. Yani MHP, yüzde 6,5 oy ald?, baraj? a?amad? de?il, ittifakla birlikte baraj? a?t?. Bu neyi getiriyor; örne?in bir ilde BBP en yüksek oyu ald? ama Türkiye genelinde yüzde 1'in alt?nda oy ald?. Yüzde 7 baraj?na bak?lmayacak, en yüksek oyu ald?ysa BBP'den 1 milletvekili ç?kacak. Yani böylece yüzde 7 baraj?n?n hiç ama hiç önemi kalmad?. Çünkü ittifak çat?s? alt?nda olan partiler bak?m?ndan bir sorun yok. ?ttifak çat?s? alt?nda olmayan di?er partiler yüzde 7 baraj?n? a?mak zorunda. A?amazsa ald??? oylar çöpe gidiyor. Hiçbir önemi kalm?yor" diye konu?tu.
"BAZI PART?LER, YÜZDE 3'LÜK HAZ?NE YARDIM BARAJININ HESABINI DA YAPAB?L?RLER"
?ttifak çat?s? alt?ndaki partilerin oylar?n?n yüzde 3'ü a?mamas? durumunda Hazine yard?m?ndan yararlanamayaca??n? vurgulayan Okay, "Böyle bakt???m?zda ittifak içinde olan partilerin bir k?sm?, örne?in Millet ?ttifak?'ndan da olabilir, yüzde 3'lük Hazine yard?m? baraj?n? da geçelim hesab?n? da yapabilirler. Veyahut da bir partinin çat?s? alt?nda seçime girelim de diyebilirler. Ama yüzde 7 baraj?n?n getirdi?i hiçbir ?ey olmayacak" dedi.
"BAZI ?LLERDE ?TT?FAKLAR OLAB?L?R"
Okay, ?öyle devam etti:
"?ttifak içerisinde milletvekilleri da??l?m? yerine, milletvekillerinin partilerin ald??? oylara göre da??l?m? bir anlamda geçen seçimde Cumhur ?ttifak?'n?n bir uyan?kl??? gibiydi. Sanki, biz ittifak yapar?z, bizden ba?ka kimse yapamaz. Bizim yapt???m?z bu ittifaktan biz yararlan?r?z. ?çimizden birinin art?k oylar? da heba olmaz. O ona eklenir. Hepsini toplad???m?zda milletvekili say?m?zda ciddi bir art?? olur hesab?yd?. Ama bu hesap tutmad?. Millet ?ttifak?, partilerinin ald??? oyla 21 civar?nda daha fazla milletvekili ç?kard?. Gerek CHP, gerek ?Y? Parti. Ama hesap tutmay?nca dediler ki bu i? olmuyor karde?im. Ne yapal?m, milletvekilleri partiler aras?nda ald??? oya göre da??ls?n. Geçmi?teki ittifakta hat?rlarsan?z hiçbir parti tercihinde bulunmadan sadece ittifak?n bulundu?u yere mühür bassan?z oyunuz geçerliydi. Ama ittifaka vermi? oldu?unuz oy, o ittifak alt?ndaki partilerin ald??? oy oran?na göre o ilde da??t?l?yordu. Veyahut hem ittifak hem partiye oy veriyordunuz, parti tercihinde bulunuyordunuz. ?imdi ittifak tercihinde bulunam?yorsunuz. Do?rudan parti tercihinde bulunuyorsunuz. Partilerin ald??? oya göre geçmi?te oldu?u gibi milletvekili da??l?m? hesab? yap?lacak. Muhtemelen 2023 seçimlerinde bu hesaplama yöntemini her parti gözönünde tutacak. Ve muhtemelen baz? partiler seçime girmeyecek. Çünkü partilerin seçime girebilmesi için 41 ilde seçime girmesi laz?m. Belki giremeyecekler. Belki baz? partiler, Hazine yard?m? alay?m hesab?yla seçime girecek. Veyahut da baz? partiler ittifak bünyesindeki içindeki bir parti içerisinde yer alay?m diyecek. Veyahut da ittifak?n baz? büyük partileri, geçmi?teki ald?klar? oya göre, yapacaklar? similasyonlara göre 1'den fazla milletvekili nas?l ç?karabiliriz. Veyahut da ayr? ayr? girerek seçimlere, birbirimizin elinden ete?inden çekip ayn? havuzdan beslenece?iz derken ikimiz birden seçimleri kaybedebiliriz gibi bir endi?e içinde olacaklar. Bu, ?zmir gibi büyük metropollerde çok sözkonusu olacak bir ?ey de?il. Ama 2-3-4-5 milletvekili ç?karan illerde mutlak anlamda siyasi partilerin sorumlular? bir araya gelecekler, bunun hesab?n? yapacaklar ve ona göre bir de?erlendirmede bulanacaklar. Örne?in son yerel seçimde oldu?u gibi baz? ittifaklar olabilir. CHP'nin son dört dönemdir PM üyesi olarak ifade edeyim; biz böyle bir ?ey yapabilir miyiz? Olabilir. Ama bu ittifak içerisindeki partilerle birlikte baz? illerde anla?abiliriz. Bu bir resmi beyan de?il. Ki?isel dü?üncem. Biz de hangi ilde ne oy ald???m?z?, alabilece?imizin hesab?n? yapan bir siyasi partiyiz. Çok da do?ald?r. Bu hesab? yapmam?z da laz?m. Baz? iller var. O illerde ?artlar? daha fazla zorlasan da sonuç alamayabilirsin. O zaman oy heba olmas?n biz de diyebiliriz veya ittifakta birlikte oldu?umuz partilerden biri de bunu dü?ünebilir."
