Anayasa Mahkemesi (AYM), tutuklu T?P Hatay Milletvekili Can Atalay hakk?nda iki defa hak ihlali karar? vermi? ancak hem ?stanbul 13’üncü A??r Ceza Mahkemesi hem de Yarg?tay bu kararlar? tan?mam??t?.
Bu kararlar?n ard?ndan gözler Meclis’e çevrilmi?ti. Kurtulmu? yurtd???nda oldu?u için TBMM Ba?kanvekili Bekir Bozda?’?n ba?kanl???nda toplanm?? ve Atalay’?n vekilli?i dü?ürülmü?tü.
CHP'DEN AYM'YE BA?VURU
Son olarak CHP, Atalay’?n milletvekilli?inin dü?ürülmesinin ‘yok hükmünde’ oldu?unun tespiti ve iptali istemiyle AYM’ye ba?vurdu. CHP Grup Ba?kanvekili Gökhan Günayd?n, Yüksek Mahkeme’ye ba?vurmadan önce, aç?klama yapt?. Gökhan Günayd?n’a, CHP Trabzon Milletvekili Sibel Suiçmez ve ?stanbul Milletvekili Turan Ta?k?n Özer e?lik etti.
"ATALAY HAKKINDA VER?LM?? B?R KES?N HÜKÜM YOKTUR"
Günayd?n, ?unlar? söyledi:
"30 Ocak 2024 tarihinde, Anayasaya ayk?r? olarak milletvekili ?erafettin Can Atalay’?n, milletvekilli?inin dü?ürülmesine ili?kin tezkere TBMM’de okundu ve Can Atalay’?n milletvekilli?i dü?ürüldü?ü iddia edildi. Anayasan?n 84. maddesinin ikinci f?kras? ve TBMM ?çtüzü?ünün 136. maddesinin ikinci f?kras? uyar?nca; bir milletvekilli?inin dü?ürülebilmesi için bir kesin hüküm gereklidir. Oysa Atalay hakk?nda verilmi? bir kesin hüküm yoktur. Anayasa Mahkemesi, kendisine yap?lan ba?vurular do?rultusunda iki kez Atalay’?n ‘seçilme ve siyaset yapma hakk?’ ile ‘ki?i güvenli?i ve hürriyeti’ hakk?n?n ihlal edildi?ine karar verdi.
Bu karar sonras?nda Anayasa Mahkemesi karar?n?n ilk derece mahkemesine dönmesi, ilk derece mahkemesinin yarg?laman?n durdurulmas?na karar vermesi, bu yaz?y? Adalet Bakanl???’na iletmesi, Adalet Bakanl???’ndan Cumhurba?kanl???’na giden yaz?n?n da bir tezkere ile TBMM’ye iletilmesi gerekirken; tek hakimli bir üst yaz? ile ilk derece mahkemesi karar? temyiz mercine yollam?? ve Yarg?tay 3. Ceza Dairesinin ba?kan?, bir yaz? ile karar? TBMM’ye iletmi? ve bu karar 30 Ocak 2024 tarihinde okunmu?tur."
"BOZDA?’IN TARAFSIZLI?INI Y?T?RD??? ORTAYA ÇIKMI?TIR"
"Bu durum, aç?kça; Anayasan?n ba?lang?ç hükümleri ile 2., 6. ve 153. maddesine ayk?r?d?r. Bunun yan?nda Meclis Ba?kanvekili Bekir Bozda?’?n tarafs?zl???n? yitirdi?i ortaya ç?km??t?r. Dan??ma Kurulu’nda, parti grup ba?kanvekillerine saat 14.55’te karar?n okutulaca?? ifade edilirken; buna kar??n AKP’nin Grup Ba?kanvekili, ö?leden önce bir televizyon kanal?n?n canl? yay?n?nda karar? okutacaklar?n? ifade etmi?tir.
Dolay?s?yla Meclis, AKP taraf?ndan m?, yoksa tarafs?z olmas? gereken Meclis Ba?kan? ve Meclis Ba?kanvekili taraf?ndan m? yönetilmektedir, bu tümüyle ortadan kalkm??t?r; Meclis Ba?kan?’n?n tarafs?zl??? da belli olmu?tur."
"15 GÜN ?Ç?NDE KARAR VERMES?N? BEKL?YORUZ"
"Anayasa uyar?nca bir milletvekilinin, milletvekilli?inin dü?ürülmesine ili?kin tezkere okutma durumunun yok hükmünde say?lmas?n? ve bunun tespit edilmesini Anayasa Mahkemesi’nden talep ediyoruz. Ayr?ca Meclis ?çtüzü?ünün eylemli olarak ihlal edilmesi sonras?nda olu?an parlamento karar?n?n da Anayasan?n 84 ve 95. maddelerine ayk?r? oldu?u aç?kt?r. Bu nedenle de parlamento karar?n?n iptal edilmesini ve yürütmesinin durdurulmas?n? da Anayasa Mahkemesi’nden talep ediyoruz. Anayasa Mahkemesi’ne bu ba?vurular?n yap?labilmesinin 7 ile 10 günlük zamanlar? vard?r.
