Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ?zmir Milletvekili ve TBMM Anayasa Komisyonu Üyesi Sevda Erdan K?l?ç, Türk Ceza Kanunu’nun 299. Maddesinde düzenlenen “Cumhurba?kan?na Hakaret” suçunun yürürlükten kald?r?lmas? için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kanun teklifi sundu.
Düzenlemenin Anayasa ve Avrupa ?nsan Haklar? Sözle?mesi’ne ayk?r? oldu?u gerekçesiyle acilen yürürlükten kald?r?lmas? gerekti?ini belirten K?l?ç, ?unlar? söyledi:
On de?il, yüz de?il, bin de?il… On binlerce dava. Memlekette ö?retmeninden ö?rencisine, gazetecisinden sanatç?s?na, milletvekilinden parti liderine, 16 ya??ndaki çocuktan, 78 ya??ndaki kad?na kadar yediden yetmi?e on binlerce san?k Cumhurba?kan?na hakaret suçundan yarg?lan?yor. Art?k yeter!
GÖZÜNÜN ÜSTÜNDE KA? VAR DAVALARI
Her kürsüye ç?kt???nda AKP Genel Ba?kan? s?fat?yla kendisinden olmayan herkesi d??lay?c?, ötekile?tirici söylemlerle isnat eden, muhalefete demedi?ini b?rakmayan Cumhurba?kan?na yan?t vermek de O’nu icraatlar? üzerinden ele?tirmek de suç! 1961 Anayasas?'ndan bu yana, Cumhurba?kan? seçilen ki?inin partisiyle ili?i?i kesilirdi. Çünkü Cumhurba?kan?, tüm toplumu kucaklayan, tarafs?z bir makam olarak görülürdü. Ancak 2017'deki Anayasa de?i?ikli?iyle birlikte Cumhurba?kan? seçilen ki?i art?k hem bir siyasi partinin genel ba?kan? hem de yürütmenin ba??d?r. Yani aktif siyasetin tam merkezinde yer alan bir siyasetçidir. Eskiden, tarafs?z ve bütün toplumu kucaklayan Cumhurba?kanl??? anlay???n?n arkas?nda öngörülen bu Cumhurba?kan?na hakaret suçu maddesi, bugün partili ve siyasetle iç içe olan bir makama kalkan olarak kullan?l?yor. Siyasalla?m?? yarg?n?n sonucunda; gözalt?lar ‘gözünün üstünde ka? var’ seviyesine kadar indi.
Avrupa ?nsan Haklar? Mahkemesi bu konuda çok net bir tav?r ald?. ‘Hiçbir devlet ba?kan?na, ele?tirilere kar?? özel bir koruma sa?lanamaz’ dedi. Hatta Türkiye'ye aç?kça ‘bu maddeyi de?i?tirin’ ça?r?s?nda bulundu. Ancak biz, TCK’n?n 299. maddesiyle ele?tiri özgürlü?ümüzü daraltmaya devam ediyoruz.
Bugün TBMM'ye sundu?umuz kanun teklifiyle, ifade özgürlü?ümüzü bo?an, ele?tiriyi suç haline getiren bu anti demokratik, Anayasaya ve Avrupa insan haklar? sözle?mesine ayk?r? olan maddenin acilen kald?r?lmas?n? talep ediyoruz."
"CUMHURBA?KANI TARAFSIZLI?INI Y?T?RD?"