"6 N?SAN'DAN ÖNCE SEÇ?M YAPAMAZLAR"
Seçim tarihine ili?kin ola?an takvimin 18 Haziran 2018 oldu?unu, 6 Nisan'a kadar da seçim olma ihtimalinin bulunmad???n? vurgulayan Okay, "Çünkü seçim yasalar?nda yap?lan de?i?iklik yürürlü?e 6 Nisan 2022'de girmi?tir. Anayasam?z?n 67'nci maddesinin son f?kras? var. Diyor ki; seçim yasalar?nda yap?lan de?i?iklikler 1 y?l içinde yap?lan seçimlerde uygulanamaz. Yani, bu milletvekili da??l?m? ve baraj gibi de?i?iklikleri uygulayabilmeleri için 6 Nisan'dan sonraki bir tarih olmas? laz?m" dedi.
Okay, seçimlerin 14 May?s, 21 May?s veyahut 11 Haziran'da yap?labilmesi için ya TBMM'den karar al?nmas? ya da Cumhurba?kan? Erdo?an'?n inisiyatif almas? gerekti?ini belirtti. Erdo?an'?n seçimin yenilenmesine yani erken seçime karar verebilece?ini aktaran Okay, ?unlar? söyledi:
"Ben ola?an takvimin muhtemelen 18 Haziran olaca??n? dü?ünüyorum. 18 Haziran'dan önce bir seçim yenilenmesi karar?n?n parlamentonun 360 oyuna ihtiyaç vard?r. Veya Cumhurba?kan?n?n inisiyatifine ihtiyaç vard?r. Bu çerçeveden bakt???m?zda 18 Haziran bir seçim tarihi olarak asgariden hesaplanmal? ama her an seçim olacak gibi de tüm partili arkada?lar?n, örgütlerin çal??mas? ?artt?r. Nedeni ?u, bu seçim s?radan bir seçim de?il. Partiler aras?ndaki bir yar?? olmaktan ç?kt?. Bu seçimi kaybederiz, 4 sene sonra bir daha seçim olur, 5 sene sonra bir daha seçim olur, böyle bir ?ey yok. Bu seçim kaybedilirse her?ey kaybedilebilir. Bu seçim demokrasiyle tek adam rejimi aras?nda geçecek bir seçimdir. Bu seçim bir anlamda 2017 referandumunun, at? alan?n Üskadar'? geçemeyece?inin gösterilece?i bir seçim olacakt?r. Hiç kimse umudunu yitirmesin. Örgütlerimiz, yerel yönetimlerimiz çok önemli. Ama vatanda??m?z?n duyarl?l??? bizim örgütümüzün önünde gidiyor. Ve vatanda?, birisinin kaybetmesinde kararl?. O birisi de belli."
