Haziran ve temmuz aylar?nda ?zmir’in Seferihisar, Çe?me, Ödemi? ve birçok bölgesinde ç?kan orman yang?nlar?n?n hemen hemen tümünün elektrik hatt? kaynakl? oldu?u ?zmir Valisi taraf?ndan aç?klanmas?na ra?men Gediz Elektri?in “Somut bulgu yok” diyerek sorumluluk üstlenmedi?ini belirten Nalbanto?lu, “Somut bulgu olmas? için ormanlar?n tamam?n?n yanmas? m? gerek” diye sorarak ?irketler kadar bunlar? denetlemeyen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl???’n?n da bu felaketlerde büyük sorumlulu?unun oldu?unu vurgulad?.
Da??t?m hatlar? yenilenmiyor, bak?m yap?lm?yor, hesap sorulmuyor
Elektrik da??t?m ?irketlerinin özelle?tirilmesiyle birlikte, elektrik hatlar?n?n altyap?, bak?m onar?m ve yenileme çal??malar?nda zafiyetler olu?tu?unu belirten Nalbanto?lu, gerekli önlemler al?nmad??? takdirde önümüzdeki y?llarda bu felaketlerin artarak devam edece?ini ifade etti.
Ortaya ç?kan somut verilere ra?men da??t?m ?irketlerinin sorumluluktan kaçt???n?, denetleme ve cayd?r?c? önlemler konusunda da gerekli ad?mlar at?lmayarak yang?n felaketlerine davetiye ç?kar?ld???n? belirten Nalbanto?lu, Meclis’in inisiyatif almas? için haz?rlad??? ara?t?rma önergesinde ?u ifadelere yer verdi:
“2002 y?l?nda iktidara gelen AKP hükümetinin ilk i?lerinden biri özelle?tirmeler sonucu 2002 y?l?nda elektrik üretiminin yüzde 60’?n? tek ba??na kar??layan EÜA?’?n üretimdeki pay? y?llar içinde sürekli azalm??, 2024 y?l?n?n sonunda da yüzde 14,42 olarak gerçekle?mi?tir.
Elektrik üretimi ve da??t?m?n?n özelle?tirilmesi kamunun yükünü katlayarak artt?rd??? gibi bir türlü giderilemeyen altyap? sorunlar?, yenileme ve bak?m onar?m çal??malar?n?n yetersizli?i gibi nedenlerle ülkemizi derinden etkileyen ve telafisi olmayan büyük yang?nlara da yol açm??t?r.
Ülkemiz, bulundu?u co?rafya itibar?yla orman yang?nlar? aç?s?ndan yüksek riskli bir ülkedir. 2021 – 2025 y?llar? aras?nda ülkemizin özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde meydana gelen büyük yang?nlar sadece ormanlar?m?z? de?il, ci?erlerimizi, su kaynaklar? ba?ta olmak üzere oksijenimizi, havam?z?, do?al ve ekolojik ya?am ile gelece?imizi de yakm??t?r. Tar?m ve Orman Bakan? ?brahim Yumakl?’n?n aç?klamalar?na göre orman yang?nlar?n?n yüzde 84’ü insan kaynakl?d?r. Ancak son 4- 5 y?ldaki yang?nlara bak?ld???nda insan kaynakl? yang?nlar kadar elektrik hatlar?n?n da bu yang?nlar?n ç?kmas?na neden oldu?u görülmektedir. Nitekim geçen y?l 20 Haziran’da Diyarbak?r’?n Ç?nar ile Mardin’in Maz?da?? ilçeleri aras?nda ç?kan ve özellikle gece saatlerinde rüzgar?nda etkisiyle k?sa sürede büyüyerek geni? bir alana yay?lan, 15 insan?m?z?n ya?am?n? yitirmesine 100’e yak?n insan?m?z?n yaralanmas?na neden olan yang?n?n, Diyarbak?r Ba?savc?l???’nca haz?rlanan ön raporunda “Yang?n?n elektrik kaynakl? oldu?u tespiti” yer alm??t?r. Elektrik Mühendisleri Odas? (EMO) Diyarbak?r ?ubesinin yang?nla ilgili inceleme yaparak haz?rlad??? raporda da elektrik iletim hatlar?n?n geçti?i güzergâhlarda yang?na kar?? yeterli önlem al?nmad???, yang?n?n ç?kt??? yerin ekili olmad???, iletim hatlar?n?n liflendi?i ve OG sigortalar?n?n yerinde olmad???, hatlar?n geçti?i güzergâhlarda yang?na kar?? önlem al?nmad???, direk diplerinde süs betonu olmad??? ve otlar?n biçilmedi?i belirtilmi?tir.
Benzer ?ekilde haziran ay?n?n son haftas? itibar?yla birbiri ard?na farkl? yerlerde ç?kan yang?nlar sonucu ?zmir adeta cehennemi ya?am??, 14 bin futbol sahas? büyüklü?ünde alan küle dönmü?tür. Do?al ve ekolojik ya?am? yok etmesinin yan? s?ra can ve mal kayb?na da yol açan yang?nlarla ilgili olarak ?zmir Valisi Süleyman Elban ise “Yang?nlar?n elektrik hatlar?ndan ç?kt???n?n tahmin edildi?ine” yönelik aç?klamalarda bulunmu?, çekilen ve yay?nlanan video kay?tlar? da bu aç?klamay? do?rulam??t?r.
Bütün bu gerekçeler ?????nda ülkemizde meydana gelen orman yang?nlar?nda elektrik hatlar?n?n rolünün aç??a ç?kar?lmas?, nakil hatlar?n?n yenilenmesi, altyap?, bak?m ve onar?m ile yang?n tampon bölgesi olu?turma gibi faaliyetler konusunda cayd?r?c? önlemler al?nmas? amac?yla Anayasan?n 98’inci, ?çtüzü?ün 104 ve 105’inci maddeleri gere?ince bir Meclis Ara?t?rmas? aç?lmas?n? arz ve teklif ederim.”