Yolsuzlu?un temel bir insan haklar? sorunu oldu?una vurgu yapan Nalbanto?lu; Cumhurba?kan? Yard?mc?s? Cevdet Y?lmaz’?n bütçe görü?melerinin son günü TBMM Genel Kurulu’nda yapt??? konu?mada “Kaynaklar çarçur edilmi? olsa, her taraf yolsuzluk, usulsüzlük olsa Türkiye ?u anda herhalde bu milli gelire, bu ki?i ba??na gelire, bu hizmet düzeyine sahip olmazd?.” ifadelerinin gerçeklerle uzaktan yak?ndan ilgisinin olmad???n? belirterek “2023’e veda ederken ?aka yapm?? olmal?, kötü giden 2023’ün sonunda beni güldürdün, Allah’ta seni güldürsün” dedi.
Yolsuzlukla ilgili Cevdet Y?lmaz’?n yan?tlamas? istemiyle soru önergesi haz?rlad???n? da belirten Nalbanto?lu yapt??? aç?klamada; “Yolsuzluk, toplumu derinden etkileyen, huzursuzlu?a ve çat??maya neden olan, gelir da??l?m? e?itsizli?ini ve yoksullu?u derinle?tiren, temel bir insan haklar? sorunudur. Ülkemiz son 10 y?lda yolsuzlukla mücadele alan?nda sürekli bir gerileme ya?amaktad?r. Uluslararas? ?effafl?k Örgütü raporlar?na göre ülkemizin yolsuzlukla mücadele puan? 2013’te 50 iken, sonraki 10 y?lda sürekli gerilemi?, 2022 y?l? itibariyle 36’ya dü?mü? ve Türkiye 180 ülke aras?nda 101’nci s?raya gerilemi?tir. Bu durum Avrupa Birli?i Türkiye 2023 raporunda da yer alm??t?r. Ayr?ca ki?i ba??na dü?en milli gelirde de son 10 y?lda gerileme ya?anm??, 2013 y?l?nda 12.582 dolar iken 2022 y?l?nda bu rakam 10.655 dolara dü?mü?tür. Rakamlar ve gerçekler ortadayken, halk?n yüzde 98’i açl?k ve yoksulluk s?n?r? alt?nda ya??yorken böyle bir aç?klama yap?lmas? olsa olsa bir ?akad?r ve ülke gerçekleriyle ba?da?mamaktad?r.” ifadelerini kulland?.
Uluslararas? ?effafl?k Örgütü ve Avrupa Birli?i raporlar?na göre yolsuzlukla etkin mücadele konusunda irade eksikli?i tespitinde bulunuldu?unu belirten CHP ?zmir Milletvekili R?fat Nalbanto?lu haz?rlad??? önergede de ?u sorulara yer verdi:
“Uluslararas? ?effafl?k Örgütü'nün 2022 raporuna göre, Türkiye, Yolsuzluk Alg? Endeksi'nde son 10 y?l?n en dü?ük puan?n? alarak 180 ülke aras?nda 101. s?raya gerilemi?tir.
Türkiye’nin de üyesi oldu?u Avrupa Konseyi’ne ba?l? kurumun raporunda Avrupa Konseyi Yolsuzlu?a Kar?? Devletler Grubunun (GRECO) 2015 y?l?nda kabul edilen 22 tavsiyesinden 10'unun uygulanmad???, dokuzunun k?smen uyguland??? ve üçünün tatmin edici bir ?ekilde uyguland??? belirtilmi?, ülkemizin tavsiyelere mevcut uyum düzeyinin "küresel olarak tatmin edici olmad???" sonucuna var?ld??? kaydedilmi?tir. Ayr?ca Türkiye Delegasyon Ba?kanl???ndan, en geç 30 Haziran 2024 tarihine kadar, tavsiyeleri yerine getirmek üzere al?nan tedbirlere ili?kin bir rapor sunmas? istenmi?tir.
Öte yandan Avrupa Birli?i Türkiye raporunda da ülkemizin yolsuzlukla mücadelede erken bir a?amada oldu?u ve rapor döneminde ilerleme kaydedilmedi?i belirtilmi?tir. Türkiye'nin taraf oldu?u Birle?mi? Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözle?mesi'ne ayk?r? olarak, ilgili kurumlar? da içeren, tam te?ekküllü bir yolsuzlu?u önleme politikas? hâlâ geli?tirilmedi?ine vurgu yap?lan raporda, “Yolsuzlukla mücadele stratejisi ve eylem plan?n?n bulunmamas?, yolsuzlukla kararl? bir ?ekilde mücadele etme iradesinin eksikli?ine i?aret etmektedir. Sonuç olarak, yolsuzluk bir sorun olmaya devam etmektedir.” ?fadelerine yer verilmi?tir.
Bu ba?lamda;
1. Uluslararas? ?effafl?k Örgütü raporlar?na göre ülkemizin yolsuzlukla mücadele puan? 2013’te 50 iken, sonraki 10 y?lda sürekli gerilemi?, 2022 y?l? itibariyle 36’ya dü?mü? ve Türkiye 180 ülke aras?nda 101’nci s?raya gerilemi?tir. Bu dü?ü?ün ve gerilemenin gerekçeleri nelerdir?
2. Ülkemizin yolsuzlukla mücadele konusunda sürekli geriye gitmesi mevzuattan kaynakl? eksikliklerden mi yoksa uygulamalarda ya?anan sorunlardan m? kaynaklanmaktad?r?
3. Avrupa Birli?i raporunda da yer ald??? üzere ülkemizde yolsuzlukla mücadele konusunda “Strateji ve eylem plan?n?n” bulunmamas?, 2016 y?l?ndan itibaren haz?rl?klar? yap?lmas?na ra?men bugüne kadar ç?kart?lmamas?n?n sebebi nedir?
4. Ülkemizde son 10 y?lda yolsuzlukla mücadele konusunda hangi ad?mlar at?lm??t?r? Yolsuzlukla mücadelenin kararl?l?kla sürdürülmesine yönelik bütüncül bir yasal düzenleme yap?lacak m?d?r?”