Haz?rlanan taslak tebli?in “Yasal aç?dan, vergi ve ki?isel bilgilerin güvenli?i ve mahremiyeti ile mükelleflerin ticari s?rlar? ve mali durumlar? aç?s?ndan son derece tehlikeli ve sak?ncal?” oldu?una dikkat çeken Nalbanto?lu “Gelir ?daresi Ba?kanl??? ne yapt???n? ve yapt???n?n nelere mal olaca??n? bilmiyor” diyerek ?unlar? söyledi:
“Maliye Bakanl??? Gelir ?daresi Ba?kanl??? bu taslak tebli?le neyi amaçlamaktad?r?
Neden, mükelleflere ait verileri payla??ma açma ihtiyac? do?mu?tur?
Bu bilgilerin ba?ka amaçlarla kullan?lmas?n?n önüne nas?l geçecektir?
Amaç bütçeye yeni bir kaynak yaratmak m?d?r?
Küresel bir pazara dönü?en dünyada bu verilerin ulusal ç?karlar aç?s?ndan da büyük sorunlar yarataca?? görülmemekte midir?
Bu düzenleme Vergi Usul Kanunun 5. Maddesine de ayk?r?d?r.
Vergi mahremiyeti ile ilgili 5’inci Madde; mükelleflerin ve onlarla ilgili kimselerin ki?isel, ticari ve mali bilgilerini koruma alt?na almay? amaçlar. Bu kanun maddesi, vergi ile ilgili görev yapan ki?ilerin, ö?rendikleri gizli bilgileri if?a etmelerini veya bu bilgileri kendi ç?karlar? veya üçüncü ?ah?slar?n ç?karlar? için kullanmalar?n? yasaklar. Bu yasak, görevden ayr?ld?ktan sonra bile devam eder.
Ancak, kanun maddesinin baz? istisnalar? bulunmaktad?r. Örne?in, vergi güvenli?ini sa?lamak amac?yla baz? bilgilerin ilan edilebilece?i belirtilmi?tir. Ayr?ca, adli ve idari soru?turmalarla ilgili olarak belirli bilgilerin kamu kurumlar?na verilmesi de vergi mahremiyetinin ihlali say?lmamaktad?r. Bu durum, vergi adaletinin sa?lanmas? ve devletin mali kontrol mekanizmalar?n?n i?leyi?i aç?s?ndan makul görülebilir. Ama bunlar?n d???nda bir firman?n beyannamesinin, gelir tablosunun, bilançosunun veya di?er mali bilgilerinin, üçüncü ?ah?slarla muvafakat kar??l???nda veya para kar??l???nda Gelir ?daresi taraf?ndan payla??lmas?, vergi mahremiyeti ilkesine ayk?r?d?r.
Kanun maddesinde, bu tür bilgilerin gizli tutulmas? gerekti?i aç?kça belirtilmi?tir.
Bu tebli?in uygulanmas?yla birlikte mükellefler ile Vergi ?daresi aras?nda Gizlilik ?hlali, Güven Erozyonu ve Etik Sorunlar?n do?aca?? ve bunlar?n sorgulanaca?? aç?kt?r.
Öte yandan Taslak tebli?de Kat?lma pay? al?nabilecek bilgiler ve taraflar a?a??daki gibi s?ralanm??t?r;
MADDE 4- (1) 213 say?l? Kanunun mükerrer 413 üncü maddesinin birinci f?kras? gere?ince, Ba?kanl?k sistemlerinde yer alan ve mezkûr Kanunun 5 inci maddesi kapsam?nda üçüncü ki?ilerle payla??labilecek bilgilerin an?lan madde hükümleri çerçevesinde genel yönetim kapsam?ndaki kamu idareleri d???ndaki kamu kurum ve kurulu?lar? ve tüzel ki?ilerle payla??lmas? kar??l???nda kat?lma pay? al?nacakt?r.
Burada üçüncü ki?ilerin hiçbir tan?m? yoktur.
Bu ki?iler ya da firmalar kimdir?
Ne amaçla bunlar? alacakt?r?
Bu verilerin ulusal ya da uluslararas? ba?ka yerlere aktar?lmas? nas?l engellenecektir?
Bu bilgilere eri?imin bir kriteri bir çerçevesi ve s?n?r? var m?d?r?
Düzenleme bu yönüyle de eksik bir düzenlemedir ve büyük sorunlar do?uracakt?r.
Çünkü Vergi mahremiyeti, vergiye tabi ki?ilerin ve kurumlar?n mali durumlar?n?n, i?lemlerinin ve beyanlar?n?n gizli kalmas?n? sa?lamay? amaçlar. Ancak, bu tür verilerin üçüncü ki?ilerle payla??lmas?, vergi mahremiyeti ilkesine ayk?r? dü?er ve ayn? zamanda ki?isel verilerin korunmas? ilkesini de ihlal eder.
Gelir tablosu, bilanço ve beyanname gibi veriler, sadece vergi denetimi ve devletin mali kontrolü amac?yla kullan?lmal?d?r; üçüncü ki?ilere herhangi bir sebeple aktar?lmas? bu ilkelere ayk?r?d?r.
Ki?isel verilerin korunmas? hem etik hem de hukuki bir sorumluluktur. Gelir ?daresi Ba?kanl???'n?n bu tür verileri payla?mas?, tüzel ki?ilerin mahremiyetine sayg? göstermedi?i ve etik sorumluluklar?n? yerine getirmedi?i anlam?na gelebilir. Bu durum, tüzel ki?iler aç?s?ndan hukuki uyu?mazl?klar?n do?mas?na da sebep olabilir.
MAL? MÜ?AV?RLER VE MUHASEBEC?LER? ?T?BARSIZLA?TIRMAYA MI ÇALI?IYORSUNUZ?
Konunun bir di?er önemli boyutu da mali verileri ve muhasebe kay?tlar?n? olu?turan, Gelir ?daresine bildiren meslek mensuplar?n?n (muhasebeci, mali mü?avir, yeminli mali mü?avir gibi) yok say?lmas? ve aradan ç?kart?lmas?na zemin olu?turmas?d?r. As?l veriyi olu?turan meslek mensuplar?n?n de?ersizle?tirilmesi ve bu verileri okuyabilen yapay zekâ yaz?l?mlar?n?n bu sisteme entegre edilmesi, meslek mensuplar? aç?s?ndan ciddi sonuçlar do?urabilir.
Bu durumda;
1. ?? Kayb? ve Mesleki Daralma;
2. Mesleki Rolün De?i?mesi;
3. Meslek Sayg?nl???n?n Azalmas?;
4. Meslek Birliklerinin Rolünün Zay?flamas?; Meslek mensuplar?n?n i?levlerinin azalmas?, meslek odalar?n?n ve birliklerinin etkisini de azaltabilir. Meslek örgütlerinin, üyelerine sa?lad??? destek ve rehberlik hizmetlerinin önemi azalabilir.
5. Rekabet ve Adaptasyon Sorunlar?yla kar?? kar??ya kal?nacakt?r.
Bütün bu gerekçeler ?????nda, son derece tehlikeli sonuçlar do?uracak bu yanl??tan bir an önce vazgeçilmelidir.
Aksi durumda telafisi olmayan yeni sorunlar ortaya ç?kacakt?r.