CHP ?zmir Milletvekili Kani Beko, at?k ka??t toplayan i?çilerin sorunlar?n? TBMM'de düzenledi?i bas?n toplant?s? ile gündeme ta??d?.
At?klar?n yüzde 80'inin sokak at?k toplay?c?lar? taraf?ndan topland???n? belirtenBeko, ?u ifadeleri kulland?;
''Bugün bu yo?un gündem içinde COV?D-19 salg?n? ile birlikte durumlar? her geçen gün zorla?an At?k Kâ??t ??çileri ile ilgili bir aç?klama yapmak istiyorum. Teknolojik geli?meler ve sanayile?me ile paralel olarak ya?anan h?zl? kentle?me ve nüfus art???, hem ülkemizde hem de tüm dünyada insan faaliyetlerinin çevre üzerindeki bask?s?n? h?zla artt?rmaktad?r. Mevcut yönetmeliklerde yer verilmese de tek kelimelik bir ibare bulunmasa da sektörel gerçeklik, at?klar?n yüzde 80’inden fazlas?n?n sokak at?k toplay?c?lar? taraf?ndan topland???n? gösteriyor. Ka??t, cam, plastik ve metal gibi geri dönu??tu?ru?lebilir at?klar?, çok tehlikeli at?klar?n ve hastal?k yap?c? mikroplar?n aras?ndan toplayan ve at?k toplama depolar?na satan, böylelikle de geçimlerini sa?laya çal??an i?çilerden söz ediyoruz. Ülkemiz s?n?rlar? içerisinde yakla??k 6 milyon ki?inin sokaklarda tam ve yar? zamanl? olarak 200’e yak?n faaliyet türünde çal??t?klar? bilinmektedir. Yap?lan bir ara?t?rmaya göre, bu 6 milyon ki?inin içinden, kay?t d??? i? yapan sokak toplay?c?lar?n?n say?s? 500 bine ula?maktad?r.''
ÜSTLEND?KLER? ÖNEML? GÖREV GÖZ ARDI ED?LEMEZ
At?k toplay?c?lar?n?n üstlendikleri önemli görevin göz ard? edilmemesi gerekti?ini belirten Beko; ''Sadece ?stanbul’da 100 binin ve Ankara’da 20 binin üzerinde insan, sa?l?k sigortas? ve sosyal güvenlik hakk? olmaks?z?n, Günde çekçekleri ile ortalama 8-10 kilometre yürüyerek yakla??k 12 saat çal???rlar ve toplad?klar? at?klar? 60-80 TL gibi dü?ük bir bedelle hurdac?lara satmak durumunda kal?rlar. Bu noktada at?k toplay?c?lar?n?n, yeniden de?erlendirilebilir at?klar? geri dönü?üm sektörüne kazand?rma aç?s?ndan önemli bir görev üstlendikleri inkar edilemez bir gerçektir. Türkiye’de kay?t d??? olarak toplanan ambalaj at???n?n en az yar?s? sokak toplay?c?lar? taraf?ndan sisteme kazand?r?lmaktad?r. Ancak kazançlar? ile yeme, içme, bar?nma gibi temel ihtiyaçlar?n? dahi kar??layamayan at?k toplay?c?lar?n?n ya?ad?klar? en büyük problemlerden birisi sosyal güvencesizlik. Ayr?ca; Her türlü at?klar?n at?ld??? çöp kutular?n?n sokak toplay?c?lar? aç?s?ndan do?urdu?u sa?l?k riskleri, önemlidir. At?k toplama i?inde, t?bbi at?klardan bula?abilecek hepatit tehlikesi, solunum sistemi hastal?klar? (kronik bron?it, ast?m, verem) uzun çal??ma saatlerine ba?l? olarak fiziksel tükenmi?lik, genel iskelet yap?s?n?n bozulmas? ve psikolojik rahats?zl?klar gibi birçok sorunla kar??la??l?yor.'' ifadelerini kulland?.
