CHP Genel Ba?kan Yard?mc?s? ve ?zmir Milletvekili Murat Bakan, Cumhurba?kan? Tayyip Erdo?an’?n Türkiye’deki Suriyeli s???nmac?lar?n ülkelerine dönmeleriyle ilgili “Muhalefet veya ?rkç? çevreler ne derse desin; ekonomimize, ticaretimize, üretimimize ve 13 y?ll?k insani politikam?za zarar verecek yakla??mlar içinde olmayaca??z. Gönüllü olarak yurtlar?na dönmek isteyen Suriyeli karde?lerimize her türlü kolayl??? sa?layaca??z. Ancak kimseyi zorla göndermek gibi bir yanl??a da dü?meyece?iz. Ülkemize katk? yapmak isteyen; ekonomik, sosyal ve kültürel olarak bizlere zenginlik katan Suriyeli karde?lerimizin elinden tutmaya devam edece?iz” sözlerini ele?tirdi.
“Türkiye, madem Suriye’nin yeniden in?as?nda rol üstlenecek, s???nmac?lar?n ülkelerine dönmesi noktas?nda da ayn? tutumu göstermeli” diyen CHP’li Bakan, iktidar?n h?zla s???nmac?lar?n geri dönü? süreçlerini h?zland?rmak için kapsaml?, te?vik edici ve zorlay?c? politikalar?n uygulanmas? gerekti?ini, kararl? ve s?n?rlar? belli bir uygulama olmazsa kimsenin ülkesine dönmeyece?ini söyledi.
Bakan, “Suriyelilerin, Türkiye’nin demografik ve sosyal yap?s?n? olumsuz yönde etkiledi?ini ve çok yüksek bir ekonomik maliyeti oldu?unu cesurca ifade etmek gerekiyor. Bunu bu ?ekilde söylemek ve Suriyeli s???nmac?lar?n bir taraftan te?vik di?er taraftan zorlay?c? tedbirler ile ülkelerine dönmelerini talep etmek ?rkç?l?k de?ildir. Türkiye fazlas?yla kaynak ay?rd?, fazlas?yla misafirperverlik gösterdi. Herkes kendi vatan?nda var olsun, vatanlar?n?n in?as?nda görev als?nlar. Kendi ülkelerinin ekonomisine, ticaretine ve üretimine katk? versinler ve kendi ülkelerinde mutlu ya?as?nlar” dedi.
CHP’li Murat Bakan’?n aç?klamas? ?u ?ekilde:
Türkiye, madem Suriye’nin yeniden in?as?nda rol üstlenecek…
“Biz hiçbir zaman ‘3 milyon ki?iyi otobüslere, trenlere doldurup ülkelerine gönderin’ demedik. Bu insanlar y?llard?r ülkemizdeler, burada ev kurdular, yuva kurdular, i? kurdular. Ancak Esat’?n zulmünden kaç?p gelmi?lerdi, Esat gitti, art?k ülkelerine dönmeliler. Türkiye, madem Suriye’nin yeniden in?as?nda rol üstlenecek, kendi ülkesindeki s???nmac?lar?n ülkelerine dönmesi noktas?nda da ayn? tutumu göstermeli; bu insanlar?n makul bir sürede evlerini ta??yabilecekleri, i?lerini tasfiye edebilecekleri ve ülkelerine dönebilecekleri bir süreci ba?latmal?. Suriye’de Esad rejiminin dü?mesi, s???nmac?lar?n büyük bir yük ve demografik risk olarak görüldü?ü birçok ülkede h?zl? aksiyonlar?n al?nmas?na yol açt?. Almanya, Belçika, Birle?ik Krall?k, Fransa, Yunanistan, Hollanda, ?talya, Norveç, ?sviçre, Finlandiya, ?sveç, H?rvatistan, Çek Cumhuriyeti ve Danimarka gibi ülkeler, Suriyelilere yönelik s???nma ba?vurular?n? ask?ya ald?klar?n? aç?klad?. Ayr?ca, pek çok ülke s???nmac?lar?n geri dönü?lerini h?zland?rmak için alacaklar? tedbirleri kamuoyuyla payla?t?, bunun ötesinde Almanya ve Birle?ik Krall?k, göçmen kaçakç?l???n? engellemek amac?yla ortak bir eylem plan? üzerinde anla?t?. Buna kar??n, Cumhurba?kan?, dönü?leri h?zland?racak politikalar ya da zorlay?c? tedbirler aç?klamak yerine, ‘Burada kalmak isteyenlerin ba??m?z?n üstünde yeri var’ gibi ifadeler kullan?yor. Bu tür aç?klamalar, b?rak?n mevcut s???nmac?lar?n geri dönü?lerini, onlar?n Türkiye’de kal??lar?n? peki?tirir ve hatta yeni s???nmac?lar?n gelmesini te?vik eder. Milli Savunma Bakan? Ya?ar Güler’in 19 Aral?k’taki, ‘Suriye’ye dönü?ler henüz arzu edilen seviyede de?il’ aç?klamas? da bu durumu teyit ediyor.