30 Ocak 2024 tarihinde gerçekle?tirilen bu parlamento okuma karar? sonras?nda, CHP Grubu üç gün içerisinde dilekçesini haz?rlam??, bugün Anayasa Mahkemesi’nden randevu alarak dilekçeleri mahkemeye sunma durumuna gelmi?tir. Biz Anayasa Mahkemesi’nin daha evvel verdi?i kararlara uyarl? olarak hem yok hükmünde say?lma, hem de iptal ve yürütmenin durdurulmas?na yönelik taleplerimizi olumlu kar??lamas?n?, 15 gün içinde karar?n? vermesini ve karar?n? TBMM’ye göndermesini bekliyoruz."
“NUMAN KURTULMU?’UN YAPTI?I AÇIKLAMA TÜMÜYLE HUKUKA AYKIRIDIR”
Günayd?n, aç?klamalar?n?n ard?ndan gazetecilerin sorular?n? yan?tlad?.
TBMM Ba?kan? Numan Kurtulmu?’un, “Ben olsayd?m dahi karar? Bekir Bozda? okutacakt?, yurtd??? temaslar?n?n da aylar önce planland???” yönündeki aç?klamalar?n?n an?msat?lmas? üzerine Günayd?n, ?unlar? söyledi:
“Numan Kurtulmu?’a ?unu sormak gerekir: Neden Numan Kurtulmu?, bugüne kadar ?erafettin Can Atalay hakk?nda verilen ve temyizen onanm?? olan karar? okutmad?. Anayasa Mahkemesi karar?n? bekledi. Peki Anayasa Mahkemesi karar? nas?l ç?kt?? Hak ihlali ?eklinde ç?kt?. Yani Anayasa Mahkemesi karar?, hak ihlali ?eklinde ç?km??sa ortada kesin bir hüküm yoktur. Dolay?s?yla yarg?laman?n yenilenmesi ve durdurulmas? gerekmektedir. Bu ba?lamda Numan Kurtulmu?’un yapt??? aç?klama tümüyle hukuka ayk?r?d?r.
Yurtd???nda bulunma durumu… Meclis Ba?kanl??? bir protokol makam? de?ildir. Meclis Ba?kan? önemli konularda. Ba?kanl?k Divan?’na ç?kar. Bir vekilin vekilli?inin dü?ürülmesi konusunu önemli konu saym?yorsa, hangi konuyu önemli bir konu sayacak? Bekir Bozda?’?n orada olmas?, AKP’den seçilmi? Meclis Ba?kanvekilinin orada olmas? ve di?er Meclis Ba?kanvekillerinin bu karar? okumamas? veriyken, Bekir Bozda?’?n nöbetçi oldu?u haftaya bu okuman?n denk getirilmesini tesadüf olarak m? sayaca??z? Yani ne Meclis Ba?kan?’n?n yurtd???nda olmas? bizim için geçerli bir mazerettir. Ne de Bekir Bozda?’?n bu karar? okumas? tesadüfi bir durum de?ildir. Her ?ey kamuoyunun bilgisi görgüsü dahilinde gerçekle?mektedir.”
“M?T?NG?, MYK’MIZ DE?ERLEND?RECEK”
Can Atalay’?n vekilli?inin dü?ürülmesinin ard?ndan CHP’nin karara kar?? neler yapaca??n?n sorulmas? üzerine Günayd?n, ?unlar? söyledi:
“CHP’nin MYK’s? bugün toplan?yor. ?ehitler nedeniyle ertelemek zorunda oldu?umuz mitingi, MYK’m?z de?erlendirecek. Gününü, yerini ve ?eklini belirterek ilan edecektir. Bu ba?lamda önce bir miting ile ba?layaca??z. MYK karar? do?rultusunda izleyen stratejilerimizi ve eylemlerimizi kamuoyu ile payla?aca??z.
Bu kararlar, bu ifadeler çe?itli siyasal parti liderleri taraf?ndan aç?klan?yor. Büyük bir üzüntü, onlar ad?na ve ülkem ad?na büyük bir üzüntü ile takip ediyorum. Gösteri ve toplant?, yürüyü? yapma hakk? anayasada tan?mlanm??t?r. Önceden izin almak gerekmez. Yurtta?lar, anayasal haklar?n?n ihlal edildi?ini dü?ünürlerse, Anayasa’dan ald?klar? yetki ile sokakta gösteri yapabilirler, gösteri yürüyü?ü yapabilirler, toplant? yapabilirler. Anayasal hakk?, aç?kça hukuka ayk?r? olarak nitelemek ve do?acak kandan onlar sorumludur ifadesinde bulunmak, sadece hukuka de?il; akla, vicdana, kamu yarar?na, her ?eye ayk?r?d?r. Bu aç?klamay? yapan her iki lideri de aç?kça k?nad???m? ifade etmek isteriz.”