SA?LIK PROBLEMLER? YA?IYORLAR
Toplay?c?lar?n ya?ad??? sa?l?k problemlerine de dikkat çeken Beko ?unlar? söyledi;
''Sokak toplay?c?lar?nda solunum sistemi bozukluklar?, tifo ve koleradan tespit edilmektedir.Sokak toplay?c?lar?, ayr?ca kirli toz, yara ve böcek ?s?r?klar?na ve sokmalar?na, a??r çekçekleri çekmelerinden kaynaklanan iskelet bozuklu?una ve genel at?klarla birlikte tehlikeli kimyasallarla temas?ndan kaynaklanan yan?klara ba?l? olarak cilt ve kan enfeksiyonlar?, göz ve solunum yolu enfeksiyonlar? gözlenmektedir. Bu ba?lamda, sa?l?kl? bir çal??ma ortam?n?n sa?lanmas? için at?lacak her bir ad?m?n önemi büyüktür. Say?n bas?n mensuplar?, bu noktada; geri dönü?üm i?çilerinin ülke ekonomisine sa?lad?klar? katk?lar? da sizlerle payla?mak istiyorum. 2,5 litrelik bir plastik ?i?e geri kazan?l?p üretimde kullan?l?rsa 6 saatlik elektrik enerjisi tasarruf ediliyor. Dönü?en her ton cam için 100 litre petrol tasarrufu sa?lan?yor. Kullan?lm?? kâ??d?n geri dönü?ümünde hava kirlili?ini %74, su kirlili?ini %35, su kullan?m?n? %45 azal?yor. 1 ton kâ??t at?k geri dönü?türüldü?ünde do?ada 17 a?aç kesilmekten kurtar?l?yor. Geri dönü?üm ekonomiye y?ll?k en az 35-40 milyarl?k katk?s? olan bir sektör. Ayn? zamanda d??ar?ya ba??ml? oldu?umuz enerjide de tasarruf sa?lam?? oluyoruz. Do?al kaynaklar?m?z korunuyor. Çevre kirlili?i azalt?l?yor. Enerji tasarrufumuz sa?lan?yor. At?k miktar?m?z azalt?l?yor. Gelece?e ve ekonomimize yat?r?m yap?lm?? oluyor.
''500 B?N K???N?N YÜZDE 20'S? ÇOCUK''
Ayn? zamanda at?k toplay?c?lar? ülkemizin ve dünyam?z?n ortak sorunu olan iklim de?i?ikli?i ile mücadele konusunda da toplanan at?klarla büyük bir görevi yerine getirmi? oluyorlar. Peki, at?k toplama bu kadar önemliyken kim bu soka??n emekçileri? Olmaz ise ne olur at?k toplay?c?lar?? Sokaklar?m?zda en az 500 bin at?k toplay?c?m?z var. Bu soka??n emekçileri olmazsa belediyelerin bu konudaki araç, i?çi ve ek mali gider masraflar? iki kat?na ç?k?yor. Ülkemizdeki geri dönü?üm sistemi neredeyse imkans?z hale geliyor. Sokaklar?m?zdaki at?k toplay?c?lar?n?n yüzde 15’i yabanc? uyruklu: Türkmenistan, Suriye, Afganistan gibi ülkelerden gelmi?ler. Onlar da ayn? ?ekilde zor ko?ullar alt?nda çal??maktad?rlar. 500 bin çal??an?n tamam? kay?t d???d?r. Ancak 500 bin ka??t toplay?c?s?n?n yüzde 20’si ise ne yaz?k ki çocuktur. 10 binlerce çocuk sokak toplay?c?s? birçok aç?dan risk alt?ndad?rlar. Tehlikeli ve t?bbi at?klarla kar?? kar??ya kalmaktad?rlar. Kemikleri geli?im sürecinde oldu?u için a??r yük kald?rmak ve ta??mak, çocuklarda çok ciddi iskelet problemlerine neden olmaktad?r. Bu a??r ?artlarda çal??mak zorunda olan çocuklar, e?itim imkanlar?ndan ve kendilerini geli?tirme f?rsatlar?ndan yoksun kalmaktad?rlar. Çocuklar, ?iddet ve tacizle daha çok kar??la?maktad?rlar, daha savunmas?z durumdad?rlar. Yap?lacak ilk i? bu çocuklar? okullara göndermek, sa?l?kl? ya?am ko?ullar? olu?turmakt?r.