CHP ?zmir Milletvekili Sevda Erdan K?l?ç, TBMM Ba?kanl???’na sundu?u Kanun Teklifi’nin gerekçesinde ise ?u ifadelere yer verdi:
“1961 Anayasas?’n?n 95. Maddesi, ‘Cumhurba?kan? seçilenin partisi ile ili?i?i kesilir’ hükmünü içermekteydi. 1982 Anayasas?’nda korunan bu hüküm, 16 Nisan 2017 referandumu sonras? dönemde ülkemizde Cumhurba?kan?’n?n tan?m? ile ta??d??? görev ve yetkiler de?i?mi?tir. ??aret etmek gerekir ki; referandumdan önce, Anayasa’n?n 101. maddesinin dördüncü f?kras? ?öyle idi: ‘Cumhurba?kan? seçilenin, varsa partisi ile ili?i?i kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeli?i sona erer’ Bu madde, referandum sonras?nda, 21/01/2017 tarihli ve 6771 say?l? Kanunun 7. maddesi ile de?i?tirilmi?tir ve ‘Cumhurba?kan? seçilenin, varsa partisi ile ili?i?i kesilir’ ifadesi maddeden ç?kar?lm??t?r. Yine, Anayasa de?i?ikli?iyle beraber, iki ba?l? yürütme yap?s? ortadan kald?r?lm?? ve ‘Yürütme yetkisi ve görevi Cumhurba?kan? taraf?ndan yerine getirilir’ düzenlemesi getirilmi?tir.
Dolay?s?yla, olu?an siyasi pratikle beraber, 2017 de?i?ikli?inin akabinde "partili Cumhurba?kan?" kavram? anayasa hukuku alan?na dahil olmu?tur. Önceki Cumhurba?kanl??? rejim ve uygulamas?n?n aksine, tüm toplumu kucaklayan ve siyaset üstü/siyasal partiler üstü olan tarafs?z bir Cumhurba?kanl??? müessesesi art?k yoktur. Aksine; siyasal tart??ma ve uygulamalar?n merkezinde bir Cumhurba?kan? vard?r. Hem yürütme görevini üstlenmesi hem de parti genel ba?kan? olmas? nedeniyle; Cumhurba?kan?, siyasetin mücadele alan?n?n aktif bir taraf?d?r. Bunu ulusa sesleni? konu?malar?nda dahi muhalefet partilerine ve liderlerine yönelik söylemlerinde görmekteyiz. S?rf ceza hukuku tekni?i aç?s?ndan da Cumhurba?kan?’na parti genel ba?kan? s?fat?yla yap?lan ele?tiri ile Cumhurba?kan? s?fat?yla yap?lan ele?tiri aras?nda ayr?m yapmay? mümkün k?lacak ve maddi anlamda kanunun gerektirdi?i öngörülebilirli?i temin edecek bir ölçüt katalo?u bulunmamaktad?r. Böyle olunca da makamdaki ki?iyi önceki gibi siyasal tart??ma ve ele?tirilerin üstünde özel bir normla koruyan TCK madde 299 düzenlemesiyle yeni anayasal durum aras?nda uyum kalmam??t?r.
Anayasa de?i?ikli?i öncesinde ender uygulamalarla kar??m?za ç?kan Türk Ceza Kanunu’nun 299. Maddesi, Anayasa de?i?ikli?i sonras? suiistimal edilmi?tir. Say?s? on binlerle ifade edilen dava dosyalar? kapsam?nda binlerce ki?i mahkum edilmi?tir. Geni? toplum kesimleri nezdinde ifade özgürlü?ünü bo?acak kadar kapsaml? uygulanan bu madde ile siyasal iktidar?n bizzat kendisi haline gelmi? bir cumhurba?kanl??? makam? hukuk sistemi üzerinden korunmaya çal???lm??, ele?tiri ile hakaret aras?ndaki ince çizgi ‘hakaret lehine’ yarg?sal bir sopa olarak kullan?lmaya ba?lanm??t?r. Türk Ceza Kanunu'nun 299. maddesinde düzenlenen Cumhurba?kan?’na hakaret suçu, A?HS’nin 10. maddesine ve Anayasa’n?n 26. ve 90. maddelerine aç?kça ayk?r?d?r. ??bu kanun teklifiyle, söz konusu düzenleme ilga edilmekte ve mevzuat?n Anayasa'ya ve A?HS’ne uygunlu?u sa?lanmaktad?r.”