Kapsaml?, te?vik edici ve zorlay?c? politikalar uygulanmal?
?ktidar?n h?zla s???nmac?lar?n geri dönü? süreçlerini h?zland?rmak için kapsaml?, te?vik edici ve zorlay?c? politikalar uygulamas? gerekiyor. ‘Cebine bin euro koyup gönderelim’ yakla??m? da ‘trafik cezas?n? ödemedin’ diye gitmek isteyenlerin ç?k??lar?na izin verilmemesi uygulamas? da yanl??. Bir takvim belirleyip, geri dönü?ü te?vik edecek seçenekler sunmal?s?n?z. Burada i? kuranlara ayr?, çal??anlara ayr? süre verebilir. Türkiye’de do?anlara vize kolayl??? gibi baz? imkanlar tan?nabilir. Bir takvim ortaya koyulmal?. Örne?in; bir y?l sonra çal??ma izinleriniz ya da muafiyetleriniz iptal edilecek gibi bir zaman s?n?rlamas? ortaya koyulmal? ki insanlar ülkelerine gidip ya?am ko?ullar?n?n olu?up olu?mad???na baks?n, dönsün bura kurdu?u ya?am? planlay?p ailesi al?p ülkesine dönsün. Ayn? zamanda geri dönü?ü sa?layacak zorlay?c? tedbirler de al?nmal?. Örne?in; ülkesine dönmeyen Suriyelilerin Türkiye’deki sa?l?k, sosyal güvenlik gibi birtak?m hizmetlerden yararlanmalar? noktas?nda k?s?tlay?c? ve zorlay?c? tedbirler uygulanabilir. Kararl? ve s?n?rlar? belli bir uygulama ortaya koymazsan?z, kimse ülkesine dönmez ve s???nmac? krizi hem maddi hem manevi olarak topluma yük olmaya devam eder. Bu sürecin ba?lat?lmamas?n?n ve iktidar?n hala bir ?ekilde Suriyeli s???nmac?lar?n burada kalmalar?na yönelik verdi?i deste?in bir yorumunun da; bir yandan onlar? AB’den para koparmak için araçsalla?t?rd???, di?er yandan da gerekti?inde Bat?’ya kar?? ‘kap?lar? açar?z tehdidini’ elinde tuttu?u oldu?unu söylemek gerekiyor.
Kendi ülkelerinin ekonomisine, ticaretine ve üretimine katk? versinler
Cumhurba?kan?’n?n Suriyeli s???nmac?lar?n ülkemize ekonomik, sosyal ve kültürel olarak zenginlik katt??? yönündeki görü?üne kat?lmak da maalesef mümkün de?il. Sosyal ve kültürel olarak zaten entegre de?iller, kendi gettolar?nda ya??yorlar. Ekonomik olarak ise neredeyse tamam? kay?t d??? çal???yor. ?LO, T?SK, TEPAV gibi birçok farkl? STK ve sendikan?n Suriyelilerin Türk i? gücü piyasas?ndaki yeriyle ile yapt??? ara?t?rmalar?n vard??? ortak sonuç; Suriyelilerin olu?turdu?u i? gücünün, e?itimi ve mesleki uzmanl??? dü?ük seviyedeki ki?iler ve genelde gençlerden olu?an bir kitle oldu?u, genel olarak dü?ük vas?fl? say?lan beden gücüne dayal? i?lerde çal??t?klar? ve yakla??k sadece yüzde 3’ünün kay?tl? olarak çal??t???, yani yüzde 97’sinin kay?t d??? çal??t??? yönünde. Suriyeli s???nmac?lar?n ülkemize ekonomik ya da sosyo-kültürel olarak katk?lar? oldu?unu söylemek gerçekçi de?il. Suriyelilerin, Türkiye’nin demografik ve sosyal yap?s?n? olumsuz yönde etkiledi?ini ve çok yüksek bir ekonomik maliyeti oldu?unu cesurca ifade etmek gerekiyor. Bunu bu ?ekilde söylemek ve Suriyeli s???nmac?lar?n bir taraftan te?vik di?er taraftan zorlay?c? tedbirler ile ülkelerine dönmelerini talep etmek ?rkç?l?k de?ildir. Türkiye fazlas?yla kaynak ay?rd?, fazlas?yla misafirperverlik gösterdi. Herkes kendi vatan?nda var olsun, vatanlar?n?n in?as?nda görev als?nlar. Kendi ülkelerinin ekonomisine, ticaretine ve üretimine katk? versinler ve kendi ülkelerinde mutlu ya?as?nlar.”