AT?LA SERTEL: VPN ÜZER?NDEN ÇALI?AN B?R MODEL GEL??T?R?LEB?L?R
CHP ?zmir Milletvekili Atila Sertel ise hem CHP'nin hem de 6'l? masan?n sand?k güvenli?ine yönelik önemli çal??malar yürüttü?ünü anlatt?. Ancak, ?stanbul'daki terör sald?r?s?n?n ard?ndan internet band?n?n daralt?lmas? ile toplumda endi?e olu?tu?unu vurgulayan Sertel, ?u öneride bulundu:
"?nternet band?n?n daralt?lmas? halinde biz ileti?imi nas?l kurarak, sand?klar?n kontrolünden, ald???m?z ?slak imzalar?n ileti?imini nas?l koordine edece?iz. Ayr? bir yap?lanmaya belki, VPN denilen internet üzerinde çal??abilen bir modeli de geli?tirerek, onu da güvence alt?na alarak, yani Türkiye'deki internet ortam?n? de?il dünya üzerinden bir sistemi organize etmek gerekti?ini burada ilk kez ifade ediyorum. Çünkü hain terör örgütünün kulland??? bir ma?ayla bir patlama sonucu çok masum insanlar?n öldü?ü, ondan sonra uygulamada ilk yapt?klar? i? bili?im taraf?ndan, internet ortam?ndan daralmaya gitti. Ve kimse ne vhatsap üzerinden ne telegram üzerinden ne ba?ka ileti?im araçlar? üzerinden ileti?im kuramad??? gibi, twittera, instagrama giremedi. Ve sosyal medyada büyük s?k?nt? ya?and?."
Toplam seçmenin yakla??k yüzde 10'unu olu?turacak ?ekilde 6 milyon gencin bu seçimde ilk kez oy kullanaca??n? belirten Sertel, "Z ku?a?? dedi?imiz, bu iktidar taraf?ndan zulümden ba?ka bir ?ey görememi?, okusa da e?itim görse de yurt d???na kaçmaktan ba?ka çare görememi?, i?siz kalm??, a?s?z kalm??, iki üç diplomal?, yabanc? dil bilen çocuklar?n mutsuz oldu?u bir ülkeyi yaratanlara kar?? müthi? bir tepkinin oldu?unu dü?ünüyorum" dedi.
RTÜK'E SERT ELE?T?R?LER
Sertel, seçimlerde en büyük etkenlerden biri olacak sosyal medyan?n etkisinin azalt?lmas? için dezenformasyon yasas?n?n ç?kar?ld???n?, tüm toplumun susturulmaya çal???ld???n? dile getirdi. Buna ra?men herkesi görü?lerini aç?klamaya davet eden Sertel, RTÜK'e yönelik de ?u ele?tireleri getirdi:
"711 ki?i çal???yor RTÜK'te. 8 daire ba?kan? var, 46 daire ba?kan yard?mc?s? var. Daire ba?kan yard?mc?lar?n?n baz?lar? birbirlerini tan?m?yor. Ama 15 bin liran?n üzerinde maa?la çal???yorlar. Ve uygulamalar? ?u; ana kademede, siyasi partilerden gelen, Ebubekir ?ahin'in ba?kanl???ndaki RTÜK üyeleri toplant? yap?yorlar ve cezalar? belirliyorlar. O cezalar tamamen siyasal. Örne?in Kemal K?l?çdaro?lu'nun mutfak konu?mas?n? payla?t? diye Halk TV'ye, Tele-1'e, KRT'ye ceza veriyorlar. Yahu anamuhalefet partisi lideri konu?uyor ve televizyon bunu yay?nl?yor. Bundan dolay? ceza al?n?r, ama oluyor. T?P'ten bir milletvekili ç?k?p konu?uyor. O milletvekilinin konu?mas?n? yay?nlad? diye televizyona ceza veriliyor. Hatta bir ceza daha verilirse kapatmaya do?ru gitmeye çal???yorlar. RTÜK, 9 ay içerisinde 14 ceza yazm?? Halk TV'ye. Cezalar?n biri 500- 600 bin liradan a?a?? de?il. Tele-1'e 11 ceza, KRT'ye 5 ceza, FOX TV'ye 4 ceza yazm??, Fla? Haber'e daha dün kuruldu, ona da 4 ceza yazm??. Bu cezalar?n toplam? 11,5 milyon, 9 ayda. Di?er televizyonlara, TGRT'ye 1 ceza. Onlar da art?k sal? günleri Genel Ba?kan?m?z?n konu?mas?n? yay?nlar hale geldi. Dikkatle izlemek laz?m, çizgi de?i?imi var. Beyaz TV'ye 1, ATV'ye 1, aHAber'e s?f?r, Ülke TV'ye, Kanal 7'ye, TVNET'e, AK?T TV'ye hiç ceza yazmam??. Oysa her gün K?l?çdaro?lu'na buralarda a??r hakaret var. 711 RTÜK çal??an?n?n ve üyelerinin tek bir görevi var, 5 tane kanal? izliyorlar. Halk TV, KRT, Tele-1, FOX TV, Fla? Haberi izliyorlar. Arada bir TV5'e bak?yorlar. Tüm i?leri bu. Ba?ka i?leri yok. Karde? kurulu?lar? Bas?n ?lan Kurumu'nun da medya üzerindeki bask?lamas? inan?lmaz boyutlarda."