At?k ka??t i?çilerinin bar?nma yerleri genelde ka??t depolar?d?r. Sosyal güvenceleri olmadan çal??maktad?rlar. Günlük 60-80 liraya, en az 12-15 saat çal???yorlar ve a??r yükleriyle kilometrelerce yol kat ediyorlar. Sokak at?k toplay?c?lar? yaz?n çok s?cakta, k???n çok so?ukta çal???yorlar. Bu i?i yoksul aileler yap?yor ve ço?u zaman aile bireylerinin tamam? çal??mak zorunda kal?yor. Bu zor ?artlara ra?men do?ay? ve tüm ya?am? bu denli ilgilendiren konularda emek veren bu soka??n kahramanlar?n?n talepleri ise ?unlard?r;
At?k toplay?c?lar? asl?nda kamu görevi önemindeki bu mesleklerinin yasada tan?mlanmas?n?, statülerinin olmas?n?; ve sosyal güvence alt?nda çal??may? talep ediyorlar. Dünyan?n ve insanl?k tarihinin kar??la?m?? oldu?u en y?k?c? tehditlerden birisi olan bu salg?n nedeniyle de salg?n?n sonland??? durumda da sokaklarda ya?ay?p, geçimini sokaklardaki etkinliklerle kazanan kimselerin ihtiyaç duyacaklar? hijyen ko?ullar?n?n sa?lanabilmesi çok zordur. ?çinde geçilen sürecin de ruhuna uygun olarak, sokaklar?m?z?n, bu emekçilerine toplum olarak sahip ç?k?lmas? görev olarak önümüze ç?kmaktad?r. Cumhuriyet Halk Partili Belediyelerimizin bu görevi üstlendikleri ve büyük destek sa?lad?klar?n? biliyoruz ama daha kal?c? ve yap?sal sorunlar?n çözümüne dair ad?mlar?n at?lmas? ?artt?r. Dolay?s?yla yap?lacak ?ey, polis marifetiyle depolar? basmak de?il, bu ki?ilerin ya?amsal ihtiyaçlar?n? kar??layabilmek ad?na bir destek program? olu?turulmas?n? sa?lamakt?r. Bu vesileyle de bir soru sormak isterim; bu bask?nlar?n gerçek sebebi nedir? Neden bugün yap?lmaktad?r? Bu bask?nlar?n arkas?nda hangi yanda? ?irketler vard?r? Bir an önce kamuoyuna bu sorular?n yan?tlar? verilmelidir. Say?n Genel Ba?kan?m?z Kemal K?l?çdaro?lu da bizzat yerinde bu arkada?lar?m?z? ziyaret etmi? ve sorunlar?n?n çözümü için gerekli ad?mlar?n at?laca??n? vurgulam??t?r. Dolay?s?yla bu sorunun çözümü AKP iktidar? ile birlikte art?k iyice görünür olan ve gün geçtikçe artan yoksullu?u sona erdirmektir. Bu da ancak Millet ?ttifak? ?ktidar? ile olacakt?r. Zira Saray ve çevresinin 5’li çete ve yanda?lar? d???nda kimseyi görmedi?i aç?kt?r. Sokaklar?m?zda kar??la?t???m?z, önlerinden yürüyüp gitti?imiz soka??n bu emekçilerinin bu talepleri çok görmemeliyiz. ?nsanca bir ya?am herkesin hakk?d?r!''