?zmir’in merkezinde yer alan Smyrna Antik Kenti, 2007’den bu yana yap?lan kaz?larda gün yüzüne ç?kar?lan eserlerle kentin tarihine ???k tutuyor. Prof. Dr. Ak?n Ersoy’un ba?kanl???nda yürütülen çal??malarda, Antik Smyrna Tiyatrosu ve Antik Smyrna Agoras?’nda yer alan Roma dönemi hamam?n?n gymnasium bölümü ortaya ç?kar?lmaya çal???l?yor.
2012’den bu yana kentteki bilimsel kaz? çal??malar?na maddi destek veren ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin öz kaynaklar? ile yürütülen kamula?t?rmalar neticesinde Smyrna Agoras?’n?n bulundu?u kaz? alan? ?kiçe?melik Caddesi ile bütünle?irken, uzun dönem gecekondular alt?nda kalan Antik Smyrna Tiyatrosu da gün yüzüne ç?kar?lmaya ba?land?.
20 bin ki?i kapasitesiyle ?zmir için büyük önem ta??yor
Kaz?lara Maddi Destek Program? kapsam?nda günümüzde ?zmir ve yak?n çevresinde 16 arkeolojik kaz? alan? yer al?yor. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, kent genelinde süren kaz?lara verdi?i destekle insanl???n ortak kültürel miras? olan bu alanlar?n korunmas? ve her geçen gün daha görünür k?l?nmas?n? amaçl?yor. 2025 y?l? itibariyle yürürlü?e giren yeni protokol ile Smyrna Antik Kenti Kaz? Ba?kanl???’na sa?lanan destek kapsam?nda antik tiyatronun bir an önce kente kazand?r?lmas? amaçlan?yor. Efes Antik Tiyatrosu büyüklü?ünde oldu?u belirtilen Antik Smyrna Tiyatrosu, 20 bin ki?i kapasitesiyle ?zmir için büyük önem ta??yor.
Maddi ve ayni destek
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin destekleri hakk?nda bilgi veren Kent Tarihi ve Tan?t?m? Dairesi Ba?kanl??? Koruma Uygulama ve Denetim ?ube Müdürlü?ü’nde görevli Arkeolog Tuna Sinan Derbento?ullar?, “?zmir Büyük?ehir Belediyesi, Smyrna Antik Kenti kaz? çal??malar?na 2012 y?l?ndan bu yana envanter olu?turulmas?, bilimsel kaz? çal??malar?, restorasyon çal??malar? ve kaz? ekibinin desteklenmesi amac?yla maddi ve ayni destek veriyor” dedi. Derbento?ullar?, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin kentimizde devam eden 16 kaz?y? desteklediklerini sözlerine ekledi.
Kaz?lar iki noktada sürüyor
2007 y?l?ndan itibaren ?zmir’in tarihi kent merkezindeki arkeolojik kaz? çal??malar?n? yürüten Smyrna Antik Kenti Kaz? Ba?kan? ve ?zmir Katip Çelebi Üniversitesi Türk ?slam Arkeolojisi Bölümü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Ak?n Ersoy, “Çal??malar?m?zda Kültür ve Turizm Bakanl???n?n maddi deste?inin yan? s?ra ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin önemli ölçüde destekleri söz konusu. Ayr?ca ba?ka sponsorlar?m?z da bulunuyor. Smyrna Antik Kenti kaz?lar?n? ?u an özellikle iki noktada yürütüyoruz. Antik Smyrna Agoras?’nda güncel olarak Kemeralt?’na bakan tarafta bir hamam?n gymnasium bölümünün ortaya ç?kar?lmas? için çal??ma yürütüyoruz. ?kinci çal??ma alan?m?z da özellikle ?zmirlilerin de çok bekledi?i Antik Smyrna Tiyatrosu’nda sürüyor” diye konu?tu. Ören yeri içinde Osmanl? dönemine ait sarn?çl? çe?meler ve ?ehir içi han yap?s? oldu?unu belirten Prof. Dr. Ak?n Ersoy, Osmanl? Dönemi yap?lar?n? da koruyarak alt?nda kalan gymnasium bölümünün ortaya ç?kar?lmas? için çal??t?klar?n? kaydetti.
Efes Antik Tiyatrosu büyüklü?ünde
Antik Smyrna Agoras?’n?n antik dönemde yaln?zca ticari ve idari bir merkez olmad???n? vurgulayan Ersoy, dini ve sosyal etkinliklerin de burada gerçekle?tirildi?ini dile getirdi. Ba?lang?çta küçük ölçekli etkinliklerin agorada yap?ld???n?, ancak zamanla in?a edilen Antik Smyrna Tiyatrosu ile bu etkinliklerin tiyatroya ta??nd???n? ifade eden Ersoy, tiyatroda yap?lan çal??malara ili?kin de bilgi verdi. ?zmir’in Efes Antik Tiyatrosu büyüklü?ünde bir tiyatroya daha sahip oldu?unu vurgulayan Ersoy, 20 bini a?k?n izleyici kapasitesine sahip Antik Smyrna Tiyatrosu’nda hem dini, sosyal ve kültürel etkinliklerin hem de halk meclisine yönelik duyurular?n gerçekle?tirildi?ini sözlerine ekledi.
Kemeralt?, Smyrna Agoras?’n?n ticari kimli?ini yans?t?yor
Prof. Dr. Ak?n Ersoy, Antik Smyrna Agoras?’n?n Büyük ?skender’den sonra kurulan antik kentin tam merkezinde yer ald???n? belirtti. Kemeralt?’n?n bugün dünyan?n en büyük aç?k hava çar??lar?ndan biri oldu?unu vurgulayan Ersoy, bu yap?n?n temelinde bin y?l öncesinde Antik Smyrna Agoras?’n?n yaratt??? ticari iklimin bulundu?unu aktard?. Antik dönemde kentin, bugünkü Kadifekale ve Kemeralt? aras?nda kuruldu?unu, o dönemde Kemeralt?’n?n yerinde ticaret ve sava? gemilerinin girebildi?i bir iç liman bulundu?unu söyleyen Ersoy, Bizans Dönemi’nde ba?layan, Osmanl? Dönemi’nde ise h?zlanan bilinçli dolgu çal??malar?yla iç liman?n zamanla yap?la?maya aç?ld???n? ifade etti. Prof. Dr. Ak?n Ersoy, liman?n son izlerinin 1800’lü y?llara kadar takip edilebildi?ini, bu dönemde ise batakl?k hâline gelen alan?n tamamen doldurularak bugünkü Kemeralt?’n?n olu?tu?unu kaydetti.
Antik dönemde de ?zmir için su çok önemliydi
Ersoy, antik dönemde kent planlamac?lar?n?n suyun varl???na büyük önem verdi?ini, ?zmir’in bu aç?dan ?ansl? bir konumda oldu?unu ifade etti. Kadifekale’nin alt?ndaki su tabakalar?n?n kent için önemli bir kaynak sa?lad???n?, Antik Smyrna Agoras?’ndaki suyun da bu do?al kaynaktan geldi?ini vurgulayan Ersoy, yakla??k 150 metre boyunca akarak Antik Smyrna Agoras?’na ula?an suyun günümüzde içilemez nitelikte olsa da park ve bahçeleri sulamak için kullan?labildi?ini aktard?.