CHP Milletvekili Av. K?l?ç, konut kiralar? gibi i? yeri ve ofis kira art?? oran?n?n da belirli bir süre sabitlenmesi amac?n? ta??yan; Türk Borçlar Kanunu, Vak?flar Kanunu ve Sosyal Güvenlik Kurumuna ?li?kin Baz? Düzenlemeler Hakk?nda Kanunda De?i?iklik Yap?lmas?na Dair Kanun Teklifi’ni TBMM Ba?kanl???na sundu. TBMM Divan Üyesi Av. Sevda Erdan K?l?ç, yapt??? yaz?l? aç?klamada, yap?lan yasal düzenlemeyle 1 Temmuz 2023 tarihine kadar konut kira art??lar?na yüzde 25 üst s?n?r? getirildi?ini an?msatt?. Milli E?itim Bakanl?'??n?n da yapt??? düzenlemeyle, okullardaki kantin ve benzeri yerlerin kira art?? oranlar?n? 11 Eylül 2023'e kadar yüzde 25 ile s?n?rland?rd???n? ifade eden CHP’li Av. Sevda Erdan K?l?ç, bu düzenleme ile de yakla??k 20 bin kantinci esnaf?n?n ekonomik olarak rahatlamas?n?n amaçland???n? bildirdi.
“Kirac?s?n? ç?karmak için dükkan?n?n önüne bir kamyon toprak dökenler var”
CHP ?zmir Milletvekili Av. K?l?ç, baz? zincir marketlerin de fiyatlar?n? bir ay süre ile art?rmama karar? ald?klar?n? hat?rlatarak, aç?klamas?na ?öyle devam etti:
“Ancak gerçek ve tüzel ki?iler ile Vak?flar Genel Müdürlü?ü ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sahibi olduklar? i? yerleri ve ofislerin kiralar?na yapt?klar? yüzde 300’ü bulan zamlar, pandemi ve ard?ndan AKP iktidar?n?n yanl?? politikalar? sonucu girilen ekonomik girdap nedeniyle zaten zor günler geçiren esnaf?n belini iyice bükmektedir. Yüksek elektrik ve do?algaz faturalar?na girdi maliyetlerinin yüksek olmas? da eklendi?inde, esnaflar art?k nefes alamaz duruma gelmi?tir. ?? yeri sahiplerinin yüksek kira art?? talepleri, i? yeri sahibi ile kirac?y? kar?? kar??ya getirmekte, zaman zaman gerginli?e ve kavgalara varan sürtü?melere neden olmaktad?r. Kirac?n?n yüksek kira art???n? kabul etmemesi durumunda, sahibi oldu?u mülkün önüne bir kamyon toprak döken mal sahiplerinin oldu?una ili?kin haberler zaman zaman bas?na yans?maktad?r. Kirac? yüksek kira art???n? kabul etmemesi durumunda, y?llard?r i?letti?i, yat?r?m ile tadilat ve dizayn de?i?iklikleri yapt???, tabelalar ast??? i? yerinden ç?kmak durumunda kalmaktad?r. Bir esnaf?n o kadar yat?r?m yapt???, y?llard?r i?letti?i dükkan?ndan ayr?l?p ba?ka bir yere gitmesi, o esnaf? art?k bir daha ticaret yapamaz hale getirmektedir.
Devlet, memur ve emekliye yüzde 30 zam verirken, TÜ?K, ocak ay? i?yeri kira art?? oran?n? yüzde 72,31 olarak belirlemi?tir. Ancak pandemiye kadar sahibi oldu?u i? yerlerine yüzde 10 seviyesinde kira art??? yapan, salg?n döneminde bu oran? yüzde 25’e ç?karan SGK, ?zmir’de esnafa kiralad??? i?yerlerine yüzde 122,93 oran?nda zam yapm??t?r.”
TBMM Ba?kanl?k Divan? Üyesi Av. Sevda Erdan K?l?ç, ?stanbul Tahtakale’de bulunan Vak?f Han'daki dükkan kiralar?na yap?lan yüzde 300'lük zamm?n da esnaf? isyan ettirdi?ini belirtti.
Yüzde 300’ü bulan kira art??lar?n?n ?zmir’in kalbi Kemeralt? Çar??s? bünyesinde yer alan Kestanepazar? Camii, Ba?durak Cami, Salepçio?lu Han, Konak Vak?flar Çar??s?, K?zlara?as? Han gibi birçok yerde binlerce esnaf?n ma?duriyetine yol açt???n? vurgulayan CHP Milletvekili Av. K?l?ç, “Çar??n?n emektar? olan 30-40 y?ll?k esnaf, mülkiyeti devlete ait i?hanlar?nda istenen astronomik kira rakamlar? kar??s?nda tahliye endi?esi ya?amaktad?r. Kira art?? oranlar?n?n böyle devam etmesi durumunda iflaslar pe?i s?ra gelecektir.” dedi.
“Esnaf? (acaba mal sahibi ne zaman ç?k diyecek) endi?esinden kurtaral?m”
Ayn? ?ekilde ?ah?slara ait i? yerleri ve ofislerin kiralar?nda da yüksek art??lar meydana geldi?ini dile getiren CHP Milletvekili Av. K?l?ç, aç?klamas?nda ?u hususlar? vurgulad?:
“Artan maliyetler nedeniyle zor günler geçiren esnaf?n s?k?nt?s?, mülk sahiplerinin yüksek kira art?? talepleriyle katlanm??t?r. ?zmir Alsancak'ta i?letmelerin 20 bin TL’den 140 bin TL’ye kadar kira bedellerini ödemek zorunda b?rak?lmalar?, o i?letmelerin kepenk kapatmas? anlam?na gelmektedir.
Kriz ortam?nda esnaf bu kiralar? nas?l ödeyecek? Faturalar, di?er giderler ate? pahas? olmu?, esnaf para kazanam?yor, bu kiralarla nas?l ba?a ç?kacak? Esnaf, deyim yerindeyse kiraya çal???yor. Esnaf daha pandemiden kalan borçlar?n?n taksitlerini ödüyor. ??çiye, memura yüzde 30 zam ama esnaf?n kiras?na yüzde 300 zam... Böyle giderse birçok i? yeri kapanacak. Ülkenin bütün zarar?n? esnaf m? ödeyecek?
?? yeri ve ofis kira art?? oran?n?n belirli bir süre sabitlenmesi, esnaf? ‘acaba mal sahibi ne zaman ç?k diyecek’ korku, endi?e ve stresinden kurtaracak, ekonomik olarak rahatlatacakt?r. Bu nedenle kira art?? oranlar? 31 Aral?k 2023 tarihine kadar en fazla yüzde 30 olacak ?ekilde s?n?rland?r?lmal?d?r. Devlet de gayrimenkul sermaye irad? (geliri) tahsil etti?i verginin bir k?sm?ndan feragat ederek destek sa?layabilir.”