?zmir Büyük?ehir Belediyesi at?klar?n hammadde olarak de?erlendirilerek ekonomiye kazand?r?lmas? ve 2050’ye kadar kentte "0" karbon politikas? do?rultusunda ?zmir'de örnek bir çevre projesi ba?latt?. Çi?li Harmandal?’da kurulan tesiste bitki at?klar?n? organik gübreye dönü?türen, Bornova’da organik gübre tesisi kurmaya haz?rlanan Büyük?ehir Belediyesi, Konak’ta da Park ve Bahçeler Dairesi Ba?kanl???’n?n ?antiyesinde Türkiye’nin ilk ve kapasitesi ile en büyük seri üretim yapan biyokömür tesisini hizmete ald?. Tesiste üretilen biyokömürün kullan?m? sayesinde bir arac?n 75 bin kilometrelik yol boyunca yayd??? yani 15 bin kilogram karbondioksit sal?m? engellenmi? olacak.
Ayda 15 ton kömür
Üretime ba?layan tesiste, budanan a?açlardan elde edilen organik at?klar, yakla??k bir buçuk saatte oksijensiz ortamda 500 derece s?cakl?kta termal ayr??ma (piroliz) i?leminin ard?ndan, karbondioksit ç?karmadan biyokömüre dönü?üyor. Do?a dostu bir geri dönü?üm yöntemiyle elde edilen biyokömür, önümüzdeki günlerde toprak ?artlar?n?n kötü oldu?u a?açland?rma alanlar?nda, park ve bahçelerde toprak düzenleyici olarak kullan?lacak. Biyokömür, küresel ?s?nmaya neden olan karbondioksit gaz? emisyonunu azaltarak, çevrenin ve do?an?n korunmas?na önemli katk? sunacak. Tesis ayda 15 ton biyokömür üretme kapasitesine sahip.
“Hava ve toprak iyile?iyor”
Biyokömürün faydalar?na yönelik bilgi veren ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Park ve Bahçeler Daire Ba?kanl???’nda görevli Yüksek Ziraat Mühendisi Bilal Kaya, bu uygulama ile hem topra??n hem de havan?n iyile?ti?ini belirtti. Bilal Kaya, “Karbon emisyonunun her geçen gün artt??? dünyada, biyokömür karbonu muhafaza ediyor. Organik bir materyalin karbon içeri?i yüzde 40-50 aras?ndayken, biyokömürün karbon içeri?i yüzde 70 ile 80 aras?nda. Yani biz karbonu atmosfere, karbondioksit gaz? olarak vermiyoruz. Karbonu malzemede, materyalin içerisinde hapsediyoruz. Bu ?ekilde karbonu topra?a veriyoruz. Yani topraktaki karbon içeri?i yükseliyor. Karbon depolama kapasitesi art?yor. Böylece topraktaki mikroorganizmalar, karbonu enerji kayna?? olarak kullan?yor. Bu sayede topra??n biyolojik aktivitesi art?yor” dedi.
“Bitki ve toprak için sa?l?kl?”
Saatte 20 kilogram kapasiteyle çal??an tesiste elde edilen biyokömürün, toprak ?artlar?n?n kötü oldu?u a?açland?rma alanlar?nda, park ve bahçelerde toprak düzenleyici olarak kullan?laca??n? ifade eden Kaya, “Biyokömürü kulland???m?z bölgelerde, topra??n su tutma kapasitesi art?yor. Bir sonraki sulama sezonunda park ve bahçelerdeki kullan?lan su miktar? da böylece azal?yor. Topraktaki karbon miktar? artt???nda bitki ve toprak için daha sa?l?kl? bir ortam olu?uyor. Park ve bahçelerde zaman zaman gübreleme de yap?l?yor. Yap?lan mineral gübrelerin, topraktan y?kan?p uzakla?mas?n? engelliyor. Organik gübre toprakta birkaç y?l kal?rken biyokömürün kal?c?l??? ise be? yüz ile bin y?l aras?nda de?i?iyor” diye konu?tu. Kaya, gerekti?inde tesiste hayvan gübrelerini de biyokömüre dönü?türebileceklerini, tesiste kamu kurulu?lar?ndan ve üniversitelerden gelen talepleri de kar??lad?klar?n? ifade etti.
AB’nin en yüksek bütçeli hibe program?
Avrupa Birli?i’nin en yüksek bütçeli hibe program? HORIZON 2020 kapsam?nda ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin “Do?a Esasl? Çözümler” projesi 39 uluslararas? proje aras?ndan seçilerek 2,3 milyon Euro hibe almaya hak kazand?. Sürekli Beslemeli Biyokömür Üretim Sistemi de bu proje kapsam?nda hayata geçirildi. Ba?, bahçe ve budama at?klar?ndan elde edilen biyokömür ile çe?itli tar?m ürünlerinin yeti?tirilmesi ve ?zmir Büyük?ehir Belediyesi bünyesinde projelendirilen park düzenlemelerinde biyokömürün kullan?lmas? hedefleniyor. Parklarda kullan?lan biyokömürün topraktaki karbonu tutmas?yla birlikte ?ehir merkezlerinde olu?an karbon sal?m?n?n azalt?lmas? ve toprak veriminin artt?r?lmas? amaçlan?yor.
Biyokömür nedir?
Organik maddelerin oksijensiz ortamda yüksek s?cakl??a maruz kalarak elde edilmesiyle yüksek karbon ve mineral içerikli ürüne biyokömür denir.
Organik gübrenin de biyokömürün de kayna?? organik at?klard?r. Organik gübrenin toprakta kal?c?l??? 1-3 y?ld?r. Gübre niteli?inde bitki besin elementleri içeren organik gübre, topra?a do?rudan etki eder ve topraktaki bitkileri biyokömüre göre daha iyi besler. Biyokömür bitki besin elementi yönünden zay?f olsa da toprakta kal?c?l??? 500-1000 y?l aras?nda de?i?ir.